อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง คือ อัตราดอกเบี้ยที่ระบุไว้ (Nominal Interest Rate) หักลบด้วยอัตราเงินเฟ้อ (Inflation Rate) ออกไป ซึ่งจะทำให้เห็นมูลค่าผลตอบแทนที่แท้จริงที่จะได้รับจากการลงทุนในประเทศนั้น ตามชื่ออัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง (Real Interest Rate)
ตัวอย่างเช่น พันธบัตรรัฐบาลประเทศ A ให้อัตราดอกกเบี้ยคงที่ปีละ 10% โดยที่ประเทศ A มีอัตราเงินเฟ้อ 2% ต่อปี ดังนั้น การคิดอัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง คือ 10% – 2% = 8% ต่อปี
อธิบายให้ง่ายกว่านั้น อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง (Real Interest Rate) 8% จากพันธบัตรรัฐบาลของประเทศ A ที่ควรจะได้ 10% เกิดจากการที่ในความเป็นจริงเงินเฟ้ออยู่ที่ 2% ทำให้เมื่อหักลบกันแล้ว ผลตอบแทนจากการซื้อพันธบัตรรัฐบาลของประเทศ A จะเหลือแค่ 8%
เนื่องจาก ระหว่างที่นักลงทุนได้นำเงินไปลงทุนอยู่ในพันธบัตรนักลงทุนจะไม่สามารถใช้เงินจำนวนดังกล่าวได้ และการเกิดเงินเฟ้อส่งผลให้กำลังซื้อลดลงหรือราคาสินค้าเพิ่มสูงขึ้นจนเงินเท่าเดิมซื้อสินค้าจำนวนเท่าเดิมไม่ได้อีกต่อไป
จากตัวอย่าง Real Interest Rate หรือ อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง เราได้สมมติว่าอัตราเงินเฟ้ออยู่ที่ 2% นั่นหมายความว่าเงินจำนวนเท่าเดิมซื้อจะของได้น้อยลง 2% ตามแนวคิดของเงินเฟ้อ
เมื่อเงินลงทุนจำนวนเดิมซื้อสินค้าได้น้อยลง 2% จึงทำให้ผลตอบแทน 10% ที่จะได้รับในอนาคตมีมูลค่าที่แท้จริงลดลง (เพราะซื้อของได้น้อยลง)
- ทำความเข้าใจกับพื้นฐานของเงินเฟ้อ (Inflation Rate) เพื่อประกอบความเข้าใจได้ที่บทความ เงินเฟ้อ คืออะไร
ข้ามไปอ่านหัวข้อที่ต้องการ
อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง บอกอะไร
การคิดอัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง คือ การคำนวณเพื่อการบอกอัตราดอกเบี้ยที่จะได้รับจริงๆ เมื่อตัดเงินเฟ้อออกไปจากผลตอบแทนที่ได้รับ
ทำให้หน้าที่ของ อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง (Real Interest Rate) คือ การนำมาใช้ในการประเมินความน่าลงทุนของหลักทรัพย์ที่ให้ผลตอบแทนเป็นดอกเบี้ย ไม่ว่าจะเป็น หุ้นกู้ พันธบัตร หรือแม้กระทั่งเงินฝากธนาคาร ในการลงทุนข้ามประเทศซึ่งมีอัตราดอกเบี้ยและอัตราเงินเฟ้อที่ต่างกัน
โดยทั่วไปนักลงทุนจะแสวงหาและเลือกลงทุนในหลักทรัพย์หรือสินทรัพย์ที่มี อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริงมากกว่า
เพราะในกรณีที่ Real Interest Rate หรือ อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง น้อยกว่า หมายความว่าดอกเบี้ยที่ได้รับเป็นกำไรในท้ายที่สุดจะมีค่าน้อยกว่า ซึ่งเป็นผลจากการถูกเงินเฟ้อหักออกไปจนหมด ทำให้กลายเป็นว่าการนำเงินไปลงทุนกลับทำให้กำลังซื้อลดลงในอนาคตแทนที่จะได้กำไร
ตัวอย่าง Real Interest Rate
ถ้าหากยังไม่เห็นภาพการใช้งาน อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง (Real Interest Rate) ลองดูตัวอย่างของ 2 กรณีนี้เปรียบเทียบกัน
- ลงทุนในพันธบัตรรัฐบาลประเทศ A ผลตอบแทน 8% ต่อปี โดยอัตราเงินเฟ้ออยู่ที่ 2% ต่อปี อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง = 8% – 2% = 6% ต่อปี
- ลงทุนในพันธบัตรรัฐบาลประเทศ Z ให้ผลตอบแทน 20% ต่อปี แต่อัตราเงินเฟ้ออยู่ที่ 16% ต่อปี อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง = 20% – 16% = 4% ต่อปี
จากตัวอย่างจะเห็นว่า โดยพื้นฐานพันธบัตรรัฐบาลของประเทศ Z ให้ผลตอบแทนสูงถึง 20% ซึ่งมากกว่าประเทศ A เกิน 2 เท่า แต่เมื่อเรานำผลตอบแทนมาหักลบด้วยเงินเฟ้อที่ทำให้มูลค่าของเงินที่ได้รับลดลงออกไป กลับกลายเป็นว่าประเทศ A ให้ผลตอบแทนมากกว่า
อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริงในการซื้อบ้าน
สำหรับใครที่มองหาอัตราดอกเบี้ยที่เกี่ยวกับ เงินกู้บ้าน หรือ เงินกู้รถ บทความนี้จะไม่ตอบโจทย์เพราะในบทความนี้จะเป็นการคำนวณหา อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง (Real Interest Rate) ที่พบในทฤษฎีทางเศรษฐศาสตร์หรือการลงทุนเป็นหลัก
ในส่วนของดอกเบี้ยเกี่ยวกับเงินกู้บ้านหรือรถ อย่างเช่น MRR และ MLR สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่บทความ
