Earnings Per Share คืออะไร?
Earnings Per Share หรือ EPS คือ อัตราส่วนกำไรต่อหุ้น เป็นอัตราส่วนทางการเงินที่เกิดจากการเทียบระหว่างกำไรต่อจำนวนหุ้นทั้งหมดของบริษัท โดย Earnings Per Share (EPS) จะแสดงให้เห็นว่าบริษัทมีมูลค่ากำไรคิดเป็นเท่าไหร่ต่อหุ้น 1 หุ้น
การคำนวณหาค่า EPS หรือ Earnings Per Share คือการนำกำไรสุทธิของบริษัท (Net Profit) ซึ่งเป็นกำไรจากการดำเนินงานหลังหักค่าใช้จ่ายทั้งหมดออกแล้ว (รวมถึงเงินปันผลของหุ้นบุริมสิทธิ์) หารด้วยจำนวนจำนวนหุ้นของบริษัทที่ชำระแล้ว (Outstanding Shares) ซึ่งจะได้ผลออกมาเป็นอัตราส่วนกำไร X หน่วยต่อหุ้น (อย่างเช่น กำไร 10 บาทต่อหุ้น)
โดยอัตราส่วนกำไรต่อหุ้น (Earnings Per Share : EPS) เป็นอัตราส่วนทางการเงินที่ใช้ในการวิเคราะห์ในเบื้องต้นว่ากำไรของบริษัทมากหรือน้อยเมื่อเทียบกับส่วนของเจ้าของ (เทียบกับทุนของกิจการ) และบอกว่านักลงทุนจะได้ผลตอบแทนเท่าไหร่ต่อ 1 หุ้น
นอกจากนี้ นักลงทุนสามารถใช้ EPS เพื่อเปรียบเทียบความสามารถในการทำกำไรของบริษัทต่าง ๆ ในอุตสาหกรรมเดียวกัน รวมถึงติดตามการเติบโตของรายได้ของบริษัทเมื่อเวลาผ่านไป โดยทั่วไป EPS ที่สูง (และสูงขึ้น) แสดงถึงบริษัทมีผลกำไรที่สูง (และสูงขึ้น) และสามารถสร้างกำไรต่อหุ้นให้กับนักลงทุนได้มากขึ้น ซึ่งนักลงทุนควรนำไปพิจารณาร่วมกับการวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินอื่น ๆ ต่อไป
วิธีหา Earnings Per Share (EPS)
วิธีคำนวณหา Earning Per Share หรือ EPS คือสิ่งที่สามารถทำได้โดยการนำกำไรสุทธิของบริษัท (Net Profit) หารด้วยจำนวนหุ้นสามัญที่ชำระแล้ว (Outstanding Shares) หรือเขียนเป็นสูตร Earnings Per Share ได้ดังนี้: EPS = กำไรสุทธิ ÷ จำนวนหุ้นสามัญของบริษัทที่ชำระแล้ว
- กำไรสุทธิ (Net Profit) คือกำไรจากการดำเนินงานของบริษัทหลังหักค่าใช้จ่ายทั้งหมดแล้ว (รวมถึงปันผลของหุ้นบุริมสิทธิ์)
- จำนวนหุ้นของบริษัทที่ชำระแล้ว (Outstanding Shares) คือจำนวนหุ้นที่บริษัทออกจำหน่ายในตลาดทุนและอยู่ในมือผู้ถือหุ้นแล้ว
โดยค่า EPS หรือกำไรต่อหุ้นที่คำนวณออกมาจะมีหน่วยเป็นสกุลเงินตามสกุลเงินของกำไรสุทธิที่ระบุอยู่ในงบกำไรขาดทุน (Income Statement) ต่อหุ้น (สำหรับประเทศไทย คือ บาทต่อหุ้น)
ทั้งนี้ เมื่อคำนวณออกมาในเบื้องต้นแล้ว EPS มากกว่า 0 จะหมายถึงบริษัทสามารถทำกำไรสุทธิ (Net Profit) หรือผู้ถือหุ้นได้รับผลตอบแทนจากการถือ 1 หุ้นตามค่า EPS ที่ได้ และในทางกลับกันหาก EPS น้อยกว่า 0 คือการที่บริษัทไม่สามารถกำไรสุทธิ (Net Profit) หรือนักลงทุนขาดทุนจากการถือ 1 หุ้น และจะเรียกว่าผลขาดทุนต่อหุ้น (Loss Per Share หรือ LPS)
