ดุลบัญชีเดินสะพัด คือ ดุลบัญชีที่แสดงเงินที่ไหลเข้าออกประเทศนั้น ๆ จากการซื้อขายสินค้าและบริการระหว่างประเทศนั้นกับประเทศคู่ค้าอื่น ๆ โดยดุลบัญชีเดินสะพัด (Current Account) จะแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ ดุลการค้า (Trade Balance) และดุลบริการ (Service Account)
Current Account หรือดุลบัญชีเดินสะพัดจะแสดงอยู่ในดุลการชำระเงิน (Balance of Payment) ที่แสดงกิจกรรมทางการเงินของประเทศหนึ่งกับต่างประเทศทั้งหมด โดยหน้าที่ของดุลบัญชีเดินสะพัด (Current Account) คือเป็นส่วนที่แสดงรายได้ของประเทศแต่ละส่วนแยกกันระหว่างสินค้าและบริการ
ดุลการค้า (Trade Balance) คือ บัญชีส่วนที่แสดงรายรับรายจ่ายที่เกี่ยวกับสินค้าที่เกิดการซื้อขายระหว่างประเทศ หรือก็คือบัญชีที่แสดงการส่งออกและการนำเข้าของประเทศ
ดุลบริการ (Service Account) คือ บัญชีส่วนที่แสดงรายรับรายจ่ายที่เกี่ยวกับบริการที่เกิดการซื้อขายระหว่างประเทศ
ถ้าหากอธิบายให้ง่ายกว่านั้น จะเห็นว่าถ้าเทียบประเทศหนึ่งเป็นบริษัท ดุลบัญชีเดินสะพัดคือรายการบัญชี (ของประเทศ) ที่ทำให้เห็นว่าบริษัทมีกำไรหรือขาดทุนจากอะไรบ้างนั่นเอง
ดุลการค้า (Trade Balance)
ดุลการค้า (Trade Balance) คือ ดุลบัญชีเดินสะพัด (Current Account) ส่วนที่แสดงเงินที่เข้าและออกจากประเทศจากการส่งออก (Export) และการนำเข้า (Import)
ในส่วนของดุลการค้าหรือ Trade Balance ถือเป็นรายได้ส่วนใหญ่ของหลาย ๆ ประเทศที่ส่งออกเป็นหลัก ทำให้ประเทศเหล่านี้ที่มีดุลบัญชีเดินสะพัดเป็นบวกหรือเกินดุล อย่างเช่น ประเทศไทย ประเทศญี่ปุ่น และประเทศจีน
นอกจากนี้ หลาย ๆ คนอาจจะเคยได้ยินคำว่า เกินดุลกับขาดดุล ซึ่งทั้ง 2 คำก็มาจาก ดุลการค้า (Trade Balance) นั่นเอง
เกินดุล (Surplus) คือ ประเทศนั้นมีการส่งออกสินค้ามากกว่านำเข้าสินค้า
ขาดดุล (Deficit) คือ ประเทศนั้นมีการนำเข้าสินค้ามากกว่าส่งออกสินค้า
ดุลบริการ (Service Account)
ดุลบริการ (Service Account) คือ ดุลบัญชีเดินสะพัด ส่วนที่แสดงเงินที่ไหลเข้าและออกนอกประเทศจากด้านบริการ เช่น การท่องเที่ยว
ถ้าเป็นเรื่องที่ประเทศได้เงิน คือ เงินไหลเข้าสู่ประเทศ เช่น การที่ต่างชาติเข้ามาเที่ยวในประเทศไทย และการที่คนไทยไปทำงานในต่างประเทศ
ถ้าเป็นเรื่องที่ต้องนำเงินออกนอกประเทศ คือ เงินไหลออกจากประเทศ เช่น การที่คนไทยไปเทียวต่างประเทศ และการที่ชาวต่างชาติเข้ามาทำงานในไทยแล้วส่งเงินกลับบ้านเกิด
ซึ่งดุลบริการ (Service Account) เองก็สามารถเกินดุลและขาดดุลได้เช่นเดียวกันกับดุลการค้า ด้วยเงื่อนไขที่ไม่ต่างกันคือ ถ้าหากเมื่อมีการส่งออกบริการมากกว่านำเข้าการบริการ (เงินไหลเข้าประเทศจากบริการมากกว่าเงินไหลออก) ก็จะทำให้เกินดุลบริการ แต่ในทางกลับกันถ้าหากมีการนำเข้าบริการมากกว่าการส่งออกการบริการ (เงินไหลออกจากประเทศเพราะการบริการมากกว่าไหลเข้า) ก็จะทำให้ขาดดุลบริการ
