สินค้าทางเศรษฐศาสตร์ คืออะไร?
สินค้าทางเศรษฐศาสตร์ คือ สินค้าที่แบ่งประเภทตามลักษณะตามเงื่อนไขทางเศรษฐศาสตร์ที่แตกต่างกันตามเงื่อนไขของสินค้าแต่ละประเภท เช่น ปริมาณความต้องการซื้อ ปริมาณความต้องการขาย ราคา และทรัพยากรที่ใช้ในการผลิตสินค้า
อย่างไรก็ตาม สินค้าทางเศรษฐศาสตร์ (Goods in Economics) จะมีอยู่ทั้งหมดหลายประเภทมาก ๆ มากกว่า 10 ประเภท และอาจจะมีบางชนิดที่ไม่ได้ถูกพูดถึงอยู่ในบทความนี้เนื่องจากเป็นสินค้าทางเศรษฐศาสตร์ประเภทที่ไท
โดยเราได้อธิบายสินค้าทางเศรษฐศาสตร์ไว้บ้างแล้วบางส่วนเป็นบทความแนก แต่ก็มีอีกส่วนที่ไม่ได้อธิบายแยกเนื่องจากเป็นสินค้าประเภทที่ไม่ค่อยซับซ้อนและไม่ได้เจอบ่อย ๆ ซึ่งเราจะอธิบายทั้งหมดในบทความนี้
Merit Goods หรือ สินค้าบุญ
Merit Goods คือ สินค้าทางเศรษฐศาสตร์ ที่เป็นสินค้าหรือบริการที่เมื่อเกิดการบริโภค (โดยใครก็ตาม) จะทำให้เกิดประโยชน์กับผู้บริโภค (หรือผู้ที่เกี่ยวข้องคนอื่นๆ) อย่างเช่น สินค้าเกี่ยวกับการศึกษา สาธารณูปโภค สาธารณสุข และสินค้าเกี่ยวกับการดับเพลิง
และเพื่อทำให้ทุกคนสามารถเข้าถึงสินค้าประเภท Merit Goods ได้ รัฐบาลก็จะมีส่วนในการควบคุมสินค้าเหล่านี้
Demerit Goods หรือ สินค้าบาป
Demerit Goods คือ สินค้าบาป เป็นสินค้าที่มีผลด้านลบกับตัวผู้บริโภคเองและสังคม ตัวอย่างเช่น บุหรี่ สุรา และยาสูบ
ทำให้ในทุกประเทศมีการควบคุมสินค้าเหล่านี้ด้วยภาษี ที่เรียกว่า ภาษีบาป (Sin Tax) เพื่อลดปริมาณการบริโภคสินค้าเหล่านี้ลง ด้วยการทำราคาให้สูงขึ้นด้วยภาษี
สำหรับหน่วยงานที่ควบคุมเกี่ยวกับภาษีบาป (Sin Tax) คือ กรมสรรพสามิต (ไม่ใช่กรมสรรพากร)
อย่างไรก็ตาม สินค้าบาป (Demerit Goods) เป็นสินค้าทางเศรษฐศาสตร์ที่ไม่ได้มีความหมายตรงข้ามกับสินค้าบุญโดยตรง (ตัดคำว่าบุญและบาปตามศาสนาออกไปก่อนจะเข้าใจได้ง่ายกว่า)
Free Goods
Free Goods คือ สินค้าไร้ราคา เป็นสินค้าฟรีในทางเศรษฐศาสตร์ หมายถึงสินค้าที่ไม่มีค่าเสียโอกาสในการผลิตเกิดขึ้น หรือมีอยู่มากเกินความต้องการ
ตัวอย่างของ Free Goods ได้แก่ แสงแดด อากาศ และน้ำทะเล เป็นต้น
Private Goods
Private Goods คือ สินค้าทางเศรษฐศาสตร์ที่เป็นด้านตรงข้ามของ Public Goods ซึ่ง Private Goods ก็คือสินค้าที่หากเราบริโภคจะทำให้เหลือให้คนอื่นน้อยลง (Rivalry) และในทางกลับกันถ้าหากคนอื่นบริโภคมากขึ้น ก็จะเหลือมาถึงเราน้อยลงเช่นกัน
