ในช่วงประมาณ 10 ปีที่ผ่านมาหลายคนได้รู้จักกับ QE ในบทความนี้เราจะพาไปทำความรู้จักกับ Quantitative Tightening หรือ QT ซึ่งเป็นด้านตรงข้ามของ QE ที่หลายคนอาจเคยได้ยินมาบ้างในช่วงที่ผ่านมา
Key Points
- Quantitative Tightening คือ นโยบายทางการเงินแบบหดตัวที่ธนาคารกลางจะลดปริมาณสภาพคล่องในระบบเศรษฐกิจ เพื่อทำให้ขนาดงบดุลกลับสู่ภาวะปกติ
- เป้าหมายของการใช้นโยบายการเงินแบบ Quantitative Tightening หรือ QT คือการทำให้เงินเฟ้อที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วกลับสู่ระดับที่เหมาสม
Quantitative Tightening คืออะไร?
Quantitative Tightening คือ นโยบายทางการเงินแบบหดตัวที่ธนาคารกลางใช้ลดปริมาณสภาพคล่องที่อยู่ในระบบเศรษฐกิจ เพื่อลดอุปสงค์ (ความต้องการซื้อ) สินค้าลงซึ่งจะส่งผลให้ระดับราคาสินค้าไม่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วตามความร้อนแรงของเศรษฐกิจที่อาจนำไปสู่เงินเฟ้อที่สูงเกินไป
QT หรือ Quantitative Tightening เป็นด้านตรงข้ามของ Quantitative Easing หรือ QE ที่เป็นนโยบายทางการเงินที่ธนาคารกลางจะขยายขนาดงบดุล (Balance Sheet) หรือเพิ่มปริมาณเงินเข้าสู่ระบบเศรษฐกิจเพื่อเพิ่มสภาพคล่องให้เศรษฐกิจ
ในการใช้นโยบายทางการเงินในลักษณะของ Quantitative Tightening ธนาคารกลางจะลดขนาดงบดุล (Balance Sheet) ของธนาคารลงหลังจากที่ได้เพิ่มงบดุลอย่างมหาศาลจากการทำ QE ในช่วงที่ผ่านมา หรือพูดให้ง่ายกว่านั้นก็คือการทำให้งบดุลของธนาคารกลางกลับมาสู่ภาวะปกติอย่างที่ควรจะเป็น
ตัวอย่างเช่น ในปี 2018 Fed ได้ตัดสินใจไม่ Rollover พันธบัตรรัฐบาลบางส่วน ดังนั้นแทนที่ Fed จะขายให้กับตลาด Fed ตัดสินใจให้พันธบัตรดังกล่าวหมดอายุและไม่ออกพันธบัตรรุ่นใหม่มาแทนที่ (ไม่ Rollover) และในขณะเดียวกัน Fed ก็ได้เพิ่มอัตราดอกเบี้ยนโยบายกลับขึ้นมาอย่างต่อเนื่องถึง 4 ครั้งในปี 2018 โดยอัตราดอกเบี้ยนโยบายในปี 2018 ของสหรัฐฯ อยู่ที่กรอบ 2.25-2.5%
จากกราฟจะเห็นว่า Balance Sheet ของ Fed ที่เพิ่มขึ้นมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2008 ที่ Fed เริ่มทำ QE ลดลงในช่วงปี 2018 ที่ Fed เริ่มพยายามทำ Quantitative Tightening ก่อนที่จะกลับมาเพิ่มขึ้นเพราะ Unlimited QE ในช่วงโควิดในปี 2020
เป้าหมายของ QT
เป้าหมายในการใช้นโยบายในลักษณะของ Quantitative Tightening คือใช้ในการควบคุมเงินเฟ้อให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม เมื่อธนาคารกลางมองว่าเสถียรภาพของเศรษฐกิจกลับเข้าสู่ภาวะปกติ (เศรษฐกิจเริ่มกลับมาขยายตัว) ซึ่งก็คือในช่วงที่ไม่จำเป็นต้องอัดฉีดสภาพคล่องเพื่อช่วยเหลืออีกต่อไป
หรืออธิบายให้เป็นรูปธรรมก็คือ QT มีเป้าหมายในการกดราคาสินค้าที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว (ที่ทำให้เงินเฟ้อเพิ่มขึ้น) จากผลของการทำ QE อย่างหนักมาโดยตลอดกว่า 10 ปีให้ชะลอตัวลง
โดยมีเป้าหมาย 2 อย่าง คือ การลดปริมาณเงินในระบบจากการดูดซับสภาพคล่องออกไปจากระบบ และการทำให้ประชาชนและธุรกิจจะไม่อยากกู้เงินเพื่อลงทุนขยายธุรกิจเพิ่มและเลือกที่จะนำเงินไปลงทุนในสินทรัพย์ปลอดภัย (แทนที่จะนำมาเสี่ยง) ซึ่งทั้ง 2 ส่วนจะส่งผลให้ปริมาณสภาพคล่องในระบบลดลง
Source:
- What Is Quantitative Tightening? – Stlouisfed
- Assets: Total Assets: Total Assets – Stlouisfed
- Quantitative Easing หรือ QE คืออะไร? – GreedisGoods
