GreedisGoods » Finance » วงจรเงินสด (Cash Cycle) คืออะไร? และวิธีลดวงจรเงินสด

วงจรเงินสด (Cash Cycle) คืออะไร? และวิธีลดวงจรเงินสด

by Kris Piroj
วงจรเงินสด คือ Cash Cycle คือ วิเคราะห์ Cash Conversion Cycle

วงจรเงินสด คืออะไร?

วงจรเงินสด คือ รอบระยะเวลาตั้งแต่กิจการได้สินค้ามา ขายสินค้าออกไป จนได้เงินจากลูกค้าที่ซื้อสินค้า โดยวงจรเงินสด (Cash Cycle) เป็นเครื่องมือวัดความสามารถในการหมุนเงินของธุรกิจ เพราะวงจรเงินสดคือสิ่งที่เกิดขึ้นตั้งแต่กิจการลงทุนไปจนได้เงินกลับมา

การที่วงจรเงินสด (Cash Cycle หรือ Cash Conversion Cycle) เป็นระยะเวลาตั้งแต่กิจการได้รับสินค้ามาจนขายสินค้าออกไป และได้รับเงินกลับมา ทำให้วงจรเงินสดยิ่งมีค่าต่ำยิ่งดีต่อสภาพคล่องของกิจการ เพราะค่าที่ได้จากการคำนวณวงจรเงินสดที่ต่ำกว่า หมายความว่า ธุรกิจจะได้รับเงินกลับมาใช้ในการสั่งซื้อหรือผลิตสินค้าในรอบต่อไปได้เร็ว

ในทางกลับกันวงจรเงินสดที่ยิ่งสูง (ยาวนานกว่า) ยิ่งหมายความว่า ยิ่งใช้เวลานานในการได้รับเงินกลับมาใช้สำหรับรอบต่อไปมากเท่านั้น ดังนั้น การได้รับเงินกลับมาช้าอาจทำให้ธุรกิจขาดสภาพคล่อง ซึ่งอาจทำให้ธุรกิจต้องกู้เงินมาเพื่อใช้เป็นเงินทุนหมุนเวียนในระหว่างนั้น จนทำให้ธุรกิจมีต้นทุนเพิ่มขึ้นจากภาระดอกเบี้ย

วิธีคำนวณวงจรเงินสด (Cash Cycle)

Cash Cycle หรือ วงจรเงินสด จะสามารถคำนวณได้จากสมการ: วงจรเงินสด (Cash Cycle) = ระยะเวลาขายสินค้า + ระยะเวลาเก็บหนี้ – ระยะเวลาจ่ายหนี้

จากสมการวงจรเงินสด จะเห็นว่าวงจรเงินสดเป็นสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอัตราส่วนทางการเงิน 3 อัตราส่วน ได้แก่ ระยะเวลาขายสินค้าเฉลี่ย (Average Inventory Period), ระยะเวลาเก็บหนี้เฉลี่ย (Average Collection Period), และระยะเวลาจ่ายหนี้เฉลี่ย (Average Payment Period)

ระยะเวลาขายสินค้า (Average Inventory Period) คือ ระยะเวลาเฉลี่ยที่กิจการเก็บสินค้าเอาไว้จนกว่าจะขายได้ การที่ระยะเวลาขายสินค้ายิ่งต่ำ ยิ่งหมายถึงบริษัทสามารถขายสินค้าออกได้ไวไม่ต้องเก็บสินค้าไว้นาน

  • ระยะเวลาขายสินค้า (Average Inventory Period) = 365 ÷ อัตราหมุนเวียนสินค้าคงเหลือ

ระยะเวลาเก็บหนี้เฉลี่ย (Average Collection Period) คือ ระยะเวลาเฉลี่ยที่บริษัทใช้ในการเก็บหนี้จากลูกหนี้การค้าจากการให้ Credit Term การที่ระยะเวลาเก็บหนี้เฉลี่ยยิ่งต่ำ ยิ่งหมายถึงบริษัทได้รับเงินสดเร็ว

  • ระยะเวลาเก็บหนี้เฉลี่ย (Average Collection Period) = 365 ÷ อัตราหมุนเวียนลูกหนี้การค้า

