กำไรสะสม คืออะไร? กำไรสะสมในบัญชีมาจากไหน

กำไรสะสม คืออะไร?

กำไรสะสม คือ การที่บริษัทกันกำไรเอาไว้หลังจากจ่ายเงินปันผลให้กับผู้ถือหุ้นเมื่อบริษัทมีกำไรจากการดำเนินงาน โดยหน้าที่หลักของกำไรสะสม (Retained Earnings) คือเก็บไว้เป็นเงินลงทุนเพื่อขยายกิจการในอนาคต และใช้เป็นทุนสำรองของบริษัทตามที่กฎหมายบังคับ

นอกจากนี้ ในบางกรณีที่บริษัทมีกำไรก็อาจจะยังไม่สามารถจ่ายเงินผลได้ทันที เนื่องจากมีกฎหมายที่กำหนดให้บริษัทต้องตั้งสำรองไว้ 5% ของกำไรสุทธิ จนกว่าบริษัทจะมีกำไรสะสมเท่ากับ 10% ของทุนจดทะเบียนจึงจะสามารถเริ่มจ่ายเงินปันผลได้

รายการบัญชีกำไรสะสม จะแสดงอยู่ในงบแสดงฐานะการเงิน (Financial Statement) ในส่วนของส่วนของผู้ถือหุ้น (Owner’s Equity) ซึ่งจะพบได้ในโดยรายการกำไรสะสมที่จะแสดงให้เห็นว่าบริษัทมี กำไรสะสม หรือ ขาดทุนสะสม อยู่เท่าไหร่

อย่างไรก็ตามเมื่อบอกว่า กำไรสะสม คือ การกันกำไรเอาไว้ทำให้หลายคนอาจมองว่ากำไรสะสมจะอยู่ในรูปของเงินสดเท่านั้น แต่จริงๆ แล้วไม่ใช่ เพราะอย่างที่บอกว่า กำไรสะสม คือ กำไรส่วนที่กันเอาไว้สำหรับลงทุนในอนาคต ทำให้ระหว่างปีกำไรสะสมอาจแปลงสภาพจากเงินไปอยู่ในรูปของสินทรัพย์อะไรก็ได้ที่บริษัทได้นำเงินไปลงทุนไปแล้ว

ตัวอย่างเช่น ที่ดิน เครื่องจักร อาคารสำนักงาน โรงงาน เครื่องใช้สำนักงาน การจ้างงานเพิ่ม และการขยายธุรกิจ เป็นต้น

กำไรสะสมยังไม่ได้จัดสรร คืออะไร?

กำไรสะสมยังไม่ได้จัดสรร คือ ส่วนที่เหลือมาจากการที่กฎหมายที่กำหนดให้บริษัทต้องตั้งสำรองไว้ 5% ของกำไรสุทธิ จนกว่าบริษัทจะมีกำไรสะสมเท่ากับ 10% ของทุนจดทะเบียนตามที่อธิบายไว้ก่อนหน้านี้ เป็นกำไรสะสมในส่วนที่บริษัทสามารถนำไปลงทุนได้ตามต้องการ

นอกจากนี้ อีกสิ่งหนึ่งที่กำไรสะสมยังไม่ได้จัดสรร สามารถทำได้นอกจากการนำเงินไปลงทุนก็คือสามารถนำมาใช้จ่ายเงินปันผลได้ในอนาคต (ถ้าหากว่าบริษัทต้องการจ่าย)

ขาดทุนสะสม คืออะไร?

ในกรณีที่บริษัทขาดทุนและขาดทุนต่อเนื่องจะเรียกว่า ขาดทุนสะสม (Retained Loss) ซึ่งตัวเลขของผลขาดทุนสะสมของบริษัทก็จะมาจากผลขาดทุนของธุรกิจที่ทบกันไปเรื่อย ๆ ซึ่งจะลงบัญชีไว้ในส่วนเดียวกับเมื่อตอนที่เป็นกำไรสะสม

ตัวอย่างเช่น บริษัท Good Property ขาดทุน 200,000 บาทในปี 2560 และขาดทุน 100,000 บาทในปี 2561 ดังนั้น บริษัทจะมีผลขาดทุนสะสมทั้งสิ้น 300,000 บาท

และสมมติต่อว่า บริษัท Good Property กลับมามีกำไรใรปี 2562 โดยมีกำไร 250,000 บาท กำไรที่ บริษัท Good Property ได้ก็จะต้องนำไปหักผลขาดทุนสะสมที่มีอยู่ออกก่อน เพื่อชดเชยผลขาดทุนในช่วงที่ผ่านมา (หักผลขาดทุนให้หมดก่อนจึงจะเริ่มจ่ายเงินปันผลได้)

ดังนั้น ในปี 2562 บริษัท Good Property จะมีผลขาดทุนสะสมทั้งสิ้น 50,000 บาทนั่นเอง