Quick Ratio คือ อะไร ?
Quick Ratio คือ อัตราส่วนทุนหมุนเวียนเร็ว เป็นอัตราส่วนทางการเงินที่เปรียบเทียบระหว่างสินทรัพย์หมุนเวียนที่ตัดสินค้าคงเหลือออกกับหนี้สินหมุนเวียน เพื่อใช้ในการบ่งบอกสภาพคล่องในการชำระหนี้สินหมุนเวียนหรือหนี้สินระยะสั้นของกิจการ
การวิเคราะห์ Quick Ratio หรือ อัตราส่วนทุนหมุนเวียนเร็ว คือเครื่องมือที่ใช้แสดงว่ากิจการมีสินทรัพย์หมุนเวียน (Current Assets) หลังจากตัดส่วนที่เป็นสินค้าคงเหลือ (Inventory) ที่สามารถเปลี่ยนเป็นสภาพคล่อง (เงินสด) เพื่อใช้จ่ายหนี้สินหมุนเวียนที่เป็นหนี้สินระยะสั้นของกิจการที่มีกำหนดระยะเวลาในการชำระหนี้ 1 ปีหรือต่ำกว่า เพียงพอหรือไม่หากต้องจ่ายทันที และมีสัดส่วนมากน้อยเท่าไหร่
โดยเหตุผลที่ต้องตัดรายการสินค้าคงเหลือ (Inventory) ออกจากการคำนวณ Quick Ratio มาจากการที่สินค้าคงเหลือหากขายไม่ได้ก็จะมีค่าเท่ากับ 0 ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่แน่นอนอย่างมากหากนำมาใช้ในการเปรียบเทียบเกี่ยวกับสภาพคล่องระยะสั้น ดังนั้นการตัดรายการสินค้าคงเหลือออกจากส่วนสินทรัพย์หมุนเวียน (Current Assets) จะทำให้ Quick Ratio สามารถแสดงสภาพคล่องระยะสั้นของกิจการได้ชัดเจนยิ่งขึ้น
ตัวอย่างเช่น บริษัท GreedisGoods มีสินทรัพย์หมุนเวียน (Current Assets) 1,000,000 บาท มีหนี้สินหมุนเวียน (Current Liabilities) 200,000 บาท ถ้าหากพิจารณาเบื้องต้นด้วย Current Ratio จะพบว่าว่าบริษัทมีสภาพคล่องสูงมากที่ 5 เท่า ในขณะที่ค่าเฉลี่ยอุตสาหกรรมอยู่ที่ระดับ 2.2 เท่า
แต่ถ้าหากพบว่าสินทรัพย์หมุนเวียน 1,000,000 บาท มีสินค้าคงเหลืออยู่ 500,000 บาท เพราะบริษัทต้องสต๊อกสินค้าเอาไว้เป็นจำนวนมาก หมายความว่า สินทรัพย์หมุนเวียนที่พร้อมจะนำมาจ่ายหนี้ระยะสั้นแท้จริงแล้วมีเพียงแค่ 500,000 บาทเท่านั้น (ในกรณีที่แย่ที่สุด คือ ขายสินค้าที่เก็บไว้ไม่ออกเลย)
Quick Ratio (อัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียนเร็ว) จึงได้รับความนิยมในการนำมาวิเคราะห์งบการเงินควบคู่กับ Current Ratio หรือ อัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียน เพื่อทำให้เห็นสภาพคล่องที่แท้จริงของกิจการ และนำมาเปรียบเทียบกับ Current Ratio ว่ามีความแตกต่างจาก Quick Ratio ที่แสดงถึงความแตกต่างจากสัดส่วนสินค้าคงเหลือ (Inventory) ของกิจการอยู่มากน้อยแค่ไหน
วิธีคำนวณ Quick Ratio
วิธีคำนวณ Quick Ratio คือ การเปรียบเทียบกันระหว่างสินทรัพย์หมุนเวียนโดยตัดสินค้าคงเหลือออก และหารด้วยหนี้สินหมุนเวียน โดยทั้งสินทรัพย์หมุนเวียนและหนี้สินหมุนเวียนจะแสดงอยู่ในงบแสดงฐานะการเงิน (Statement of Financial Position) ของแต่ละบริษัท
Quick Ratio = (สินทรัพย์หมุนเวียน – สินค้าคงเหลือ) ÷ หนี้สินหมุนเวียน
โดยที่
สินทรัพย์หมุนเวียน (Current Assets) คือ สินทรัพย์ที่เปลี่ยนเป็นเงินได้ในระยะเวลาไม่เกิน 1 ปี อย่างเช่น เงินสด เงินฝาก
หนี้สินหมุนเวียน (Current Liabilities) คือ หนี้สินที่มีกำหนดระยะเวลาในการชำระหนี้ 1 ปี หรือต่ำกว่า
ผลลัพธ์ที่ได้จากการคำนวณ Quick Ratio จะมีหน่วยเป็นเท่า หมายถึง สินทรัพย์หมุนเวียนหลังหักสินค้าคงเหลือออก เป็นกี่เท่าของหนี้สินหมุนเวียน (และสามารถแปลงเป็นเปอร์เซ็นต์ได้เช่นกันหากต้องการ)
ทั้งนี้ นักลงทุนที่ลงในหุ้นของบริษัทต่าง ๆ สามารถดู Current Ratio ของแต่ละบริษัทได้จากรายงานประจำปีของแต่ละบริษัทโดยที่ไม่จำเป็นต้องคำนวณ Quick Ratio ด้วยตนเอง อย่างในกรณีของหุ้นของบริษัทไทยจะมีการแสดงอัตราส่วนทางการเงินเบื้องต้นอย่างเช่น Current Ratio เอาไว้ในส่วนของข้อมูลงบการเงินในหน้าหุ้นรายตัวบนเว็บไซต์ตลาดหลักทรัพย์
ค่า Quick Ratio มีความหมายอย่างไร?
