LCR คืออะไร?
LCR หรือ Liquidity Coverage Ratio คือ หลักเกณฑ์การดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องของสถาบันการเงินของธนาคารกลาง (Central Bank) โดย Liquidity Coverage Ratio (LCR) มีไว้เพื่อรองรับสถานการณ์ด้านสภาพคล่องที่มีความรุนแรง อย่างเช่น วิกฤตการเงิน
กล่าวคือ LCR หรือ Liquidity Coverage Ratio เป็นกฎที่ธนาคารกลางหรือธนาคารแห่งประเทศไทยกำหนดให้ธนาคารพาณิชย์กันเงินฝากเอาไว้ส่วนหนึ่งเผื่อเกิดสถานการณ์ฉุกเฉินด้านสภาพคล่องที่รุนแรง
โดยทั่วไปก็คือกรณีของการ Bank Run ที่ผู้ฝากเงินต่างตื่นตระหนกและแห่มากดเงินจนธนาคารไม่มีเงินพอให้กด ซึ่งนำไปสู่การล้มละลายของธนาคารพาณิชย์ที่ส่งผลกระทบต่อเนื่องเป็นวงกว้างสู่ระบบเศรษฐกิจ
เมื่อสภาพคล่อง (Liquidity) ที่เป็นสิ่งที่แสดงถึงความน่าเชื่อถือของสถาบันการเงินเกิดปัญหา หรือในอีกความหมายหนึ่งคือเมื่อคุณไปธนาคารเพื่อถอนเงินแล้วธนาคารไม่มีเงินให้ถอน คุณก็ย่อมกังวลว่าเงินที่ฝากไว้จะหายไปเพราะธนาคารน่าจะมีปัญหาอะไรบางอย่าง (จึงทำให้ไม่สามารถถอนเงินได้)
และแน่นอนว่าเมื่อข่าวกระจายออกไปจนถึงผู้ฝากเงินคนอื่น ๆ จำนวนผู้ฝากที่ตื่นตระหนกจนท้ายที่สุดแห่กันมาถอนเงินที่ธนาคารก็จะมีปริมาณเพิ่มขึ้น (เพราะคิดว่ารีบมาถอน อย่างน้อยก็น่าจะได้อะไรกลับไปบ้าง) จนท้ายที่สุดเมื่อธนาคารขาดสภาพคล่องก็จะไปสู่การล้มละลายในที่สุด
จากกรณีตัวอย่าง แท้จริงแล้วธนาคารไม่มีเงินจ่ายจริงหรือไม่? คำตอบคือไม่ เพียงแต่สินทรัพย์เหล่านั้นของธนาคารถูกนำไปลงทุนในสินทรัพย์อื่นเพื่อหาผลตอบแทนมาจ่ายดอกเบี้ยให้ผู้ฝาก และเพื่อเป็นกำไรของธนาคาร ไม่ว่าจะลงทุนในหุ้น อสังหาริมทรัพย์ หรือการปล่อยกู้ก็ตาม
ปัญหาของการนำเงินไปลงทุนคือการที่สินทรัพย์เหล่านี้ต้องใช้เวลาพอสมควรในการเปลี่ยนให้เป็นเงินสด และแทบจะไม่สามารถเปลี่ยนมาเป็นเงินได้ทันทีที่ผู้ฝากต้องการถอนโดยไม่ยอมขายขาดทุน
เพื่อป้องกันปัญหาในลักษณะดังกล่าว ธนาคารแห่งประเทศไทย (Bank of Thailand) และธนาคารกลาง (Central Bank) ของประเทศอื่น ๆ ทั่วโลกจึงจำเป็นที่จะต้องมีมาตรการ Liquidity Coverage Ratio (LCR) หรือมาตราการที่มีลักษณะเดียวกันในชื่ออื่น เพื่อรับมือกับปัญหาสภาพคล่องดังกล่าวให้ได้ในระยะแรกของวิกฤต
โดยในปี 2561 ธนาคารแห่งประเทศไทยได้กำหนดให้ธนาคารพาณิชย์ดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องเป็นอัตราส่วนกับประมาณการไหลออกของกระแสเงินสดสุทธิใน 30 วัน ไม่ต่ำกว่าร้อยละ 60% และเพิ่ม 10% ต่อปี จนครบ 100% ในปี 2563
เป้าหมายของ Liquidity Coverage Ratio
สำหรับเป้าหมายในเบื้องต้นของเกณฑ์ Liquidity Coverage Ratio หรือ LCR ที่ถูกธนาคารแห่งประเทศไทยกำหนดไว้ คือ การทำให้สถาบันการเงินมีสภาพคล่อง (มีเงิน) เพียงพอที่จะรับมือกับความผันผวนในช่วงวิกฤตบางอย่างได้ประมาณ 30 วัน
โดยสถาบันการเงินจะต้องเปิดเผยข้อมูลเหล่านี้ ได้แก่
- อัตราส่วน LCR
- ปริมาณสินทรัพย์สภาพคล่องทั้งสิ้น
- ประมาณการไหลออกของกระแสเงินสดสุทธิใน 30 วัน
พร้อมทั้งอธิบายเกี่ยวกับข้อมูล LCR และการบริหารความเสี่ยงด้านสภาพคล่องของธนาคารพาณิชย์บนเว็บไซต์ของธนาคารพาณิชย์ทุก 6 เดือน
ซึ่งข้อมูลเหล่านี้จะทำให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (Stakeholders) ในตลาดสามารถเห็นได้ว่าธนาคารและสถาบันการเงินมีสินทรัพย์สภาพคล่องเพื่อรองรับกระแสเงินสดที่อาจไหลออกในภาวะวิกฤต (Liquidity Coverage ratio : LCR) อยู่ในระดับเท่าไหร่ รวมถึงรับรู้ข้อมูลที่มีนัยยะสำคัญ
