FIFO คืออะไร?
FIFO คือ แนวคิด First In, First Out หรือการเข้าก่อนออกก่อนในการจัดการสินค้าคงคลัง โดยสินค้าหรือชิ้นส่วนที่ได้รับเข้ามาในคลังก่อนจะต้องเป็นสินค้าที่ถูกนำไปขายหรือนำไปใช้ในกระบวนการผลิตขั้นตอนถัดไปก่อน
First In First Out หรือ FIFO เป็นแนวคิดที่ใช้ในการบริหารสินค้าคงคลัง (Inventory Management) รูปแบบพื้นฐานที่สุดในการรับสินค้าและการนำสินค้าไปขายหรือนำไปใช้ในกระบวนการถัดไป เนื่องจากเป็นวิธีที่เป็นไปตามสามัญสำนึกปกติทั่วไปที่สุดทำให้ง่ายต่อการนำรูปแบบ FIFO ไปใช้จริง
ทั้งนี้วิธีการบริหารสินค้าคงคลังที่ได้ผลดีที่สุดอาจไม่ใช่วิธีแบบ FIFO ก็ได้ แต่ขึ้นอยู่กับประเภทของธุรกิจหรือสินค้าคงคลังดังกล่าวว่าเหมาะสมกับวิธีบริหารสินค้าคงคลังแบบใด ทำให้อันดับแรกก่อนที่จะเลือกใช้วิธีการบริหารสินค้าคงคลัง FIFO จำเป็นที่จะต้องพิจารณาก่อนว่า FIFO เป็นวิธีที่เหมาะสมกับธุรกิจและลักษณะของสินค้านั้นหรือไม่
ซึ่งทั่วไปธุรกิจที่นำวิธีในการบริหารสินค้าคงคลังแบบ FIFO มาใช้ได้ดี มักจะเป็นธุรกิจที่ต้องการประโยชน์จากการลดปัญหาสินค้าค้างสต๊อกจากสินค้าที่มีวันหมดอายุ หรือสินค้าที่ขายอาจจะกลายเป็นสินค้าล้าสมัย (Obsolete Inventory) ได้หากจัดการลำดับสินค้าที่นำมาใช้ไม่ดีพอ
ตัวอย่างวิธี First In First Out
ตัวอย่าง FIFO ที่ง่ายที่สุดคือการใช้งานวิธีแบบ FIFO ในการจัดการสินค้าคงคลังของร้านค้าปลีก สมมติว่าร้านค้าได้รับการจัดส่งสินค้าที่เหมือนกัน 100 รายการ อย่างเช่น โทรศัพท์รุ่นใหม่ ในวันจันทร์ 50 รายการ จากนั้นได้รับการจัดส่งสินค้าที่เหมือนกันอีก 50 รายการในวันพุธ
ภายใต้วิธีจัดการคลังสินค้าแบบ FIFO ร้านค้าจะขายสินค้า 50 รายการแรกที่ได้รับการจัดส่งในวันจันทร์ก่อนเนื่องจากได้รับสินค้าก่อน จากนั้นร้านค้าจึงจะเริ่มขายสินค้าที่ได้รับการจัดส่งในวันพุธอีก 50 รายการที่เหลือ
ด้วยวิธีการบริหารคลังสินค้าแบบ FIFO นี้ร้านค้าจะสามารถมั่นใจได้ว่าจะขายสินค้าที่เก่าแก่ที่สุดก่อน ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงที่จะต้องขายสินค้าที่ล้าสมัยหรือหมดอายุ
ข้อได้เปรียบของ FIFO
ลดความเสี่ยงในการขายหรือใช้สินค้าที่ล้าสมัยหรือสินค้าหมดอายุ – เนื่องจากการขายหรือใช้สินค้าที่เก่าที่สุดก่อนตามหลัก FIFO จะช่วยให้มั่นใจได้ว่าสินค้าที่ขายออกไปหรือใช้ไปเป็นสินค้าที่ยังสดหรือมีคุณภาพดี
เป็นสิ่งที่ไม่ขัดต่อสถานการณ์ปกติในโลกแห่งความเป็นจริง – เพราะการที่สินค้าที่ได้รับเข้ามาก่อนหรือผลิตขึ้นมาก่อน ย่อมเป็นสินค้าอันดับแรกที่จะขายหรือใช้ ทำให้ง่ายต่อการดำเนินงานเนื่องจากไม่ขัดต่อสามัญสำนึกปกติของพนักงานที่เป็นผู้จัดการคลังสินค้า
ง่ายต่อการทำบัญชี – เนื่องจากสามารถวัดสินค้าคงคลังได้ไม่ซับซ้อน เพราะสินค้าคงคลังที่เข้ามาก่อนออกไปก่อน
ข้อจำกัดของ FIFO
ในทางกลับกันข้อจำกัดของการใช้วิธีเข้าก่อนออกก่อนหรือ FIFO ในการจัดการสินค้าคงคลัง มีดังนี้:
อาจส่งผลให้ต้นทุนในการขนย้ายและเก็บรักษาสินค้าสูงขึ้น – ถ้าหากสินค้าเก่าไม่ได้ถูกขายออกไปหรือนำมาใช้เร็วพอ ค่าใช้จ่ายในการจัดเก็บไว้เป็นระยะเวลานานอาจกลายเป็นสิ่งสำคัญ
อาจนำไปสู่ปัญหาสินค้าขาดสต๊อก – หากมีการขายหรือใช้สินค้าอย่างรวดเร็วเกินไป วิธีแบบ FIFO มีความเสี่ยงที่สินค้าคงคลังจะหมดก่อนที่จะรับเข้ามาหรือผลิตสินค้าใหม่ได้
อาจไม่ใช่ตัวเลือกที่ดีที่สุดสำหรับสินค้าคงคลังบางประเภท – เนื่องจาก FIFO อาจไม่ใช่ตัวเลือกที่ดีที่สุดสำหรับสินค้าคงคลังบางประเภท เช่น สินค้าที่เน่าเสียง่ายที่มีอายุการเก็บรักษาน้อย หรือในคลังที่สินค้าแต่ละประเภทมีอายุในการเก็บรักษาต่างกันมาก
นอกจากนี้ FIFO ยังถูกนำไปใช้ในบริบทอื่น ๆ อย่างเช่น ลำดับของการจัดการข้อมูลของคอมพิวเตอร์, ลำดับการจัดกับงานคงค้าง, และในวิทยาการคอมพิวเตอร์