วงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ หรือ Product Life Cycle คืออะไร?

7K

Product Life Cycle คืออะไร?

วงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ หรือ Product Life Cycle คือ วงจรชีวิตของผลิตภัณฑ์ ตั้งแต่ผลิตภัณฑ์นั้นเริ่มต้นเข้าสู่ตลาด (Introduction Stage) ไปจนกระทั่งผลิตภัณฑ์นั้นออกจากตลาด (Decline Stage) ซึ่งแต่ละช่วงของวงจรชีวิตผลิตภัณฑ์จะมีวิธีการทำการตลาดที่แตกต่างกัน

Product Life Cycle หรือ วงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ จะแบ่งออกเป็น 4 ช่วง คือ

1. Introduction Stage คือ ช่วงแนะนำสินค้า
2. Growth Stage คือ ช่วงเติบโต
3. Maturity Stage คือ ช่วงที่มั่นคง หรือ อิ่มตัว
4. Decline Stage คือ ช่วงถดถอย

วงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ (Product Life Cycle) จะช่วยทำให้รู้ว่าปัจจุบันผลิตภัณฑ์ (Product) นั้นอยู่ในช่วงไหนของวงจร (Cycle) ซึ่งจะช่วยให้สามารถเลือกใช้กลยุทธ์ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม

กราฟ วงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ หรือ Product Life Cycle

กราฟ Product Life Cycle หรือ วงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ คือ กราฟที่มีลักษณะเดียวกันกับกราฟ Business Life Cycle หรือ วัฏจักรของธุรกิจ โดยสามารถเขียนออกมาเป็นกราฟได้ในลักษณะของกราฟด้านล่าง

แกนตั้ง คือ ยอดขายของสินค้า แกนนอน คือ ช่วงเวลาที่ผ่านไป ส่วนเส้นด้านในจะแสดงให้เห็นการเติบโตของผลิตภัณ์ตลอดระยะเวลาของ วงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ (Product Life Cycle)

วงจรผลิตภัณฑ์ (Product Life Cycle) ทั้ง 4 ช่วง

จากที่อธิบายในตอนต้นและจากกราฟ Product Life Cycle หรือ วงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ จะเห็นว่า วงจรผลิตภัณฑ์ ถูกแบ่งออกเป็น 4 ช่วง คือ

1. Introduction Stage คือ ช่วงแนะนำสินค้า
2. Growth Stage คือ ช่วงเติบโต
3. Maturity Stage คือ ช่วงที่มั่นคง หรือ อิ่มตัว
4. Decline Stage คือ ช่วงถดถอย

Introduction Stage

Introduction Stage คือ ช่วงแนะนำสินค้า เป็นจุดเริ่มต้นของ วงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ (Product Life Cycle) โดยเป็นช่วงที่สินค้าเพิ่งเริ่มเข้าสู่ตลาด ทำให้เป็นสินค้าที่ยังไม่มีใครรู้จัก (หรือรู้จักน้อย) ทำให้ยอดขายของสินค้านั้นจะเพิ่มขึ้นช้ามาก หรือในบางกรณีอาจถึงขั้นขาดทุน

ในขั้นนี้จำเป็นต้องทำให้ลูกค้ารู้จักผลิตภัณฑ์ด้วยการสื่อสารทางการตลาดต่างๆ เพื่อแนะนำสินค้าให้ลูกค้ารู้จัก (เพราะยังไม่มีใครรู้จักสินค้า) ซึ่งถ้าหากลูกค้าพอใจและชื่นชอบในสินค้าแล้วกลับมาซื้อใหม่ก็จะทำให้ผลิตภัณฑ์รอดเข้าสู่ช่วงต่อไปจากฐานลูกค้าเหล่านี้และการบอกต่อ

Growth Stage

Growth Stage คือ ช่วงเจริญเติบโต เป็นช่วงที่มีคนรู้จักสินค้าแล้วเป็นช่วงหลังจากที่เอาตัวรอดมาจาก Introduction Stage ได้แล้ว ทำให้มีลูกค้าเข้ามาเพิ่มเรื่อยๆ ส่งผลให้ช่วง Growth Stage คือช่วงที่เติบโตเร็วมาก ๆ จึงเป็นช่วงที่ควรกอบโกยกำไรให้ได้มากที่สุด

อย่างไรก็ตาม ในช่วง Growth Stage ก็ยังจำเป็นต้องทำการตลาดต่อไปเพื่อหาลูกค้าเพิ่มขึ้นอีก รวมถึงการที่เติบโตอย่างรวดเร็วอาจเป็นเพียงเพราะลูกค้าเพิ่งจะรู้จักและแค่อยากลองสิ่งใหม่ ซึ่งอาจจะไม่กลับมาซื้ออีกก็ได้

Maturity Stage

Maturity Stage คือ ช่วงที่เติบโตเต็มที่ มีความมั่นคงแล้ว เรียกได้ว่าเป็นช่วงอิ่มตัวของสินค้านั้น จากการที่มีลูกค้าประจำ (ลูกค้ากลับมาซื้อเรื่อยๆ) ทำให้อยู่เฉย ๆ ก็มีคนซื้อ ไม่จำเป็นต้องมุ่งไปที่การทำการตลาดเพื่อหาลูกค้ามากเหมือนแต่ก่อน

แต่ในช่วงนี้การเติบโตจะเป็นไปอย่างช้า ๆ ถ้าหากผลิตภัณฑ์ดังกล่าวเป็นสินค้าที่ยังไม่มีมาก่อน ช่วงนี้จะมีคู่แข่งเพิ่มมากขึ้น เพราะคนเริ่มเห็นเราได้ดีและเห็นว่าเราอยู่ได้ คู่แข่งก็จะเริ่มทำตาม หน้าที่ของเราคือรักษาส่วนแบ่งทางการตลาด (Market Share) เอาไว้ให้ได้มากที่สุด

Decline Stage

Decline Stage คือ ช่วงถดถอย หรือ ช่วงตกต่ำ เป็น วงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ (Product Life Cycle) ช่วงสุดท้าย ที่เกิดขึ้นเมื่อผลิตภัณฑ์ไม่เป็นที่ต้องการอีกต่อไป จากการที่มีสินค้าชนิดอื่น หรือ สินค้าทดแทนที่ดีกว่า ในช่วงนี้ยอดขายและกำไรจะลดลงอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากคนไม่สนใจในสินค้านั้นแล้ว

เมื่อสินค้าอยู่ในจุดนี้มีทางเลือกอยู่ 2 ทางเลือก คือ การปรับปรุงผลิตภัณฑ์ให้ดีกว่าเจ้าอื่นหรือให้ถูกต้องตามความต้องการ และการเลิกผลิตแล้วหันไปพัฒนาสินค้าชนิดใหม่

ส่วนสินค้าค้าง Stock ในขั้นนี้ควรรีบระบายสินค้าชนิดดังกล่าวออกให้หมด ก่อนที่จะขายไม่ได้ โดยเฉพาะในกรณีที่เป็นสินค้ากระแสช่วงสั้นๆ