ดัชนีหุ้น คืออะไร?
ดัชนีหุ้น คือ ตัวเลขที่สะท้อนการเคลื่อนไหวของราคาหุ้นในภาพรวม ซึ่งคำนวณมาจากราคาหุ้นทั้งหมดที่อยู่ในกลุ่มดัชนีหุ้น (Composite Index) นั้นอ้างอิง อย่างเช่น SET Index ที่อ้างอิงและสะท้อนการเคลื่อนไหวของราคาหุ้นในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET)
โดยแต่ละดัชนีหุ้นจะสะท้อนความเคลื่อนไหวของหุ้นที่ดัชนีนั้นใช้อ้างอิงแตกต่างกันไป ตัวอย่างเช่น SET100 ที่สะท้อนราคาในภาพรวมของหุ้นทั้งหมดที่อยู่ในกลุ่ม SET100 ในขณะที่ SETHD เป็นดัชนีราคาหุ้นที่สะท้อนราคาของหุ้นทั้งหมดที่อยู่ในกลุ่มนี้นั่นเองว่ามีทิศทางอย่างไร
ซึ่งความเปลี่ยนแปลงของดัชนีหุ้นอย่างที่ได้ยินจากข่าว เช่น ดัชนีราคาหุ้นวันนี้เปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้นหรือลดลงคือการเปลี่ยนแปลงที่ใช้บ่งบอกว่าความเปลี่ยนแปลงของดัชนีหุ้นมีการเปลี่ยนแปลงไปเท่าไหร่เมื่อเทียบกับวันทำการก่อนหน้า
ในบทความนี้เราจะพูดถึงดัชนีของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET) เป็นหลัก เพราะเป็นสิ่งที่ใกล้ตัวที่สุดของผู้อ่านมากที่สุด ซึ่งนอกจาก SET Index แล้วตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยยังมี SET50 Index, SET100 Index, SETHD Index, mai Index และ sSET Index
ดัชนีหุ้น เปลี่ยนแปลงบอกอะไร
ความเปลี่ยนแปลงของดัชนีหุ้น คือ สิ่งที่ใช้บอกว่าดัชนีหุ้น (Composite Index) นั้นมีการเปลี่ยนแปลงไปเท่าไหร่เมื่อเทียบกับวันทำการก่อนหน้า โดยความหมายของการเปลี่ยนแปลงของดัชนีราคาหุ้นที่พบได้ทุกวันมีอยู่ 2 กรณี คือ ดัชนีหุ้นเป็นบวก และ ดัชนีหุ้นเป็นลบ
ดัชนีหุ้นบวก คือ การที่ดัชนีราคาของหุ้นในกลุ่มนั้นมีมูลค่าสูงกว่าเมื่อเทียบกับวันทำการก่อนหน้า ตัวอย่างเช่น ดัชนีหุ้นไทยวันนี้ SET Index เปลี่ยนแปลง +14 จุด หมายความว่า SET Index หุ้นไทยวันนี้เพิ่มขึ้น 14 จุดจากดัชนีหุ้นตอนปิดตลาดเมื่อวาน
ดัชนีหุ้นลบ คือ การที่ดัชนีราคาของหุ้นในกลุ่มนั้นมีมูลค่าสูงกว่าเมื่อเทียบกับวันทำการก่อนหน้า ตัวอย่างเช่น ดัชนีหุ้นไทยวันนี้ ในส่วนของ SET Index เปลี่ยนแปลง -100 จุด หมายความว่าจาก SET Index หุ้นไทยวันนี้มีการเปลี่ยนแปลงลดลง -100 จุดจากเมื่อวาน
ดัชนีหุ้นไทย SET Index คำนวณอย่างไร
