ทำความรู้จัก แบงค์ชาติ หรือ ธนาคารกลาง (Central Bank) และ หน้าที่ของธนาคารกลาง มาดูกันว่า ธนาคารกลาง คือ อะไร ? และมีไว้ทำไม!!
ธนาคารกลาง คือ หน่วยงานกลางเกี่ยวกับด้านการเงินของประเทศนั้น ๆ เป็นเหมือนธนาคารของธนาคารอีกที ดังนั้นธนาคารกลางจะไม่ทำธุรกรรมกับประชาชน แต่จะทำกับธนาคารเท่านั้น
สำหรับธนาคารกลางของประเทศไทย เรียกว่า ธนาคารกลางแห่งประเทศไทย (ธปท.) หรือ Bank of Thailand (ชื่อย่อคือ BoT)
หน้าที่หลักของธนาคารกลาง
กำหนดนโยบายการเงินของประเทศ เพื่อดูแลเสถียรภาพการเงินของประเทศ ด้วยการออกมาตรการต่างๆ
เช่น การเข้ามาแทรกแซงเงินบาทเมื่อสมัยวิฤตต้มยำกุ้ง, การปรับเพิ่ม/ลด ดอกเบี้ยนโยบาย, และการออกนโยบายทางการเงินอื่นๆ
กำกับดูแลสถาบันการเงินที่อยู่ในประเทศ เพื่อคุ้มครองประชาชน
เช่น การออกกฎต่างๆเกี่ยวกับธนาคารต่างๆในประเทศ หรือจะสั่งปิดก็ยังทำได้
ชื่อธนาคารกลางประเทศที่สำคัญ
- Bank of Japan (BoJ) – ญี่ปุ่น
- European Central Bank (ECB) – ประเทศในกลุ่มยูโรโซน
- Deutsche Bundesbank – เยอรมัน
- Federal Reserve System (Fed) – สหรัฐอเมริกา
- Bank of England (BoE) – อังกฤษ
หน้าที่ของธนาคารกลาง แห่งประเทศไทย หรือ Bank of Thailand (แบบละเอียด)
อ้างอิงจาก https://www.bot.or.th/Thai/AboutBOT/RolesAndHistory
กำหนดและดำเนิน นโยบายการเงิน
ได้แก่ รับเงินฝาก กำหนดอัตราดอกเบี้ยกู้ยืมเงินสำหรับสถาบันการเงิน ซื้อขายเงินตราต่างประเทศและแลกเปลี่ยนกระแสเงินสดในอนาคต กู้ยืมเงินตราต่างประเทศเพื่อดำรงไว้ซึ่งเสถียรภาพแห่งค่าของเงินตรา กู้ยืมเงินเพื่อการดำเนินนโยบายการเงิน ซื้อขายหลักทรัพย์เท่าที่จำเป็นและแลกเปลี่ยนกระแสเงินสดในอนาคต เพื่อควบคุมปริมาณเงินในระบบการเงินของประเทศ รวมถึงยืมหรือให้ยืมหลักทรัพย์ตามที่กำหนดโดยมีหรือไม่มีค่าตอบแทน
ออกและจัดการธนบัตรของรัฐบาลและบัตรธนาคาร
บริหารจัดการสินทรัพย์ของ ธนาคารแห่งประเทศไทย
นำสินทรัพย์ไปลงทุนหาประโยชน์ บนพื้นฐานความมั่นคง สภาพคล่อง ผลประโยชน์ตอบแทนของสินทรัพย์ และความเสี่ยง
กำกับและตรวจสอบสถาบันการเงิน
เป็นนายธนาคารและนายทะเบียนหลักทรัพย์ของรัฐบาล
มีอำนาจหน้าที่ในการรับจ่ายเงินเพื่อบัญชีฝากของกระทรวงการคลัง การรับเก็บรักษาเงิน หลักทรัพย์ หรือของมีค่าอย่างอื่นเพื่อประโยชน์ของรัฐบาล เป็นตัวแทนของรัฐบาลในการซื้อขายทองคำและเงิน การซื้อขายและโอนตั๋วแลกเงิน หลักทรัพย์และใบหุ้น ควบคุมและการรวมไว้ในแหล่งกลางซึ่งเงินปริวรรตต่างประเทศ หรืออาจเป็นนายธนาคารของรัฐวิสาหกิจหรือหน่วยงานอื่นของรัฐ
เป็นนายทะเบียนหลักทรัพย์ของรัฐบาล มีอำนาจกระทำการจัดจำหน่ายหลักทรัพย์ของรัฐบาล จ่ายเงินต้นและดอกเบี้ย หรืออาจเป็นนายทะเบียนหลักทรัพย์ของรัฐวิสาหกิจ สถาบันการเงินที่มีกฎหมายเฉพาะจัดตั้งขึ้นหรือหน่วยงานอื่นของรัฐ
เป็นนายธนาคารของสถาบันการเงิน
มีอำนาจหน้าที่ในการให้กู้ยืมเงินหรือให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่สถาบันการเงิน การรับเก็บรักษาเงิน หลักทรัพย์ หรือของมีค่าอย่างอื่นของสถาบันการเงิน รวมถึงการสั่งให้สถาบันการเงินส่งรายงานหรือชี้แจงเพื่ออธิบายเกี่ยวกับทรัพย์สิน หนี้สิน หรือภาระผูกพันได้
จัดตั้งหรือสนับสนุนการจัดตั้งระบบการชำระเงิน
จัดตั้งหรือสนับสนุนการจัดตั้งระบบการชำระเงิน ระบบการหักบัญชีระหว่างสถาบันการเงิน และบริหารจัดการให้เกิดความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
บริหารจัดการอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราภายใต้ระบบการแลกเปลี่ยนเงินตรา รวมทั้งบริหารจัดการสินทรัพย์ในทุนสำรองเงินตรา
ควบคุมการแลกเปลี่ยนเงินตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการแลกเปลี่ยนเงิน