Quick Ratio หรือ อัตราส่วนทุนหมุนเวียนเร็ว ที่คำนวณออกมาได้จะมีหน่วยเป็น “เท่า” กล่าวคือ Quick Ratio ที่เท่ากับ 1 พอดี คือ การที่กิจการมีสินทรัพย์หมุนเวียนหลังหักสินค้าคงเหลือออกเท่ากับหนี้สินหมุนเวียนพอดี ซึ่งค่า Current Ratio ที่คำนวณออกมาจะถูกนำไปเปรียบเทียบกับบริษัทที่ดำเนินธุรกิจในอุตสาหกรรมเดียวกัน ดำเนินธุรกิจที่ใกล้เคียงกัน และข้อมูลในอดีตของบริษัทเอง
ดังนั้นแล้ว ค่า Quick Ratio ที่เป็นที่ต้องการจึงเป็นค่าที่มากกว่า 1 และเป็นค่าที่มากกว่าค่าเฉลี่ยของอุตสาหกรรม (หรือตัวเปรียบเทียบอื่น) ที่แสดงถึงสภาพคล่องที่สูงกว่า
Quick Ratio ที่มากกว่า 1 แปลว่า บริษัทมีสภาพคล่องดีกว่า แม้ว่าจะตัดสินค้าคงเหลือออกออกไปแล้วก็ตาม หรือบริษัทมีสินทรัพย์หมุนเวียนที่ไม่ใช่สินค้าคงเหลือมากกว่าหนี้ระยะสั้น (พอจ่ายหนี้ระยะสั้นโดยไม่ต้องพึ่งพาเงินทุนอื่น)
Quick Ratio ที่น้อยกว่า 1 แปลว่า บริษัทมีสภาพคล่องที่ด้อยกว่าเมื่อตัดสินค้าคงเหลือออกจากสินทรัพย์หมุนเวียน หรือมีบริษัทหนี้ระยะสั้นมากกว่าสินทรัพย์ระยะสั้นที่พร้อมจะเปลี่ยนเป็นเงินสดในทันที (มีสินทรัพย์ไม่พอที่จะจ่ายหนี้ระยะสั้นในทันที) ซึ่งอาจเกิดจากการที่บริษัทมีสินทรัพย์หมุนเวียนน้อย หรือมีสินทรัพย์หมุนเวียนไม่น้อยแต่มีสินค้าคงเหลือมาก
ตัวอย่าง Quick Ratio
สมมติว่า บริษัท GreedisGoods มีสินทรัพย์หมุนเวียนรวม 5,000 บาท โดยเป็นสินค้าคงเหลือ 1,000 บาท และมีหนี้สินหมุนเวียนรวม 1,500 บาท โดยที่ค่าเฉลี่ยอุตสาหกรรมมี Quick Ratio อยู่ที่ 2 เท่า
จากตัวอย่าง บริษัท GreedisGoods จะมีอัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียนเร็วหรือ Quick Ratio = (5000 – 1000) ÷ 1500 = 2.67 เท่า โดย Quick Ratio 2.67 เท่า หมายถึงการที่บริษัทมีสินทรัพย์หมุนเวียนที่ไม่รวมสินค้าคงเหลือคิดเป็น 2.67 เท่าของหนี้สินหมุนเวียน ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยอุตสาหกรรม
