Freemium คืออะไร?
Freemium คือ กลยุทธ์ที่ธุรกิจจะเสนอผลิตภัณฑ์หรือบริการฟรีให้กับผู้ใช้งานได้ใช้ในปริมาณหรือในระยะเวลาหนึ่ง เมื่อลูกค้าต้องการใช้งานต่อหรือใช้งานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพลูกค้าจะต้องจ่ายเงินซื้อ
ฟรีเมียม (Freemium) เป็นกลยุทธ์การตั้งราคาที่รวมองค์ประกอบของ ฟรี (Free) และ พรีเมียม (Premium) เข้าไว้ด้วยกัน โดยจะใช้การนำเสนอผลิตภัณฑ์หรือบริการฟรีเพื่อเข้าถึงกลุ่มลูกค้าจำนวนมากก่อนเป็นอันดับแรก และหากำไรจากการที่ลูกค้าจ่ายเงินเพื่อซื้อคุณสมบัติเพิ่มเติมใน Premium Version
โดยเป้าหมายของ Freemium คือการแปลงส่วนหนึ่งของผู้ใช้ฟรีเป็นลูกค้าที่จ่ายเงิน ด้วยการแสดงให้เห็นถึงคุณค่าและประโยชน์ของคุณสมบัติพิเศษ ซึ่งการแปลงส่วนหนึ่งของผู้ใช้ฟรีหลักล้านคนให้เป็นผู้ใช้ที่จ่ายเงินสามารถทำกำไรให้กับธุรกิจได้อย่างมหาศาล
ด้วยเหตุผลข้างต้นทำให้ Freemium เป็นสิ่งที่พบเห็นได้บ่อยกับบริการต่าง ๆ ในอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ แอปพลิเคชันมือถือ บริการออนไลน์ เกม และแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งในปัจจุบัน ตัวอย่างเช่น Google Drive, One Drive, YouTube, Amazon Prime, Dota 2, Spotify, และเกมฟรีส่วนใหญ่ในปัจจุบันที่สามารถเข้าถึงผู้ใช้หลายล้านคนได้อย่างง่ายดาย
ทั้งนี้ กลยุทธ์การตั้งราคา (Pricing Strategy) แบบ Freemium สามารถแบ่งออกเป็น 2 รูปแบบ คือ การใช้งานได้ฟรีตลอดไปแต่จะจำกัดการใช้งาน หากไม่จ่ายเงินอัพเกรดเป็น Premium และในรูปแบบที่ใช้งานได้เหมือน Premium ในช่วงทดลองใช้ที่จำกัดหากต้องการใช้ต่อต้องจ่ายเงิน
ตัวอย่าง Freemium
สำหรับตัวอย่าง Freemium ที่ชัดเจนที่ทุกคนต้องพบเจอ คือ YouTube ที่ถ้าหากไม่จ่ายเงินก็สามารถใช้งาน YouTube ได้ เพียงแต่ถ้าหากผู้ใช้งานจ่ายเงินให้ YouTube Premium ก็จะได้รับสิทธิในการดูวิดีโอแบบไม่มีโฆษณา ดูคอนเทนต์พรีเมียม และเล่นวิดีโอขณะใช้แอพพลิเคชั่นอื่นได้
อีกตัวอย่างที่เป็นพื้นฐานของทุก Freemium Model คือ เกมที่เปิดให้เล่นฟรี แต่ในเกมจะมีการขายไอเทมต่าง ๆ ในเกมให้กับผู้เล่น ในลักษณะของ In-App Purchase ไม่ว่าจะเป็นไอเทมที่เพิ่มความสามารถให้กับตัวละครหรือไม่เพิ่มความสามารถก็ตาม
ข้อได้เปรียบของ Freemium
การเข้าถึงผู้ใช้จำนวนมหาศาล ด้วยการนำเสนอผลิตภัณฑ์หรือบริการเวอร์ชันฟรี ช่วยให้บริษัทสามารถดึงดูดฐานผู้ใช้จำนวนมากได้จากการที่กลยุทธ์ Freemium ลดอุปสรรคในการเข้าถึงผลิตภัณฑ์หรือบริการด้วยการทดลองใช้คุณสมบัติพื้นฐานได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย นอกจากนี้ข้อได้เปรียบนี้ยังทำให้แบรนด์เป็นที่รู้จักในวงกว้างอย่างรวดเร็วจากการบอกต่อของผู้ใช้งานที่แม้จะเป็นผู้ใช้งานฟรีก็ตาม
