สภาพคล่อง คืออะไร?
สภาพคล่อง คือ ความสามารถในการที่จะมีเงินพอสำหรับใช้เมื่อต้องใช้ หรืออีกความหมายหนึ่งสภาพคล่อง (Liquidity) คือความสามารถในการมีเงินจ่ายเมื่อต้องจ่าย ซึ่งนิยามของสภาพคล่องอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบริบทที่พูดถึงสภาพคล่อง
ในทางบัญชีสภาพคล่อง คือ ความสามารถในการเปลี่ยนสินทรัพย์เป็นเงินสด พูดให้ง่ายกว่านั้นในทางบัญชีสภาพคล่องหรือ Liquidity คือ ความง่ายในการขายสินทรัพย์บางอย่าง (ยกเว้นในกรณีของหนี้) เพื่อเปลี่ยนเป็นเงินสดเพื่อใช้จ่าย
นอกจากนี้ ในทางบัญชียังสามารถนิยามได้ว่า สินทรัพย์ที่มี สภาพคล่องสูง คือ สินทรัพย์ที่เปลี่ยนเป็นเงินได้ภายใน 1 ปี ซึ่งจะถูกจัดเอาไว้ในหมวด สินทรัพย์หมุนเวียน (Current Assets) แต่ถ้าไม่สามารถเปลี่ยนเป็นเงินได้ภายใน 1 ปีจะนับว่า สภาพคล่องต่ำ หรือ สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน (Non-Current Assets)
ส่วนด้านการลงทุนและธุรกิจสภาพคล่อง (Liquidity) หมายถึง การที่นักลงทุนหรือนักธุรกิจมีเงินหมุนเวียนพอสำหรับการใช้จ่ายเพื่อลงทุน
ข้ามไปยังหัวข้อที่ต้องการ
สภาพคล่องของสินทรัพย์ ขึ้นอยู่กับอะไร
อย่างที่ได้อธิบายในตอนต้นว่า สภาพคล่องของสินทรัพย์ คือ สิ่งจะขึ้นอยู่กับความง่ายในการเปลี่ยนเป็นเงินสดเพื่อนำไปใช้ต่อไป
โดยความง่ายในการเปลี่ยนเป็นเงินสดจะขึ้นอยู่กับ 2 ปัจจัย ได้แก่
- ราคา (Price) ยิ่งราคาสูงยิ่งหาคนซื้อยาก
- ความต้องการของตลาด (Demand) เพราะถ้าหากไม่มีคนซื้อก็ขายไม่ได้
สภาพคล่องสำคัญอย่างไร
อย่างที่บอกไว้ว่า สภาพคล่อง คือ ความรวดเร็วในการเปลี่ยนสินทรัพย์เป็นเงินสดหรือความง่ายในการขาย เพื่อทำให้มีเงินสดสำหรับการใช้จ่ายที่จำเป็นต้องจ่าย
ซึ่งการที่จะเปลี่ยนสินทรัพย์บางอย่างเป็นเงินสด แปลว่า จะต้องมีความจำเป็นบางอย่างที่จะต้องใช้เงินสด หรือมีความจำเป็นบางอย่างที่จะต้องขายสินค้าดังกล่าวเดี๋ยวนั้น ตัวอย่างเช่น
บริษัท Brand D Marketing ถูกฟ้องร้อง แต่ไม่มีเงินจ่ายค่าเสียหายมูลค่าสูงมาก (ในระดับที่จะไปกู้ก็ไม่ได้) อย่างไรก็ตาม บริษัทมีสินทรัพย์เป็นอาคารสำนักงาน
ดังนั้น ทางออกของ บริษัท Brand D Marketing ก็คือการขายอาคารสำนักงานดังกล่าวให้ได้ก่อนกำหนด ก่อนที่จะโดนบังคับขาย จากตัวอย่างจะเห็นว่า ปัญหาของ บริษัท Brand D Marketing คือไม่มีสินทรัพย์ที่สภาพคล่องสูงอยู่เลย ทำให้บริษัทมีปัญหาทันทีที่ต้องใช้เงิน เพราะอาคารสำนักงานไม่ใช่สินทรัพย์ที่จะขายได้ง่าย ถ้าทำเลไม่ดีจริงหรือไม่ได้ราคาถูกกว่าราคาตลาดมากๆ
จะเห็นว่าความสำคัญและปัญหาหลักที่เกิดจากสภาพคล่อง คือ การเปลี่ยนเป็นเงินเมื่อจำเป็นต้องใช้เงิน
จากกรณีตัวอย่าง เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นบ่อยในชีวิตจริง ไม่ว่าจะเป็นบริษัท นักลงทุน หรือคนทั่วไป ที่ถือแต่สินทรัพย์ที่ใช้ลงทุน แต่ไม่ถือเงินสดไว้ในระดับที่มากพอ เพราะต้องการแต่การทำกำไรจากการลงทุน
เมื่อบริษัทหรือคนเหล่านี้จำเป็นต้องใช้เงินจำนวนมาก พวกเขาเหล่านี้ก็จะต้องขายสินทรัพย์สภาพคล่องต่ำ เหล่านั้นออกมาในราคาที่ต่ำกว่าที่ควรจะเป็น (กลายเป็นขาดทุน) เพื่อให้ได้เงินมาใช้ในกรณีฉุกเฉิน
ดังนั้น พื้นฐานของการรักษาสภาพคล่องคือการถือสินทรัพย์ที่มีสภาพคล่องสูง เช่น เงินสด เงินฝาก หรือเงินลงทุนระยะสั้น เอาไว้ในระดับที่สามารถรับมือกับปัญหาบางอย่างที่อาจเกิด (โดยทั่วไปมักจะแนะนำว่า ควรอยู่ได้อย่างน้อย 3 เดือน)
อธิบายให้ง่ายกว่านั้น กรณีที่บริษัทขายสินค้าให้ลูกค้าในลักษณะของ Credit Term หรือให้ลูกค้าซื้อเชื่อ แต่ลูกค้ากลับผิดนัดชำระหนี้ บริษัทก็ควรที่จะมีเงินจ่ายค่าวัตถุดิบสำหรับการผลิตครั้งต่อไป ไม่ใช่ลูกค้าไม่จ่ายหนี้แล้วกลายเป็นว่าทุกอย่างในบริษัทต้องหยุดชะงักลง
