GreedisGoods » Business » รัฐวิสาหกิจ คืออะไร? รัฐวิสาหกิจไทยมีอะไรบ้าง

รัฐวิสาหกิจ คืออะไร? รัฐวิสาหกิจไทยมีอะไรบ้าง

by Kris Piroj
รัฐวิสาหกิจ คือ State-Owned Enterprise คือ รัฐวิสาหกิจไทย

รัฐวิสาหกิจ คืออะไร?

รัฐวิสาหกิจ คือ กิจการที่เป็นการร่วมทุนกันระหว่างรัฐบาลกับเอกชนโดยที่รัฐบาลเป็นฝ่ายถือหุ้นมากกว่า เพื่อที่จะได้มีอำนาจในการควบคุมรัฐวิสาหกิจนั้น ๆ หรือในอีกความหมาย State Enterprise หรือรัฐวิสาหกิจก็คือบริษัทที่เอกชนร่วมกับรัฐบาลโดยที่รัฐบาลถือหุ้นมากกว่าครึ่งหรือมากกว่า 50%

สำหรับสาเหตุที่รัฐบาลเข้าไปควบคุมในธุรกิจที่เป็นรัฐวิสาหกิจ (State Enterprise หรือ State-owned Enterprise) เหตุผลแรกมาจากการที่ธุรกิจนั้นเป็นธุรกิจในลักษณะผูกขาด ตัวอย่างเช่น ท่าอากาศยานไทยที่ดำเนินงานเกี่ยวกับการให้บริการสนามบิน เจ้าของสนามบินใหญ่หลายแห่งของไทย

อีกเหตุผลคือการที่รัฐวิสาหกิจดังกล่าวเป็นเรื่องเกี่ยวกับระบบสาธารณูปโภค และโครงสร้างพื้นฐานต่าง ๆ ภายในประเทศทำให้รัฐจำเป็นต้องเข้าไปควบคุม ตัวอย่างเช่น การไฟฟ้า การปะปา และการรถไฟ เป็นต้น

จะเห็นว่าข้อแตกต่างระหว่างรัฐวิสาหกิจ (State Enterprise) กับหน่วยงานราชการคือเรื่องจุดประสงค์ทางการเงิน ที่หน่วยงานราชการก่อตั้งขึ้นมาโดยไม่ได้มีเป้าหมายในเรื่องการเงิน แต่รัฐวิสาหกิจเป็นหน่วยงานที่เป็นเหมือนกับธุรกิจที่ต้องมีรัฐเข้ามาควบคุมเพื่อทำให้ไม่เกิดปัญหาอย่างเช่นการผูกขาด

นอกจากนี้ ด้วยการที่รัฐวิสาหกิจส่วนใหญ่มีคุณสมบัติเป็นองค์กรธุรกิจ นั่นหมายความว่าสิทธิ์และความรับผิดชอบทั้งหมดไม่ต่างจากบริษัทบริษัทหนึ่ง ดังนั้นพวกเขายังคงจำเป็นที่จะต้องปฏิบัติตามกฎหมายและข้อบังคับที่ควบคุมการดำเนินธุรกิจในประเภทของตนและสามารถที่จะรับผิดชอบต่อการกระทำเช่นเดียวกับบริษัททั่วไป

อย่างไรก็ตาม แม้ว่ารัฐวิสาหกิจจะเป็นองค์กรธุรกิจที่มีจุดประสงค์ในการแสวงหาผลกำไรเช่นเดียวกับบริษัททั่วไป แต่ก็มีรัฐวิสาหกิจบางส่วนที่ไม่ก่อให้เกิดผลกำไร ตัวอย่างเช่น ระบบไปรษณีย์ของสหรัฐฯ ที่ขาดทุนมาเป็นระยะเวลานาน และแม้ว่ารัฐวิสาหกิจบางแห่งอาจได้รับอนุญาตให้ล้มเหลว แต่ถ้าหากรัฐวิสาหกิจดังกล่าวเป็นหน่วยงานที่มีความสำคัญต่อการดำเนินงานของรัฐก็อาจได้รับเงินทุนจากรัฐบาลเพื่อทำให้รัฐวิสาหกิจดังกล่าวยังคงดำเนินต่อไป

รัฐวิสาหกิจไทยมีอะไรบ้าง

หลายคนอาจอาจคุ้นเคยกับรายชื่อบริษัทเหล่านี้อยู่บ้าง แต่รู้กันมาก่อนหรือไม่ว่าบริษัทเหล่านี้เป็นรัฐวิสาหกิจที่รัฐบาลเป็นเจ้าของอยู่ครึ่งหนึ่ง (ถือหุ้นมากกว่า 50%) อีกทั้งหลายบริษัทยังจดทะเบียนอยู่ในตลาดหุ้นหรือตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยอีกด้วย

ตัวอย่าง 20 บริษัทที่เป็นรัฐวิสาหกิจไทย (Thai State Enterprise) ที่หลายคนคุ้นเคย:

  1. การเคหะแห่งชาติการไฟฟ้านครหลวง
  2. การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย
  3. การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค
  4. การประปานครหลวง
  5. การประปาส่วนภูมิภาค
  6. การรถไฟแห่งประเทศไทย
  7. การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย
  8. ธนาคารกรุงไทย จำกัด (มหาชน) หรือ หุ้น KTB
  9. ธนาคารออมสิน
  10. ธนาคารอาคารสงเคราะห์
  11. ธนาคารอิสลามแห่งประเทศไทย
  12. บริษัท ไปรษณีย์ไทย จำกัด
  13. บริษัท กสท โทรคมนาคม จำกัด (มหาชน)
  14. บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) หรือ หุ้น THAI
  15. บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) หรือ หุ้น AOT
  16. บริษัท ทีโอที จำกัด (มหาชน)
  17. บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) หรือ หุ้น PTT
  18. บริษัท อสมท จำกัด (มหาชน) หรือ หุ้น MCOT
  19. โรงงานไพ่
  20. โรงงานยาสูบ

อย่างไรก็ตาม ทั้ง 20 บริษัทที่ยกมายังไม่ใช่รายชื่อรัฐวิสาหกิจของไทยทั้งหมดทุกบริษัทที่มีอยู่ สามารถดูรายชื่อของรัฐวิสาหกิจไทยทั้งหมดได้จากฐานข้อมูลหน่วยงานภาครัฐ

ข้อมูลอ้างอิงจาก: Wikipedia, สำนักงานสถิติแห่งชาติ

บทความที่เกี่ยวข้อง

เว็บไซต์ของเราใช้คุกกี้ (Cookies) เพื่อมอบประสบการณ์ใช้งานที่ดียิ่งขึ้น ปรับตั้งค่าปฏิเสธ Cookies ยินยอม ดูรายละเอียด