P/E Ratio คืออะไร?
P/E Ratio คือ อัตราส่วนราคาหุ้นต่อกำไรต่อหุ้น เป็นอัตราส่วนทางการเงินที่คำนวณมาจากการนำราคาตลาดของหุ้น (Price) หารด้วยกำไรต่อหุ้น (Earnings Per Share) ซึ่งจะได้เป็นสัดส่วนที่บอกว่าราคาหุ้นปัจจุบันที่ทำการซื้อขายเป็นกี่เท่าของกำไรต่อหุ้น
ทั้งนี้ P/E Ratio ยังอาจใช้เงื่อนไขในการคำนวณที่แตกต่างกัน 2 รูปแบบ คือ Trailing P/E ที่ใช้กำไรย้อนหลัง 4 ไตรมาสล่าสุด และ Forward P/E ที่ใช้คาดการณ์กำไรมาคำนวณ
ตัวอย่างเช่น ถ้าหุ้นของบริษัท GGS มีราคาปัจจุบัน 88 บาท ในขณะที่กำไรต่อหุ้นคือ 8 บาท ดังนั้น P/E คือ 11 เท่า (88 หาร 8)
ถ้าหากคิดแบบง่าย ๆ จะเห็นว่าถ้าหุ้นทำกำไรเท่าเดิมตลอด แล้วถือหุ้น GGS เอาไว้ครบ 11 ปี ในขณะที่ 11 ปีจึงจะคืนทุน จะเห็นว่าในเบื้องต้นยิ่งหุ้นมี P/E Ratio ที่ต่ำจะยิ่งคืนทุนเร็ว (ในกรณีที่หุ้นทำกำไรเท่าเดิมตลอด) ซึ่งนักลงทุนมักทำแบบนี้ในการเปรียบเทียบหุ้นเพื่อเลือกลงทุน
โดยอัตราส่วน P/E Ratio ที่ต่ำสามารถบ่งบอกนักลงทุนในเบื้องต้นว่าหุ้นนั้นมีมูลค่าต่ำเกินไปในปัจจุบันและอาจเป็นโอกาสในการซื้อที่ดีหุ้นดังกล่าว
แต่หุ้น P/E ต่ำ = หุ้นที่น่าซื้อ จริงหรือ?
กับดัก P/E ต่ำ คืออะไร?
กับดัก P/E ต่ำ คือ สถานการณ์ที่หุ้นของบริษัทมีอัตราส่วน P/E Ratio ที่ใช้ในการวัดมูลค่าหุ้นของบริษัทอยู่ในระดับต่ำ ซึ่งในบางกรณี P/E Ratio ที่ต่ำอาจเป็นกับดัก เนื่องจากปัจจัยที่ทำให้ค่า P/E Ratio ออกมาต่ำอยู่ในภาวะไม่ปกติ
ปัจจัยที่จะทำให้ P/E Ratio ออกมาสูงได้ เมื่อย้อนกลับมาพิจารณาสมการของ P/E Ratio จะพบว่า P/E Ratio คือ การนำราคาตลาดของหุ้น (Price) หารด้วยกำไรต่อหุ้น (Earnings Per Share) นั่นหมายความว่าอัตราส่วน P/E จะออกมาต่ำได้ด้วย 2 เงื่อนไข ได้แก่:
- ราคาหุ้นต่ำ (P ต่ำ), หรือ
- กำไรต่อหุ้นสูง (EPS สูง)
จากเหตุการณ์ในลักษณะดังกล่าวจะเห็นว่าการใช้ P/E Ratio ในการวิเคราะห์เลือกหุ้นอาจเป็นปัญหาได้เมื่อคำนวณ P/E ของหุ้นในช่วงที่หุ้นนั้นทำกำไรได้สูงมาก
ซึ่งโดยทั่วไปมีสาเหตุมาจาก:
- หุ้นกำลังอยู่ในช่วงวัฏจักรขาขึ้น (Growth) ของธุรกิจ
- หุ้นกำลังอยู่ในช่วงวัฏจักรอิ่มตัว (Maturity) ของธุรกิจที่อาจเข้าสู่ช่วงถดถอย (Decline) ในอนาคตอันใกล้
- เป็นหุ้นวัฏจักรที่อยู่ในจุดสูงสุด ก่อนที่จะกลับตัวเข้าสู่ช่วงถดถอยรอที่จะเติบโตในรอบถัดไป
- การที่สินค้าของธุรกิจเป็นที่ต้องการอย่างมากในช่วงระยะเวลาชั่วคราวไม่กี่ปี และความต้องการลดลงเรื่อย ๆ
- หุ้นในกลุ่มอุตสาหกรรมที่กำลังถูก Disrupt จนไม่เป็นที่ต้องการอีกต่อไป
- การก่อหนี้เพื่อนำมาสร้างกำไรมหาศาลให้กับบริษัท
เมื่อนักลงทุนซื้อหุ้น P/E ต่ำด้วยเงื่อนไขข้างต้น จึงเป็นได้มากที่รายได้ของบริษัทเหล่านั้นจะลดลงในอนาคตจนกลายเป็นหุ้นที่ไม่น่าดึงดูดอีกต่อไป ซึ่งมีโอกาสที่นักลงทุนอื่นจะขายหุ้นออกและส่งผลให้ราคาหุ้นลดลงหรือไม่เพิ่มขึ้นอย่างที่ควรจะเป็นได้เช่นกัน
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าจะเป็นกรณีที่รายได้ของบริษัทจะดีขึ้น แต่เมื่อธุรกิจอยู่ในระดับที่อิ่มตัวก็มีความเป็นไปได้รายได้ที่ยังเพิ่มอาจจะเติบโตไม่สูงอย่างที่ควรจะเป็น
ด้วยเหตุผลเหล่านี้นักลงทุนจึงจำเป็นที่จะต้องพิจารณาเหตุผลที่อยู่เบื้องหลัง P/E Ratio ที่ต่ำอย่างรอบคอบก่อนตัดสินใจลงทุน โดยอาจทำได้ด้วยการพิจารณาหากสาเหตุของ P/E ต่ำ, วิเคราะห์ปัจจัยด้านการเงินอื่น ๆ ควบคู่, พิจารณาอุตสาหกรรมและพฤติกรรมทั่วไปของธุรกิจในอุตสาหกรรมดังกล่าว, และการทำวิจัยข้อมูลอื่น ๆ
