พื้นฐานการคิดเปอร์เซ็นต์
การคิดเปอร์เซ็นต์ คือ การแบ่งจำนวนทั้งหมดออกเป็น 100 ส่วน แล้วหาว่าจำนวนส่วนที่ต้องการรู้ (เปอร์เซ็นต์) มีค่าเท่าไหร่ เช่น การหาว่า 60% เปอร์เซ็นต์ของจำนวน 2,000 มีค่าเท่าไหร่
จากตัวอย่างเดิม การคิดเปอร์เซ็นต์สำหรับ 60% ของจำนวน 2,000 หน่วย ก็คือการแบ่งจำนวน 2,000 หน่วยออกเป็น 100 ส่วน ซึ่งจะได้ 20 หน่วยต่อ 1 ส่วน ดังนั้น 60% (60 จาก 100 ส่วน) ที่ต้องการรู้ก็จะมีค่าเท่ากับ 60 ส่วน x 20 หน่วย =1,200 หน่วย
วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ของการหา N% ของจำนวนหนึ่งจึงสามารถคำนวณได้จากสมการต่อไปนี้:
- จำนวนเปอร์เซ็นต์ x จำนวนทั้งหมด ÷ 100
จากตัวอย่างเดิม จะได้เป็น: 60 x 2,000 ÷ 100 = 1,200 หน่วย
อย่างไรก็ตาม วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ที่ง่ายกว่านั้น คือ การกดเครื่องคิดเลขคิดเปอร์เซ็นต์ ซึ่งสามารถทำได้ด้วยการ “กดจำนวนทั้งหมด x เลขเปอร์เซ็นต์ แล้วกดปุ่ม %” ตามภาพก็ได้เช่นกัน
นอกจากนี้ วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ยังสามารถทำได้มากกว่าการหาว่า N% ของจำนวนหนึ่งว่ามีค่าเท่ากับเท่าไหร่ โดยรูปแบบอื่น ๆ ของการคิดเปอร์เซ็นต์ (กดเพื่อข้ามไปอ่านส่วนที่ต้องการ) มีดังนี้:
- วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนลด
- วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนเพิ่ม
- วิธีหาว่าเป็นกี่เปอร์เซ็นต์
- วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง
วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนลด
วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนลด คือ การหาว่าถ้าจำนวนหนึ่งลดลงไป N% จะเหลือเท่าไหร่ เป็นวิธีหาเปอร์เซ็นต์ที่ใช้สำหรับการหาราคาสินค้าที่ลดราคา ซึ่งสามารถแบ่งเป็น 2 กรณี คือ การหาว่าสินค้าราคาลดลงเท่าไหร่ และการหาราคาหลังส่วนลด ซึ่งแต่ละวิธีสามารถใช้สูตรคำนวณหรือกดเครื่องคิดเลขได้ดังนี้
ตัวอย่างเช่น ถ้าหากว่าบ้านราคา 12 ล้านบาท ถ้าหากผู้ขายให้ส่วนลด 8% เราสามารถใช้การคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนลดได้ดังนี้
กรณีที่ 1 สินค้าราคาลดลงกี่บาท
สินค้าราคาลดลงกี่บาท = ราคาเต็มของสินค้า x เปอร์เซ็นต์ส่วนลด ÷ 100
หรือกดเครื่องคิดเลข: “ราคาเต็มของสินค้า x เปอร์เซ็นต์ส่วนลด และกดปุ่ม%”
บ้านราคาลดลงกี่บาท: 12,000,000 x 8% = 960,000 บาท
กรณีที่ 2 ราคาสินค้าหลังลดราคา
ราคาสินค้าหลังลดราคา = ราคาเต็มของสินค้า x ((100 – เปอร์เซ็นต์ส่วนลด) ÷ 100)
หรือกดเครื่องคิดเลข: “ราคาเต็มของสินค้า – เปอร์เซ็นต์ส่วนลด และกดปุ่ม%”
บ้านราคาเหลือกี่บาทหลังลดราคา: 12,000,000 – 8% = 11,040,000 บาท
