Gross Profit Margin คืออะไร?
Gross Profit Margin คือ อัตรากำไรขั้นต้น เป็นอัตราส่วนทางการเงินที่เป็นการเปรียบเทียบสัดส่วนระหว่างกกำไรขั้นต้น (Gross Profit) กับยอดขาย โดยอัตราส่วนกำไรขั้นต้น (Gross Profit Margin) เป็นอัตราส่วนทางการเงินสำหรับการวัดความสามารถในการทำกำไร (Profitability Ratio) ของธุรกิจ
โดยในการวิเคราะห์อัตรากำไรขั้นต้นหรือ Gross Profit Margin เป็นการวัดว่าธุรกิจสามารถทำกำไรได้กี่เปอร์เซ็นต์จากยอดขายที่ทำได้ เพื่อวัดผลความสามารถในการดำเนินงานของบริษัทว่ามีประสิทธิภาพมากแค่ไหน
หรืออธิบายให้ง่ายกว่านั้น อัตรากำไรขั้นต้น หรือ Gross Profit Margin (GPM) คือ ค่าที่แสดงให้เห็นว่าในยอดขายทุก 100 บาท บริษัทสามารถทำกำไรขั้นต้นได้กี่บาท
วิธีคำนวณ Gross Profit Margin
อัตรากำไรขั้นต้น หรือ Gross Profit Margin คือ การหาว่ากำไรขั้นต้นเป็นกี่เปอร์เซ็นต์ของยอดขาย ดังนั้นวิธีคำนวณอัตรากำไรขั้นต้นก็คือ การหารกำไรขั้นต้นด้วยยอดขายและคูณ 100 เพื่อแปลงหน่วยของค่าที่ได้จากเท่าไปเป็นเปอร์เซ็นต์ หรือสามารถเขียนเป็นสมการได้ดังนี้:
Gross Profit Margin = (กำไรขั้นต้น ÷ ยอดขาย) x 100
โดยที่กำไรขั้นต้น (Gross Profit) มาจากรายได้จากการขายลบด้วยต้นทุนขาย (ตัวเลขจากงบกำไรขาดทุน)
กำไรขั้นต้น (Gross Profit) = รายได้จากการขาย – ต้นทุนขาย
ค่าที่ได้ของ Gross Profit Margin จะมีหน่วยเป็นเปอร์เซ็นต์ ควรมีค่าเป็นบวก และยิ่งมีค่ามากยิ่งดี
ตัวอย่างเช่น บริษัท Insure มียอดขายในปีนี้ 10,000 บาท โดยบริษัทมีกำไรขั้นต้น 9,000 บาท
Gross Profit Margin ของบริษัท Insure = (9,000 ÷ 10,000) x 100 = 90%
ดังนั้น บริษัท Insure มี Gross Profit Margin หรือ อัตรากำไรขั้นต้น คือ 90% ซึ่งความหมายว่ายอดขายทุก 100 บาท บริษัทมีกำไร 90 บาท (มีต้นทุนแค่ 10 บาท) ซึ่งถือว่าเป็นอัตรากำไรขั้นต้นที่สูงมาก
สำหรับใครที่สนใจดูตัวอย่าง Gross Profit Margin ของบริษัทที่จดทะเบียนอยู่ในตลาดหุ้น สามารถดูได้จากเว็บไซต์ set.or.th/set/commonslookup.do จากรายงานประจำปีของแต่ละบริษัท
Gross Profit Margin บอกอะไร
Gross Profit Margin คือ ค่าที่แสดงอัตราส่วนความสามารถในการทำกำไรด้วยการเทียบกำไรขั้นต้น (Gross Profit) กับยอดขาย ดังนั้น Gross Profit Margin หรืออัตรากำไรขั้นต้นที่ดีจึงควรจะมีค่ามาก (และควรเป็นบวก)
โดยค่าที่ได้แต่ละแบบสามารถแปลความหมายได้ดังนี้:
Gross Profit Margin ที่สูง แปลว่า บริษัทสามารถทำกำไรได้มากเมื่อเทียบกับยอดขาย ซึ่งมาจากการที่บริษัทสามารถบริหารต้นทุนได้ดี
Gross Profit Margin ที่ต่ำ แปลว่า บริษัทสามารถทำกำไรได้น้อยเมื่อเทียบกับยอดขาย เป็นผลมาจากการบริหารต้นทุนได้ไม่ดีเท่าที่ควร
อย่างไรก็ตาม Gross Profit Margin หรือ อัตรากำไรขั้นต้น ไม่ใช่เรื่องของการบริหารต้นทุนดีหรือไม่ดีเสมอไป ทั้งนี้ต้องวิเคราะห์ไปถึงพื้นฐานของธุรกิจด้วยว่าธุรกิจนั้นทำอะไรมีต้นทุนสูงหรือไม่ เพราะในแต่ละธุรกิจจะมีการใช้ต้นทุนที่ต่างกัน ทำให้ Gross Profit Margin ที่เรียกว่าน้อยของบางธุรกิจอาจเป็นค่าที่มากของอีกธุรกิจหนึ่งก็ได้
ดังนั้นในการวิเคราะห์ Gross Profit Margin จึงควรนำค่าที่ได้ไปเปรียบเทียบกับบริษัทคู่แข่งทำธุรกิจเหมือนกัน หรือค่าเฉลี่ยของอุตสาหกรรมที่บริษัทดำเนินธุรกิจอยู่ หรือสถิติในอดีตของบริษัทเอง
จากตัวอย่างที่ได้คำนวณในหัวข้อที่แล้วที่เราได้แสดงวิธีหา Gross Profit Margin จะเห็นว่าบริษัท Insure มี อัตรากำไรขั้นต้น หรือ Gross Profit Margin คือ 90% ซึ่งนับว่าสูงมาก
แต่เมื่อพิจารณาจากชื่อก็น่าจะพอเดาได้ว่า Insure น่าจะเป็นบริษัทประกัน ซึ่งด้วยการที่เป็นธุรกิจบริการ ทำให้บริษัทไม่ได้มีต้นทุนการผลิตที่สูงเหมือนกับการผลิตสินค้า ส่งผลให้กำไรขั้นต้นของบริษัทสูงและอาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้อัตรากำไรขั้นต้น (Gross Profit Margin) ของบริษัทออกมาสูง
