งบการเงินรวม คืออะไร?
งบการเงินรวม คือ งบการเงินที่จะนำตัวเลขงบการเงินจากทุกบริษัทย่อยในเครือมารวมกันเป็นงบการเงินเดียว โดยงบการเงินรวมจะประกอบด้วยงบแสดงฐานะการเงิน งบกระแสเงินสด และงบกำไรขาดทุนเหมือนกันกับงบการเงินทั่วไป เพียงแต่จะตัดรายการระหว่างกันของบริษัทใหญ่กับบริษัทย่อยออก
งบการเงินรวม (Sonsolidated Financial Statement) เป็นรายงานทางการเงินที่รวมข้อมูลทางการเงินของบริษัทใหญ่และบริษัทย่อยไว้ในงบการเงินชุดเดียว โดยงบการเงินรวมจัดทำขึ้นเพื่อให้มุมมองแบบองค์รวมของฐานะการเงิน ผลการดำเนินงาน และกระแสเงินสดของกลุ่มบริษัททั้งหมด แทนที่จะนำเสนอข้อมูลทางการเงินของแต่ละกิจการแยกจากกัน
ตามปกติบริษัทจะจัดทำงบการเงินรวมเมื่อบริษัทหนึ่งถือหุ้นในสัดส่วนที่มีนัยสำคัญ (แม้ปกติจะมากกว่า 50% แต่ถ้าหากไม่ถึงแต่ไม่มีอำนาจควบคุมก็ต้องทำ) ในบริษัทอื่น ที่จะถือว่าเป็นบริษัทแม่ของบริษัทย่อยเหล่านั้น เพื่อนำเสนอสถานะทางการเงินโดยรวมของทั้งกลุ่มบริษัทโดยคำนึงถึงธุรกรรมและความสัมพันธ์ระหว่างบริษัททั้งหมด
โดยบริษัทย่อย คือ บริษัทที่อยู่ใต้การควบคุมของบริษัทใหญ่ เนื่องจากในบางครั้งด้วยเหตุผลบางอย่าง บริษัทอาจทำหลายธุรกิจไม่ว่าจะตั้งหน่วยธุรกิจขึ้นมาใหม่ในเครือหรือนำเงินไปลงทุนในกิจการอื่นที่อาจจะเป็นธุรกิจที่เกี่ยวหรือไม่เกี่ยวกันก็ได้
กล่าวคือ งบการเงินรวม (Sonsolidated Financial Statement) เป็นสิ่งที่เกิดจากการที่บริษัทถือหุ้นกิจการอื่นแล้วนำงบของทุกกิจการมารวมกัน โดยสิ่งที่ทำให้งบการเงินรวมแตกต่างออกไป คือ จะตัดรายการระหว่างกันของบริษัทใหญ่กับบริษัทย่อยออก เนื่องจากถ้าหากไม่ตัดตัวเลขอย่างการที่บริษัทแม่ขายสินค้าให้บริษัทลูกออกก็จะทำให้งบการเงินของบริษัทแม่ออกมาสูงกว่าที่ควรจะเป็น
งบการเงินเฉพาะกิจการ คืออะไร?
งบการเงินเฉพาะกิจการ คือ งบการเงินที่มาจากธุรกิจหลักของบริษัทนั้น ตัวอย่างเช่น ธนาคารกสิกรไทย (KBANK) ที่เห็นว่ามีบริษัทย่อยอยู่หลายบริษัทในภาพด้านล่าง เมื่อพูดถึงงบการเงินเฉพาะกิจการก็คือตัวเลขจากธุรกิจธนาคารเป็นหลัก
ในทางกลับกัน งบการเงินรวม คือ ตัวเลขที่เกิดจากทุกบริษัทที่ธนาคารกสิกรไทย (KBANK) ถือหุ้นอยู่ในตัวอย่างด้านล่าง
งบการเงินรวม หรือ งบการเงินเฉพาะกิจการ ต้องดูอะไร?
เมื่อเข้าใจกับงบการเงินรวมและงบการเงินเฉพาะกิจการ ก็จะเกิดคำถามต่อมาคือต้องดูงบการเงินไหน ระหว่างงบการเงินรวมหรืองบการเงินเฉพาะกิจการ
ในเมื่อในงบการเงินของบริษัทมีทั้งงบการเงินรวม (Consolidated Financial Statements) และงบการเงินเฉพาะกิจการ (Separate Financial Statements)
คำตอบคือ “ต้องดูทั้งงบการเงินรวมและงบการเงินเฉพาะกิจการควบคู่กัน” เพราะการเทียบกันระหว่างทั้ง 2 แบบ จะทำให้ในเบื้องต้นการอ่านงบการเงินของคุณจะสามารถตอบคำถามเหล่านี้ได้
- รายได้ส่วนใหญ่มาจากธุรกิจหลักหรือมาจากธุรกิจย่อย?
- ธุรกิจหลักรายได้สูงจริง หรือแค่สูงเพราะขายสินค้าให้บริษัทย่อย? (ที่ไม่ทำให้เกิดกำไรจริง)
- จริง ๆ แล้วบริษัทใหญ่ขาดทุน แต่ได้กำไรจากบริษัทย่อยจึงทำให้ในภาพรวมยังมีกำไรหรือเปล่า?
เมื่อได้คำตอบแล้วก็ต้องวิเคราะห์อยู่บนพื้นฐานว่าว่าบริษัททำกิจการอะไร ธุรกิจมีพื้นฐานอย่างไร ตัวเลขที่ออกมาแบบนั้นสมเหตุสมผลหรือไม่ ตัวเลขออกมาแบบนั้นเพราะอะไร (อย่างเช่น การเข้าไปซื้อบริษัทขาดทุนมาฟื้นฟู ก็สามารถทำให้งบการเงินรวมแย่ลงได้เช่นกัน)
งบการเงินรวม กับ งบการเงินเฉพาะกิจการ ต่างกันอย่างไร
หากสรุปความแตกต่างระหว่าง งบการเงินรวม (Sonsolidated Financial Statement) กับ งบการเงินเฉพาะกิจการ (Separate Financial Statement) จะสามารถสรุปความสัมพันธ์และความแตกต่างได้ ดังนี้
งบการเงินรวม (Sonsolidated Financial Statement) คือ งบการเงินที่เกิดจากตัวเลขของทุกบริษัทในเครือรวมถึงบริษัทย่อยที่นำมารวมกันเป็นงบการเงินรวม
งบการเงินเฉพาะกิจการ (Separate Financial Statement) คือ งบการเงินของบริษัทใหญ่หรือบริษัทหลักเพียงบริษํทเดียวเท่านั้น ไม่ได้รวมถึงบริษัทย่อยบริษัทอื่นๆ ที่บริษัทใหญ่เข้าไปถือหุ้นอยู่
ดังนั้น ในการวิเคราะห์งบการเงินของบริษัทหนึ่ง งบการเงินรวมจะเป็นสิ่งที่แสดงฐานะการเงินในภาพรวมของบริษัทดังกล่าว ในขณะการพิจารณางบการเงินเฉพาะกิจการจะทำให้เห็นความสามารถในการดำเนินงานของแต่ละหน่วยธุรกิจ (Business Unit) ว่ามีการดำเนินงานเป็นอย่างไร เช่น หน่วยธุรกิจใดทำเงิน และหน่วยธุรกิจใดใช้เงิน เป็นต้น