อย่างไรก็ตาม นักลงทุนไม่จำเป็นที่จะต้องคำนวณหาค่า Earnings Per Share (EPS) เพื่อหากำไรต่อหุ้นเองเสมอไป โดยกำไรต่อหุ้นในอดีตจะแสดงอยู่ในงบการเงินของทุกบริษัทบนเว็บไซต์ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (set.or.th) ในหน้าข้อมูลหุ้นรายตัวในหน้างบการเงิน ซึ่งนักลงทุนสามารถหาหุ้นที่ต้องการดู Earnings Per Share (EPS) โดยค้นหาจากหน้าค้นหาข้อมูลหุ้นรายบริษัท
ตัวอย่าง EPS
สมมติว่า บริษัท A มีกำไรสุทธิ 10,000 บาท และมีจำนวนหุ้นสามัญทั้งหมด 1,000 หุ้น และบริษัท B มีกำไรสุทธิ 20,000 บาท และมีจำนวนหุ้นสามัญทั้งหมด 3,000 หุ้น โดยทั้ง 2 บริษัทเป็นธนาคาร ซึ่งค่าเฉลี่ย EPS ของธุรกิจธนาคารคือ 20 บาทต่อหุ้น
- บริษัท A กำไรต่อหุ้นหรือ EPS = 10,000 ÷ 1,000 = 10 บาท ต่อหุ้น
- บริษัท B กำไรต่อหุ้นหรือ EPS = 20,000 ÷ 3,000 = 6.67 บาท ต่อหุ้น
EPS หุ้นบอกอะไร
ในการวิเคราะห์ Earnings Per Share หรือ EPS ค่าที่คำนวณออกมาได้ได้จะถูกนำไปใช้เทียบกับค่า EPS ของบริษัทคู่แข่ง บริษัทในอุตสาหกรรมเดียวกัน และค่าเฉลี่ยของอุตสาหกรรม โดยทั่วไป Earnings Per Share หรือ EPS คือค่าที่ยิ่งมีค่าที่สูงยิ่งดี เพราะค่า EPS ที่สูงคือสิ่งที่หมายความว่ากำไรต่อหุ้นยิ่งสูง กล่าวคือ ค่า EPS ที่สูงกว่า หมายความว่า 1 หุ้นได้ผลตอบแทนมากกว่า
อย่างไรก็ตาม ก็ไม่สามารถการันตีได้ว่า Earnings Per Share (EPS) ที่สูงหรือต่ำนั้นดีหรือไม่ดีเสมอไป เนื่องจากมีหลายปัจจัยเข้ามาเกี่ยวข้องอย่างเช่น ในบางกรณี EPS ที่สูงก็อาจเกิดจากการที่ใช้ต้นทุนสูงกว่าก็ได้ (ทำให้กำไรสูงตาม) ดังนั้นในการวิเคราะห์งบการเงินจึงไม่สามารถใช้ Earnings Per Share (EPS) เพียงอย่างเดียวในการวิเคราะห์
จากตัวอย่าง จะเห็นว่าค่า EPS หรือกำไรต่อหุ้น ของบริษัท A มีค่ามากกว่า แต่เมื่อถ้าพิจารณาดี ๆ จะเห็นว่าบริษัท B มีกำไรที่สูงกว่า เพียงแต่บริษัท B มีกำไรต่อหุ้นต่ำกว่า เพราะบริษัท B มีจำนวนหุ้นมากกว่า ทำให้นักลงทุนอาจจะต้องพิจารณาร่วมกับข้อมูลอื่น ๆ อย่างเช่น ประสิทธิภาพของการทำกำไรจากต้นทุนที่มี และการเติบโตของ EPS จากอดีต เป็นต้น
นอกจากนี้ ตัวเลข EPS หรือ Earnings Per Share ยังสามารถนำไปเปรียบเทียบราคาตลาดปัจจุบันของหุ้น เพื่อคำนวณหา Price to Earning Ratio หรือ P/E Ratio ได้อีกด้วย
