ดุลบัญชีเงินทุน คืออะไร?
ดุลบัญชีเงินทุน คือ ดุลการชำระเงินในส่วนที่แสดงเงินทุนที่ไหลเข้าออกประเทศนั้น ๆ ซึ่งเงินทุนที่ไหลเข้าออกประเทศหนึ่งจะเกิดขึ้นจากการลงทุนและการเคลื่อนย้ายเงินลงทุนระหว่างประเทศ โดยดุลบัญชีเงินทุน (Capital and Financial Account) จะแบ่งเป็น 2 ส่วนคือบัญชีทุน (Capital Account) และบัญชีการเงิน (Financial Account)
การแสดงเงินลงทุนเข้าออกประเทศของดุลบัญชีเงินทุน (Capital and Financial Account) จะแบ่งออกเป็น 2 ส่วนตามชื่อ ได้แก่
- บัญชีทุน (Capital Account) ที่แสดงเงินที่เข้าออกประเทศนั้น ๆ ในลักษณะของการโอน
- บัญชีการเงิน (Financial Account) ที่แสดงเงินทุนเข้าและออกจากประเทศที่เกิดจากการลงทุนระหว่างประเทศ
โดยดุลบัญชีเงินทุน (Capital and Financial Account) เป็น 1 ใน 3 ส่วนประกอบของดุลการชำระเงินระหว่างประเทศจะแสดงอยู่ในดุลการชำระเงิน (Balance of Payment) ของแต่ละประเทศ
ในภาพรวมข้อมูลจากดุลบัญชีเงินทุน เป็นข้อมูลที่แสดงให้เห็นภาพรวมของความสัมพันธ์ทางการเงินของประเทศนั้นกับประเทศอื่น ๆ ซึ่งแสดงให้เห็นความน่าดึงดูดของประเทศดังกล่าวในฐานะจุดหมายปลายทางการลงทุน อีกทั้งยังช่วยให้นักลงทุน (และนักเศรษฐศาสตร์) ประเมินสถานะทางการเงินและความเปราะบางของสถานการณ์การลงทุนในประเทศดังกล่าวร่วมกับดัชนีชี้วัดอื่น ๆ
บัญชีทุน (Capital Account)
บัญชีทุน (Capital Account) คือ การแสดงเงินที่เข้าและออกจากประเทศในลักษณะของการโอน แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ การโอนเงิน การเคลื่อนย้ายเงินทุน (ทั้งที่อยู่ในรูปตัวเงินและไม่ใช่ตัวเงิน) และการซื้อขายสินทรัพย์ที่ผลิตไม่ได้ และไม่ใช่สินทรัพย์ทางการเงิน
การโอนเงิน การเคลื่อนย้ายเงินทุน (ทั้งที่อยู่ในรูปตัวเงินและไม่ใช่ตัวเงิน) ประกอบด้วย เงินทุนให้เปล่า สินค้าทุน การโอนสิทธิของสินทรัพย์ถาวร และการที่เจ้าหนี้ยกเลิกหนี้
การซื้อขายสินทรัพย์ที่ผลิตไม่ได้ และไม่ใช่สินทรัพย์ทางการเงิน อย่างเช่น ที่ดินของสถานฑูต สิทธิบัตร เครื่องหมายการค้า และสัมปทาน เป็นต้น
ดุลบัญชีทุน (Capital Account) สามารถเขียนเป็นสมการได้ ดังนี้: บัญชีทุน = รายรับเข้าประเทศ – รายจ่ายออกประเทศ
บัญชีการเงิน (Financial Account)
บัญชีการเงิน (Financial Account) คือ บัญชีที่แสดงเงินทุนเข้าและออกจากประเทศที่เกิดจากการลงทุนระหว่างประเทศ เป็นบัญชีที่เกี่ยวข้องกับสินทรัพย์และหนี้สินทางการเงินระหว่างประเทศ
โดยเงินลงทุนระหว่างประเทศที่จะแสดงในบัญชีการเงิน (Financial Account) ของดุลบัญชีเงินทุน (Capital and Financial Account) ประกอบด้วยวิธีการลงทุนเหล่านี้
- การลงทุนทางตรง (Direct Investment) ที่เป็นการลงทุนที่เข้าไปลงทุนในต่างประเทศด้วยการเข้าไปถือหุ้นในต่างประเทศมากกว่า 10%
- การลงทุนในอนุพันธ์
- การลงทุนในหลักทรัพย์ชนิดอื่น ๆ ทั้งตราสารทุนและตราสารหนี้
- การลงทุนอื่น ๆ อย่างเช่น สินเชื่อที่เกิดจากการค้าระหว่างประเทศ และเงินฝาก
- การเปลี่ยนแปลงในสินทรัพย์สำรองที่ถือโดยธนาคารกลาง
ดุลบัญชีเงินทุนในส่วนของบัญชีการเงิน (Financial Account) สามารถเขียนเป็นสมการได้ ดังนี้: บัญชีการเงิน = เงินลงทุนเข้ามาในประเทศ – เงินลงทุนที่ออกจากประเทศ