ดัชนีหุ้น คือ ดัชนีราคาที่คำนวณจากราคาหุ้นกลุ่มที่ดัชนีนั้น ๆ อ้างอิงอยู่ตามที่ได้อธิบายเอาไว้ก่อนหน้านี้ทำให้เรียกว่า ดัชนีราคาหุ้น ซึ่งในส่วนของดัชนีหุ้นไทยหรือ SET Index เป็นดัชนีราคาหุ้นที่คำนวณมาจากความเปลี่ยนแปลงของราคาหุ้นทั้งหมดที่อยู่ในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย
สำหรับดัชนีราคาหุ้นไทยหรือ SET Index จะมีวิธีคำนวณ ดังนี้: SET Index = (มูลค่าตลาดรวมวันปัจจุบัน ÷ มูลค่าตลาดรวมวันฐาน) x ค่าฐานของดัชนี
มูลค่าตลาดรวมวันปัจจุบัน (Current Market Value) คือ มูลค่าตามราคาตลาดรวมของหลักทรัพย์ทั้งหมดที่เป็นองค์ประกอบของดัชนี ณ วันปัจจุบัน อย่างดัชนี SET Index ก็จะใช้มูลค่าของหุ้นทั้งหมดที่อยู่ในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย
มูลค่าตลาดรวมวันฐาน (Base Market Value) คือ มูลค่าตามราคาตลาดของหลักทรัพย์ทั้งหมดที่เป็นองค์ประกอบของดัชนี ณ วันฐาน ซึ่งจะแตกต่างกันไปตามแต่ละดัชนี แต่สำหรับวันฐานหรือวันแรกของ SET Index คือมูลค่า ณ วันที่ 30 เมษายน 2518
ค่าฐานของดัชนี (Base Value) คือ เลขที่เป็นฐานของดัชนีนั้น ๆ หรืออาจะเรียกได้ว่าเป็นค่าเริ่มต้นของ Index นั้นๆ โดยดัชนี SET Index ค่าฐานของดัชนี (Base Value) คือ 100 และวันฐานคือ วันที่ 30 เมษายน 2518 (วันแรก)
จากสูตรคำนวณจะเห็นว่าเป็นการหาร ดังนั้นการที่หุ้นที่มีมูลค่าคิดเป็นสัดส่วนที่สูงจากมูลค่าโดยรวม เกิดการเคลื่อนไหว (ไม่ว่าจะเป็นทางบวกหรือทางลบ) ก็จะส่งผลต่อดัชนีหุ้นอย่างมาก
ดัชนีหุ้นอื่น ๆ
สำหรับการคำนวณดัชนีหุ้นไทยดัชนีอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็น SET50, SET100, sSET, และ Mai ก็จะมีวิธีการคำนวณดัชนีหุ้นเหมือนกันกับ SET Index ด้านบน (หรือต่างกันไม่มาก) เพียงแต่มูลค่าตลาดรวมวันปัจจุบันและมูลค่าตลาดรวมวันฐานจะไม่ได้ใช้มูลค่ารวมทั้งตลาดแบบ SET Index แต่จะใช้มูลค่าตลาดรวมวันปัจจุบันและมูลค่าตลาดรวมวันฐานตามเงื่อนไขของ Index นั้น ตัวอย่างเช่น:
- SET50 Index จะใช้มูลค่าของหุ้นในกลุ่ม SET50 ที่เป็นหุ้นใหญ่ 50 บริษัทที่คัดเลือกโดยตลาดหลักทรัพย์ฯ
- SET100 Index จะใช้มูลค่าของหุ้นในกลุ่ม SET100 ที่เป็นหุ้นใหญ่ 100 บริษัทที่คัดเลือกโดยตลาดหลักทรัพย์ฯ
- SETHD จะใช้มูลค่าของหุ้นที่ปันผลสูง 30 อันดับแรก ซึ่งคัดมาจากหุ้นในกลุ่ม SET100
- sSET Index จะอ้างอิงราคาของหุ้นในกลุ่ม sSET ที่เป็นหุ้นที่อยู่นอก SET100 และผ่านเงื่อนไขที่กำหนด
- Mai Index จะใช้มูลค่าของตลาด Mai