คำติชมและการปรับปรุงจากผู้ใช้งานจริง จากฐานผู้ใช้จำนวนมากที่ได้รับมา บริษัทสามารถรวบรวมคำติชมและข้อมูลผู้ใช้งานอันมีค่าเพื่อปรับปรุงผลิตภัณฑ์หรือบริการของตนให้ถูกต้องตามความของตลาดได้อย่างง่ายดาย
การสร้างรายได้จากการแปลงผู้ใช้งานฟรีเป็นผู้ใช้งานที่จ่ายเงิน จากฐานผู้ใช้งานที่บริษัทที่ใช้กลยุทธ์แบบ Freemium บริษัทมีโอกาสในการเปลี่ยนผู้ใช้ฟรีให้เป็นลูกค้าที่จ่ายเงินได้ด้วยการเสนอคุณสมบัติพิเศษเพิ่มเติมหรือคุณสมบัติขั้นสูงให้กับผู้ใช้งานที่จ่ายเงิน
ความแตกต่างในการแข่งขัน Freemium Model สามารถสร้างความแตกต่างให้บริษัทจากคู่แข่งได้ ด้วยการเสนอเวอร์ชันฟรีเพื่อดึงดูดผู้ใช้ที่อาจลังเลที่จะจ่ายเงินสำหรับผลิตภัณฑ์หรือบริการที่พวกเขาไม่คุ้นเคย ซึ่งช่วยให้บริษัทโดดเด่นในตลาดที่มีคู่แข่งมากมาย (ทั้งนี้ ในไม่ช้าบริษัทคู่แข่งก็จะเริ่มทำตามในที่สุดหากได้ผลดี)
ข้อควรระวังของ Freemium
อย่างไรก็ตาม Freemium (ฟรีเมียม) ไม่ได้มีเพียงด้านดี และอาจไม่เหมาะกับทุกธุรกิจและอุตสาหกรรม บริษัทจำเป็นต้องพิจารณากลุ่มเป้าหมาย การนำเสนอผลิตภัณฑ์ รูปแบบรายได้ และข้อจำกัดอย่างรอบคอบก่อนที่จะใช้กลยุทธ์ Freemium
ข้อจำกัดด้านรายได้ การเสนอเวอร์ชันฟรีหมายความว่าผู้ใช้งานส่วนใหญ่จะไม่ได้สร้างรายได้ให้กับธุรกิจโดยตรง การคาดหวังต่อการจะเปลี่ยนจากผู้ใช้งานที่ใช้งานฟรีที่กลายเป็นผู้ใช้งาน Premium Version เพียงอย่างเดียว อาจไม่เพียงพอต่อการครอบคลุมค่าใช้จ่ายในการพัฒนาเวอร์ชั่นฟรี
คุณค่าของผลิตภัณฑ์และบริการในมุมมองผู้บริโภค ผู้ใช้บางคนอาจมองว่าเป็นผลิตภัณฑ์ที่สามารถใช้ได้ฟรีไม่มีคุณค่า หรืออาจมองว่าเวอร์ชั่นฟรีก็เพียงพอสำหรับความต้องการของตนแล้วไม่คุ้มค่าที่จะจ่ายเงิน กล่าวคือ การโน้มน้าวให้อัปเกรดเป็น Premium เป็นเรื่องที่ท้าทายอย่างยิ่งสำหรับธุรกิจที่ใช้โมเดลธุรกิจแบบ Freemium
การเลิกใช้งานของผู้ใช้งาน ผลิตภัณฑ์ Freemium มักจะมีอัตราการเลิกใช้งานของผู้ใช้ที่สูงกว่า เมื่อเทียบกับผลิตภัณฑ์ที่ผู้ใช้งานต้องจ่ายเงินล่วงหน้าเพื่อซื้อ อีกทั้งยังมีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนไปใช้ข้อเสนอของคู่แข่งที่คล้ายหรือเหมือนกันได้ง่าย การรักษาความความภักดีของผู้ใช้จึงเป็นเรื่องที่ท้าทาย อย่างยิ่งสำหรับธุรกิจที่ใช้โมเดลธุรกิจแบบ Freemium