ระยะเวลาจ่ายหนี้เฉลี่ย (Average Payment Period) คือ ระยะเวลาเฉลี่ยที่บริษัทใช้ในการจ่ายหนี้ให้เจ้าหนี้การค้า ระยะเวลาจ่ายหนี้ที่ยิ่งสูงหมายความว่าบริษัทยิ่งเก็บเงินสดเอาไว้ได้นาน

  • ระยะเวลาจ่ายหนี้เฉลี่ย (Average Payment Period) = 365 ÷ อัตราหมุนเวียนเจ้าหนี้การค้า

ค่าที่ได้จากการคำนวณหาวงจรเงินสดควรจะเป็นค่าต่ำ ที่แสดงถึงระยะเวลาวงจรเงินสดที่สั้น ซึ่งในการวิเคราะห์งบการเงินจะนำวงจรเงินสดไปเปรียบเทียบกับบริษัทคู่แข่ง, ค่าเฉลี่ยของบริษัทในอุตสาหกรรมเดียวกัน, หรือเปรียบเทียบกับผลการดำเนินงานในอดีต เนื่องจากในอุตสาหกรรมที่ต่างกันจะมีระยะเวลาในการขายสินค้า เก็บเงิน และจ่ายหนี้ที่ไม่เท่ากัน

วงจรเงินสดมีค่าที่น้อยกว่า (น้อยวัน) หมายถึง การที่กิจการสามารถขายสินค้าและเก็บหนี้ได้เร็วกว่าจ่ายหนี้ ซึ่งแสดงถึงสภาพคล่องของกิจการที่สูง (มีเงินหมุนเวียนตลอด)

วงจรเงินสดมีค่าที่มากกว่า (หลายวัน) หมายถึง การที่กิจการสามารถขายสินค้าและเก็บหนี้ได้ช้ากว่าการจ่ายหนี้ ทำให้กิจการมีสภาพคล่องต่ำ

วิธีทำให้วงจรเงินสดมีค่าต่ำ

หากสังเกตจากสมการวงจรเงินสด (Cash Cycle) จะพบว่าวิธีทำให้วงจรเงินสด (Cash Cycle) น้อย สามารถทำได้ทั้งหมด 3 วิธี คือ

ระยะเวลาขายสินค้าต่ำ (ขายให้ไว) ด้วยการขายสินค้าให้ได้ไวที่สุด หรือใช้เวลาน้อยวันที่สุดในการขายสินค้าออกไป โดยสามารถทำได้ด้วยการบริหารสินค้าคงคลัง อย่างเช่น การที่ไม่สั่งสินค้ามาเก็บไว้เป็นจำนวนมากเกินไป มีการบันทึกสถิติว่าสินค้าชนิดไหนขายได้และสินค้าชนิดไหนขายออกช้าเพื่อการคำนวณปริมาณการผลิตหรือปริมาณการสั่งซื้อ เป็นต้น

ระยะเวลาเก็บหนี้ต่ำ (เก็บหนี้ให้ไว) ด้วยการเก็บหนี้ให้ไวที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และอย่าให้ Credit Term กับลูกหนี้การค้านานเกินไป (เพราะกิจการที่ให้ Credit Term เองก็จำเป็นต้องใช้เงินที่ได้ไปหมุนทำอย่างอื่น) หรือจูงใจให้ลูกหนี้การค้าชำระเงินสดเร็วขึ้นด้วยเงื่อนไขส่วนลดเงินสด (Cash Discount)

ระยะเวลาจ่ายหนี้สูง (จ่ายหนี้ให้ช้า) ด้วยการจ่ายหนี้ให้ช้าที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ในส่วนนี้ในกรณีที่กิจการของเราเครดิตดีน่าเชื่อถือหรือมีอำนาจต่อรองกับ Supplier ที่สูงก็จะสามารถขอ Credit Term ที่นานได้

ข้อมูลบางส่วนอ้างอิงจาก: SETInvestnow, Finnomena

บทความที่เกี่ยวข้อง

เว็บไซต์ของเราใช้คุกกี้ (Cookies) เพื่อมอบประสบการณ์ใช้งานที่ดียิ่งขึ้น ปรับตั้งค่าปฏิเสธ Cookies ยินยอม ดูรายละเอียด