Payback Period คือ ระยะเวลาคืนทุน (เรียกย่อว่า PB หรือ PP) เป็นระยะเวลาที่ใช้บอกว่าธุรกิจจะได้ต้นทุนที่ลงทุนไปคืนมาในระยะเวลาเท่าไหร่ (ระยะเวลาถอนทุนคืน) เพื่อเป็นตัวเลขสำหรับประมาณระยะเวลาในการลงทุนว่าจำเป็นต้องลงทุนนานเท่าไหร่จึงจะคืนทุน
โดย Payback Period หรือระยะเวลาคืนทุน จะเป็นการเปรียบเทียบระหว่างเงินลงทุนและผลตอบแทนจากการลงทุน เพื่อใช้ตัดสินใจว่าการลงทุนในโครงการนี้คุ้มค่าที่จะลงทุนหรือไม่ ควบคู่ไปกับประมาณการผลกำไรที่คาดว่าจะได้รับจากการลงทุน
เพราะในบางกรณีถึงแม้ว่าการลงทุนอาจจะให้ผลตอบแทนที่สูง แต่กว่าที่การลงทุนดังกล่าวจะเริ่มให้ผลตอบแทนกลับใช้เวลาที่นานเกินไป ทำให้บริษัทขาดสภาพคล่องระหว่างนั้น เนื่องจากการที่เงินลงทุนจำนวนมากกลายเป็นต้นทุนที่จม (Sunk Cost) อยู่กับการลงทุนในโครงการดังกล่าว
ทำให้บางครั้งผลตอบแทนที่สูงมาก อาจไม่สำคัญมากเท่ากับระยะเวลาในการคืนทุนที่เร็วกว่าในการเลือกลงทุนในบางโครงการ
สูตรระยะเวลาคืนทุน
ในการคำนวณระยะเวลาคืนทุนหรือ Payback Period สามารถคำนวณได้หลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับวิธีที่ใช้ในการประมาณการกำไร แต่ทุกวิธีจะเป็นการคำนวณจากเงินลงทุนและผลตอบแทนจากการลงทุน
Payback Period = เงินลงทุน ÷ ผลตอบแทนจากการลงทุน
ตัวอย่างเช่น บริษัทหนึ่งลงทุน 1 ล้านบาทกับโปรเจคที่คาดว่าจะทำกำไรให้บริษัท 250,000 บาทต่อปี
Payback Period = 1,000,000 ÷ 250,000 = 4 ปี
จากการคำนวณจะเห็นว่าการลงทุนโครงการดังกล่าวมีระยะเวลาคืนทุนหรือ Payback Period คือ 4 ปี ที่จะทำให้บริษัทได้เงินต้นทั้งหมดคืนมาจากโครงการดังกล่าว
การตัดสินใจเลือกลงทุน
การตัดสินใจในการเลือกลงทุนจากระยะเวลาคืนทุน (Payback Period) จะขึ้นอยู่กับระยะเวลาคืนทุนที่บริษัทตั้งไว้ (อย่างเช่น ไม่เกิน 8 ปี) โดยในการลงทุนที่ควรเลือกลงทุนก็คือโครงการที่มีระยะเวลาในการคืนทุนตามที่ตั้งไว้นั่นเอง
จากเงื่อนไขในการตัดสินใจเลือกลงทุนจะเห็นว่าระยะเวลาที่ใช้ในการคืนทุนยิ่งน้อยยิ่งดี เนื่องจากระยะเวลาคืนทุนคือตัวเลขก่อนที่บริษัทจะสามารถทำกำไรจากการลงทุน หรือก็คือเป็นช่วงเวลาที่ต้องเสียเงินลงทุนไปโดยไม่ได้ผลตอบแทนจนกว่าจะคืนทุนได้
ดังนั้น ยิ่งระยะเวลาคืนทุนต่ำเท่าไหร่ ก็จะหมายความว่าจะได้รับเงินลงทุนคืนมาจากโครงการดังกล่าวได้เร็วขึ้นเท่านั้น