วิธีหาเปอร์เซ็นต์ส่วนเพิ่ม
วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนเพิ่ม คือ การหาว่าเมื่อจำนวนหนึ่งเพิ่มขึ้น N% จะกลายเป็นเท่าไหร่หรือเพิ่มขึ้นเท่าไหร่ เป็นวิธีหาเปอร์เซ็นต์ที่มักจะใช้ในการคำนวณหาว่าถ้าหากเงินเดือนเพิ่มขึ้น N% เงินเดือนเพิ่มขึ้นเป็นเท่าไหร่ หรือถ้าราคาสินค้าบางอย่างเพิ่มขึ้น N% จะกลายเป็นราคาเท่าไหร่
ตัวอย่างเช่น ถ้าหากราคาสินค้าคือ 1,000 บาท ถ้าราคาเพิ่มขึ้น 10% จะเป็นกี่บาท
การหาว่าเพิ่มขึ้นเป็นเท่าไหร่ = ราคาสินค้าปัจจุบัน x ((100 + เปอร์เซ็นต์ส่วนเพิ่ม) ÷ 100)
หรือกดเครื่องคิดเลข: “ราคาปัจจุบันของสินค้า + เปอร์เซ็นต์ส่วนเพิ่ม และกดปุ่ม%”
ราคาสินค้าหลังเพิ่มขึ้น = 1,000 x ((100 + 10) ÷ 100) = 1,100 บาท
วิธีหาว่าเป็นกี่เปอร์เซ็นต์
ในทางกลับกันถ้าหากต้องการหาว่าส่วนหนึ่งเมื่อเทียบกับจำนวนทั้งหมดจะคิดเป็นกี่เปอร์เซ็นต์ สามารถคำนวณหาได้จาก: จำนวนที่ต้องการ ÷ จำนวนทั้งหมด x 100
ตัวอย่างเช่น ถ้าสินค้าราคา 30,000 ถ้าหากลดให้ 18,000 จะคิดเป็นกี่เปอร์เซ็นต์
จากตัวอย่างจะได้เป็น 18,000 ÷ 30,000 x 100 = 60 หรือ 60%
ดังนั้น ถ้าสินค้าราคา 30,000 บาท แล้วร้านลดราคาให้ 18,000 บาท หมายความว่าได้ส่วนลด 60%
วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง
วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง คือ การคำนวณหาเปอร์เซ็นต์ของผลต่างว่ามีการเปลี่ยนแปลงไปกี่เปอร์เซ็นต์ ที่มักจะใช้ในการหาเปอร์เซ็นต์ของการขาดทุนและกำไร สามารถคำนวณได้โดย: ((จำนวนก่อนการเปลี่ยนแปลง – จำนวนหลังการเปลี่ยนแปลง) ÷ จำนวนก่อนการเปลี่ยนแปลง) x 100
ตัวอย่างเช่น ซื้อคอนโดมาในราคา 3 ล้าน ขายคอนโดไปในราคา 4.2 ล้าน จะได้กำไรจากคอนโดคิดเป็นกี่เปอร์เซ็นต์ หรือในอีกกรณีคือจองโรงแรมในราคา 10,000 บาท ต่อมาต้องยกเลิกทริปจึงขายสัญญาต่อในราคา 5,000 บาท จะขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์
ขายคอนโดกำไร = ((4.2 ล้าน – 3 ล้าน) ÷ 3 ล้าน) x 100 = 40%
จองโรงแรมขาดทุน = ((10,000 – 5,000) ÷ 10,000) x 100 = 50%
สรุป วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ทุกแบบ
จำนวนที่ต้องการทราบ = จำนวนเปอร์เซ็นต์ x จำนวนทั้งหมด ÷ 100
สินค้าราคาลดลงกี่บาท = ราคาเต็มของสินค้า x เปอร์เซ็นต์ส่วนลด ÷ 100
ราคาสินค้าหลังลดราคา = ราคาเต็มของสินค้า x ((100 – เปอร์เซ็นต์ส่วนลด) ÷ 100)
เงินเดือนหลังเพิ่มขึ้น = เงินเดือนปัจจุบัน x ((100 + เปอร์เซ็นต์ส่วนเพิ่ม) ÷ 100)
เปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง = ((จำนวนก่อนการเปลี่ยนแปลง – จำนวนหลังการเปลี่ยนแปลง) ÷ จำนวนก่อนการเปลี่ยนแปลง) x 100
