อัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัว คืออะไร?
อัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัว หรือ Floating Exchange Rate คือ อัตราแลกเปลี่ยนที่จะปล่อยให้มูลค่าของอัตราแลกเปลี่ยน “เปลี่ยน” ไปตามกลไกของตลาดหรือตาม Demand และ Supply ของเงินสกุลนั้นที่เกิดขึ้นจริงในตลาด
โดยอัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัวหรือ Floating Exchange Rate เป็นหนึ่งใน 2 รูปแบบกว้าง ๆ ของอัตราแลกเปลี่ยน
- ระบบอัตราแลกเปลี่ยนแบบคงที่ (Fixed Exchange Rate)
- ระบบอัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัว (Floating Exchange Rate) ที่กำลังพูดถึงในบทความนี้
หากสมมติว่าเมื่อวานเงินบาทไทย 32 บาท แลกได้ 1 ดอลลาร์สหรัฐ กลไกที่เกิดขึ้นกับอัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัว (Floating Exchange Rate) อาจเปลี่ยนแปลงไปในลักษณะดังนี้
เมื่อเงินบาทมีความต้องการซื้อ (Demand) มากกว่า ความต้องการขาย (Supply) หรืออธิบายง่าย ๆ คือ เมื่อคนต้องการแลกเงินสกุลอะไรก็ตามเป็นเงินบาท มากกว่าความต้องการแลกเงินบาทไปเป็นเงินสกุลอื่น ก็จะทำให้มูลค่าของเงินบาทสูงขึ้น หรือก็คือ เงินบาทจะแข็งค่าขึ้น
ทำให้ในวันนี้อาจจะใช้เงินบาทแค่ 31.50 บาท ก็สามารถแลก 1 ดอลลาร์สหรัฐ
ในทางตรงกันข้าม เมื่อเงินบาทมีความต้องการขาย (Supply) มากกว่า ความต้องการซื้อ (Demand) หรือ เมื่อคนต้องการแลกเงินบาทไปเป็นเงินสกุลอื่น มากกว่าความต้องการแลกเงินสกุลอื่นมาเป็นเงินบาท ก็จะทำให้มูลค่าของเงินบาทลดลง หรือ เงินบาทจะอ่อนค่าลง
ทำให้วันนี้อาจจะต้องใช้เงินบาท 33 บาท เพื่อที่จะแลก 1 ดอลลาร์สหรัฐ
จะเห็นว่าอัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัว (Floating Exchange Rate) ก็คืออัตราแลกเปลี่ยนในรูปแบบที่ปล่อยให้เกิดสิ่งที่เรียกว่า เงินอ่อนค่า (Currency Depreciation) และเงินแข็งค่า (Currency Appreciation)
ข้อดีของอัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัว
มูลค่าเงินเป็นไปตามที่ควรจะเป็นตามกลไกตลาด ไม่สามารถแทรกแซงอัตราแลกเปลี่ยน (แม้ว่าแทรกแซงก็สามารถทำได้ยาก หรือทำได้ไม่นาน)
ธนาคารกลางของประเทศนั้น มีภาระในการดูแลอัตราแลกเปลี่ยน้อยกว่ากรณีอัตราแลกเปลี่ยนแบบคงที่ ในส่วนของการควบคุมอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราระหว่างประเทศ
มูลค่าของเงินสกุลดังกล่าวจะสะท้อนสภาพเศรษฐกิจของประเทศดังกล่าวออกมา กล่าวคือกลไกตลาดจะแสดงให้เห็นว่าสกุลเงินนั้นเป็นที่ต้องการของคนมากน้อยแค่ไหน
ข้อเสียของอัตราแลกเปลี่ยนลอยตัว
อัตราแลกเปลี่ยนมีความผันผวน ไม่ได้นิ่งตามมูลค่าที่ตรึ่งเอาไว้เหมือนกับอัตราแลกเปลี่ยนแบบคงที่ (Fixed Exchange Rate) ทำให้เกิดความเสี่ยงกับผู้ที่ต้องจ่ายหรือรับชำระเงินระหว่างประเทศ อย่างเช่น ผู้นำเข้า ผู้ส่งออก ฯลฯ
เป็นอัตราแลกเปลี่ยนที่สามารถเก็งกำไรได้ ซึ่งนำไปสู่ปัญหาหนึ่งของผันผวนในข้อแรกตามมา
ด้วยความอ่อนไหวของอัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัว (Floating Exchange Rate) ทำให้หลายประเทศเลือกใช้อัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัวภายใต้การจัดการ (ที่บางครั้งอาจเรียกว่า อัตราแลกเปลี่ยนลอยตัวแบบกึ่งจัดการ) เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาความผันผวนที่บางครั้งอาจจะมากเกินไป
