Consumer Surplus คืออะไร?
Consumer Surplus คือ ส่วนเกินผู้บริโภคที่ผู้บริโภคได้รับเมื่อผู้บริโภคสามารถซื้อสินค้าได้ด้วยราคาที่ต่ำกว่าราคาที่ผู้บริโภคยินดีที่จะจ่าย (Willingness to Pay) โดยส่วนต่างของราคาที่ผู้บริโภคยินดีที่จะจ่ายซึ่งเกินมาจากราคาขายของสินค้าเรียกว่า Consumer Surplus หรือส่วนเกินผู้บริโภค
ตัวอย่างเช่น ถ้าหาก A ต้องการซื้อโซฟา โดยมีราคาในใจที่ A ยินดีที่จะจ่าย (Willingness to Pay) อยู่ที่ 28,000 บาท แต่เมื่อ A ไปเลือกซื้อโซฟาจริงที่หน้าร้านถ้าหากโซฟามีราคามากกว่า 28,000 บาท นาย A ก็จะไม่ซื้อโซฟาดังกล่าว
ในทางกลับกันถ้าหากราคาโซฟาอยู่ที่ 26,000 บาท ซึ่งไม่เกินราคาที่ยินดีที่จะจ่าย (Willingness to Pay) นาย A ก็จะซื้อโซฟานั้น
และในอีกกรณีที่ราคาโซฟาอยู่ที่ 28,000 บาทพอดี ผู้บริโภคอาจจะซื้อสินค้าดังกล่าว แต่จะเป็นกรณีที่ผู้บริโภคไม่เกิด Consumer Surplus (ไม่ได้รับส่วนเกินผู้บริโภค)
กล่าวคือ Consumer Surplus เป็นส่วนต่างที่ผู้บริโภคได้รับเมื่อซื้อสินค้าที่ต้องการมาได้ในราคาที่ต่ำกว่าราคาในใจที่พวกเขายินดีที่จะจ่าย
วิธีคำนวณหา Consumer Surplus
วิธีคำนวณหา Consumer Surplus คือ การนำราคาที่ผู้บริโภคยินดีที่จะจ่ายลบด้วยราคาขายของสินค้า โดยที่ Willingness to Pay (WTP) คือ ระดับราคาที่ผู้บริโภคยินดีที่จะจ่ายเงินซื้อสินค้า และ Price (P) คือ ราคาสินค้าที่ขายจริง
Consumer Surplus = WTP – P
ถ้าหากผลลัพธ์ออกมาเป็นบวก หมายความว่า เกิดส่วนเกินผู้บริโภคหรือ Consumer Surplus เท่ากับผลลัพธ์ดังกล่าว
จากตัวอย่าง ถ้านาย A ซื้อโซฟามาได้ในราคา 26,000 Consumer Surplus จะเท่ากับ = 28,000 – 26,000 = 2,000 บาท
แต่ถ้าหากผลลัพธ์เท่ากับ 0 หมายความว่า ไม่เกินส่วนเกินผู้บริโภค เนื่องจากผู้บริโภคซื้อสินค้ามาด้วยราคาที่เท่ากับราคาที่ผู้บริโภคยินดีที่จะจ่าย (Willingness to Pay) พอดี
นอกจากนี้ ถ้าหากผลลัพธ์ออกมาเป็นลบ หมายความว่า ผู้บริโภคจะไม่ซื้อสินค้าดังกล่าว (แพงเกินไป) และไม่เกิดส่วนเกินผู้บริโภค
กราฟส่วนเกินผู้บริโภค (Consumer Surplus)
โดย Consumer Surplus ของทั้งตลาดสามารถนำมาแสดงในกราฟอุปสงค์ (Demand) ซึ่งเส้นอุปสงค์ในกราฟ คือ เส้นที่สะท้อนถึงความยินดีที่จะจ่าย (Willingness to Pay) ของผู้ซื้อทั้งหมดในตลาด

ดังนั้น พื้นที่ใต้เส้นอุปสงค์ดังกล่าวแต่อยู่เหนือระดับราคาทั้งหมด (พื้นที่สีแดงในกราฟ Consumer Surplus ทั้งหมด) จึงเป็นพื้นที่ส่วนเกินผู้บริโภค (Consumer Surplus) ทั้งตลาด