วิธีคิดเกรดเฉลี่ย GPAX ในระดับมหาวิทยาลัยจะใช้วิธีการหาค่าเฉลี่ยถ่วงน้ำหนัก (Weighted Average) โดยค่าถ่วงน้ำหนักของการ คิดเกรดเฉลี่ย มหาลัย ก็คือหน่วยกิตหรือ Credit ของแต่ละวิชาที่นำมาคำนวณนั่นเอง เนื่องจากแต่ละวิชามีความสำคัญไม่เท่ากัน
ซึ่งการที่ คิดเกรดเฉลี่ย มหาลัยด้วยวิธีค่าเฉลี่ยถ่วงน้ำหนัก (Weighted Average) คือเหตุผลที่ว่าทำไมทั้งที่ได้เกรด A 2 วิชา แต่กลับทำให้เกรดเฉลี่ยเพิ่มขึ้นจากวิชา 1 หน่วยกิตน้อยกว่าวิชา 3 หน่วยกิตมาก
วิธีคิดเกรดเฉลี่ยมหาลัย สามารถทำได้ตามสูตรนี้: เกรดเฉลี่ย (GPAX) = ผลรวมของ (เกรดแต่ละวิชา x หน่วยกิตของวิชานั้น) ÷ จำนวนหน่วยกิตรวมจากทุกวิชา
อธิบายวิธีคิดเกรดเฉลี่ยแบบง่าย ๆ ก็คือ การนำเกรดแต่ละวิชาไปคูณกับหน่วยกิต (ทำซ้ำทุกวิชา) จากนั้นนำผลที่ได้ของทุกวิชามารวมกัน แล้วนำผลรวมไปหารด้วยผลรวมของหน่วยกิตทุกวิชา
ตัวอย่าง คิดเกรดเฉลี่ย แบบง่ายๆ
สมมติว่า หลังจาก L เรียนปี 1 ผ่านไป 2 เทอมแล้วได้เกรดแต่ละวิชามาตามนี้ โดยที่แต่ละเกรดมีความหมายดังนี้ A = 4 , B+ = 3.5 , B = 3 , C+ = 2.5 , C = 2 , D+ = 1.5 , D = 1 , และ F = 0
เกรดที่ L ได้มาจากการเรียนปี 1 เทอม 1 มีดังนี้:
- วิชาพื้นฐานของคณะ 1 (3 หน่วยกิต) ได้เกรด A หรือเกรด 4
- วิชาพื้นฐานของคณะ 2 (3 หน่วยกิต) ได้เกรด A หรือเกรด 4
- วิชาบังคับไร้สาระ 1 (1 หน่วยกิต) ได้เกรด D หรือเกรด 1
- วิชาบังคับไร้สาระ 2 (1 หน่วยกิต) ได้เกรด D+ หรือเกรด 1.5
เกรดที่ L ได้มาจากการเรียนปี 1 เทอม 2 มีดังนี้:
- วิชาพื้นฐานของคณะ 3 (3 หน่วยกิต) ได้เกรด B+ หรือเกรด 3.5
- วิชา Major A ของสาขาที่เรียน (3 หน่วยกิต) ได้เกรด A หรือเกรด 4
- วิชาบังคับไร้สาระ 3 (2 หน่วยกิต) ได้เกรด C หรือเกรด 2
- วิชาบังคับไร้สาระ 4 (2 หน่วยกิต) ได้เกรด C หรือเกรด 2
ถ้าหากแทนค่าลงตามสูตร คิดเกรดเฉลี่ย ที่ให้ไว้ด้านบนก็จะได้เป็น (12+12+1+1.5+10.5+12+4+4)÷18 = เกรดเฉลี่ยของ L ก็คือ 3.17
วิธีคิดเกรดเฉลี่ย แบบละเอียด
อย่างที่บอกว่า คิดเกรดเฉลี่ย มหาลัย สามารถคิดได้ตามสูตรนี้: เกรดเฉลี่ย (GPAX) = ผลรวมของ (เกรดแต่ละวิชา x หน่วยกิตของวิชานั้น) ÷ จำนวนหน่วยกิตรวมจากทุกวิชา
ถ้าหากว่าคิดเกรดเฉลี่ยทีละขั้นตอนแบบละเอียดจะแบ่งเป็น 3 ขั้นตอน ดังนี้:
ขั้นที่ 1 นำเกรดแต่ละวิชา x หน่วยกิตของวิชานั้นๆ จากตัวอย่างตามลำดับจะได้เป็น 12 12 1 1.5 10.5 12 4 และ 4
ขั้นที่ 2 นำผลที่ได้มารวมกัน จะได้เป็น 12+12+1+1.5+10.5+12+4+4 = 57
ขั้นที่ 3 นำผลรวมมาหารด้วยผลรวมของผลรวมหน่วยกิตทุกวิชา จะได้เป็น 57 ÷ 18 = 3.17
- 18 มาจาก 3+3+1+1+3+3+2+2 (ผลรวมของหน่วยกิตของแต่ละวิชา)
ดังนั้น เกรดเฉลี่ยของ L หลังจากเรียนปี 1 ผ่านไป 2 เทอมก็คือ 3.17
เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับเกรดเฉลี่ยแบบถ่วงน้ำหนัก
ถ้าสังเกตจะเห็นว่าจากตัวอย่าง L ด้วยการ คิดเกรดเฉลี่ย ด้วยวิธีค่าเฉลี่ยถ่วงน้ำหนัก (Weighted Average) ไม่ใช่การหาค่าเฉลี่ย (Average) ตามปกติ ทำให้ถึงแม้ว่าเกรดโดยรวมของ L จะไม่ค่อยดูดีนัก แต่เมื่อคำนวณเกรดเฉลี่ยออกมาแล้วกลับได้เกรดเฉลี่ยถึง 3.17
สาเหตุมาจากการที่ L ในตัวอย่างได้เกรดที่สูงในวิชาที่หน่วยกิตสูง ส่วนเกรดที่ต่ำเป็นเพียงวิชาที่หน่วยกิตน้อย ซึ่งในโลกของความเป็นจริงวิชาเหล่านั้นมักจะเป็นวิชาบังคับที่ไม่ควรจะมีสอนอยู่ในระดับมหาวิทยาลัย