แต่ Private Goods จะเป็นสินค้าที่สามารถกีดกันไม่ให้ผู้บริโภครายใหม่เข้ามบริโภคสินค้าชนิดนี้ (เรียกว่า non-excludability)
Common Goods
Common Goods คือ สินค้าที่มีถ้าหากว่าเราบริโภคมากขึ้นจะทำให้เหลือไว้สำหรับคนอื่นน้อยลง (Rivalry) โดยที่ไม่สามารถกีดกันไม่ให้คนอื่นเข้าถึงการบริโภคสินค้านั้นได้ (non-excludability)
โดย Common Goods จะคล้ายกับ Public Goods แต่จะต่างกันตรงที่ Common Goods เป็นสินค้าที่มีอยู่เป็นจำนวนจำกัด
ตัวอย่างเช่น อาหารทะเล และบริการของ Website ต่าง ๆ ที่ถ้าหากคนเข้ามากขึ้นเว็บไซต์จะต้องใช้ทรัพยากรมากขึ้น และจะล่มไปในที่สุดถ้าเจ้าของเว็บไซต์ไม่เพิ่มทรัพยากรของเว็บไซต์เพื่อรองรับผู้ใช้ปริมาณมหาศาล
สินค้าทางเศรษฐศาสตร์ที่เขียนบทความแยกไว้แล้ว
สินค้าทางเศรษฐศาสตร์ยังไม่ได้หมดแค่ที่เราได้อธิบายด้านบน แต่สินค้าทางเศรษฐศาสตร์ยังมีอีกหลายประเภทที่ต้องอธิบายอย่างละเอียด (เนื่องจากเป็นประเภทที่ถูกพูดถึงบ่อย) เราจึงได้เขียนบทความแยกเกี่ยวกับสินค้าเหล่านี้เอาไว้แล้ว ดังนั้นในบทความนี้เราจะอธิบายแบบพอสังเขปเท่านั้น:
Normal Goods คือ สินค้าที่ผู้บริโภคจะซื้อมากขึ้นถ้าหากว่าผู้บริโภคมีรายได้มากขึ้น
Inferior Goods หรือ สินค้าด้อยคุณภาพ คือ สินค้าที่ผู้บริโภคจะซื้อมากขึ้นเมื่อรายได้ลดลง และจะซื้อน้อยลงเมื่อรายได้เพิ่มขึ้น อย่างเช่น บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป และปลากระป๋อง
Substitute Goods หรือ Substitute Product คือ สินค้าทดแทน เป็นสินค้าสินค้าที่สามารถใช้ทดแทนสินค้าชนิดอื่นได้ เช่น น้ำตาลกับน้ำผึ้งที่ให้ความหวานได้เหมือนกัน
Giffen Goods คือ สินค้าที่ระดับความต้องการของสินค้าจะไม่เปลี่ยนแปลงไปตามราคาของสินค้า (เราคาเพิ่มขึ้นหรือลดลง คนก็ยังต้องการเท่าเดิมตลอด)
Veblen Goods คือ สินค้าที่ระดับความต้องการซื้อจะเพิ่มขึ้นตามราคา แต่ถ้าหากราคาลดลงความต้องการซื้อก็จะลดลงตาม (บางครั้งอาจเรียกว่า Snob Goods)
Complementary Goods คือ สินค้าที่ต้องใช้ร่วมกัน เป็นสินค้าที่ต้องใช้ร่วมกับสินค้าอื่น เช่น กาแฟกับน้ำตาล และเครื่องพิมพ์กับหมึก เป็นต้น
Luxurious Goods คือ สินค้าที่ผู้บริโภคจะจ่ายมากขึ้นเมื่อรายได้เพิ่มขึ้น แต่ผู้บริโภคจะจ่ายเพิ่มขึ้นในอัตราที่สูงกว่ารายได้ที่เพิ่มขึ้น เช่น รถยนต์หรู และโทรศัพท์ที่มีราคาแพง
