EFAS คืออะไร?
EFAS คือ ตารางสรุปการวิเคราะห์ปัจจัยภายนอก (External Factors Analysis Summary) โดยตาราง EFAS Matrix คือการนำข้อมูลจากการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมปัจจัยภายนอกที่ได้มาจากการวิเคราะห์ด้วยเครื่องมือใดก็ตาม สรุปลงในตาราง EFAS เพื่อเปรียบเทียบว่าปัจจัยภายนอกแต่ละด้านที่สำคัญไม่เท่ากันว่ามีผลกระทบและสำคัญมากน้อยแค่ไหน เพื่อหาจุดที่ต้องแก้ไขต่อไป
เนื่องจากในการวิเคราะห์ปัจจัยภายนอก (External Factors) ด้วยเครื่องมืออย่างเช่น PEST Analysis, Five Forces Model, และ SWOT Analysis อาจได้ปัจจัยภายนอกที่ส่งผลต่อธุรกิจได้มากถึง 20 ปัจจัยหรือมากกว่า ทั้งปัจจัยที่ส่งผลมากและส่งผลน้อย
การใช้ EFAS Matrix คือสิ่งที่ช่วยจัดลำดับความสำคัญของปัจจัยภายนอกที่เป็นผลดีและผลเสียต่อธุรกิจเหล่านั้นว่าปัจจัยใดส่งผลกระทบต่อธุรกิจมากน้อยแค่ไหน เพื่อที่ธุรกิจจะหาทางป้องกันปัจจัยที่เป็นอุปสรรค และใช้ประโยชน์ปัจจัยที่เป็นโอกาสเหล่านั้นต่อไป
ตาราง EFAS
ตาราง EFAS (External Factors Analysis Summary) คือ ตารางที่ประกอบไปด้วย 5 คอลัมน์ (Column):
คอลัมน์ที่ 1 – รายการปัจจัยภายนอก (External Factors) ทั้งปัจจัยภายนอกที่โอกาสและอุปสรรค
คอลัมน์ที่ 2 – น้ำหนัก (Weight) ที่แสดงว่ารายการแต่ละรายการมีความสำคัญมากน้อยแค่ไหน โดยใส่เป็นเลขตั้งแต่ 0.00 (ไม่สำคัญ) ไปจนถึง 1.00 (สำคัญสุด) แต่ผลรวมของคอลัมน์ “น้ำหนัก” จะต้องเท่ากับ 1.00
คอลัมน์ที่ 3 – ระดับคะแนน (Rating) เป็นการให้คะแนน 1 ถึง 5 ตามดุลยพินิจของผู้วิเคราะห์ EFAS กรณีอุปสรรคให้คิดว่าจาก 1-5 บริษัทรับมือได้ดีแค่ไหน ส่วนโอกาสจากคะแนน 1-5 บริษัทใช้ประโยชน์จากโอกาสนั้นได้มากแค่ไหน
คอลัมน์ที่ 4 – คะแนนรวม (Score) มาจากการนำเลขจาก “คอลัมน์น้ำหนัก x ระดับ”
คอลัมน์ที่ 5 – ข้อเสนอแนะ (Comments) หากต้องการให้เหตุผลในปัจจัยนั้น ๆ ซึ่งจะมีหรือไม่มีก็ได้
ตัวอย่าง EFAS Matrix
ตัวอย่าง ตาราง EFAS (External Factors Analysis Summary) หลังจากวิเคราะห์ปัจจัยภายนอกของบริษัท Beauty ที่ขายผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพจากธรรมชาติ โดยสรุปข้อมูลปัจจัยภายนอกที่สำคัญต่อธุรกิจได้ดังนี้:
จากตาราง EFAS จะทำให้เห็นว่า บริษัท Beauty สามารถใช้ประโยชน์และได้รับผลกระทบจากปัจจัยภายนอกแต่ละปัจจัยมากน้อยแค่ไหน และจะทำให้เห็นชัดเจนว่าปัจจัยใดเป็นเรื่องที่จะต้องปรับปรุง จากคะแนนและน้ำหนักของปัจจัยนั้น ๆ
จากตัวอย่างจะเห็นว่าปัจจัยภายนอกที่ส่งผลต่อธุรกิจของบริษัท Beauty มากที่สุดคือ “ลูกค้ามีทัศนคติที่ดีต่อแบรนด์ Beauty มากกว่าเครื่องสำอางแบรนด์อื่น” ที่ 0.8 คะแนน ในขณะที่ปัจจัยที่ภายนอกที่ส่งผลต่อบริษัทรองลงมาคือ “การที่ปัจจุบันเกิดกระแสทำให้คนชอบผลิตภัณฑ์สุขภาพจากธรรมชาติมากขึ้น” ที่ 0.75 คะแนน
ส่วนด้านอุปสรรคที่มีผลต่อธุรกิจมากที่สุดในตาราง EFAS Matrix คือ “การแข่งขันสูงมาก หลาย Product ต้องขายชนกับแบรนด์ใหญ่” และ “หลายแบรนด์ผลิตจากโรงงานเดียวกันทำให้คนหันไปซื้อจากแบรนด์ที่ถูกกว่าแต่คุณภาพเหมือนกัน” ที่คะแนน 0.6 คะแนนทั้ง 2 ปัจจัย
