Red Ocean คือ น่านน้ำสีแดงที่หมายถึงตลาดที่มีการแข่งขันสูงจนทำให้แต่ละฝ่ายมุ่งเน้นไปที่การแข่งขันด้านราคาเป็นหลัก หรือที่เรียกว่าสงครามราคา (Price War) ที่ต่างฝ่ายต่างแข่งกันตัดราคาสินค้าเพื่อแข่งกับคู่แข่ง เนื่องจากสินค้ามีความแตกต่างกันน้อย
น่านน้ำสีแดง หรือ Red Ocean คือ คำที่ใช้เรียกในเชิงเปรียบเทียบจากการที่ทุกฝ่ายต่างแข่งขันกันอย่างดุเดือดจนทำให้ทุกฝ่ายขาดทุน (ต่างฝ่ายต่างเสียเลือด) จนทำให้มหาสมุทรหรือน่านน้ำกลายเป็นสีแดงหรือสีเลือด
สงครามราคา (Price War) ที่นำไปสู่ Red Ocean Strategy คือ สิ่งที่มักจะเกิดขึ้นในตลาดของสินค้าที่ไม่มีความแตกต่างกันหรือแตกต่างกันน้อยมากๆ การลดราคาจึงเป็นทางออกของผู้ขายในการจูงใจให้ลูกค้าหันมาซื้อสินค้าของตน
พูดให้ง่ายกว่านั้น การตัดราคาที่ทำให้เกิดกลยุทธ์น่านน้ำสีแดง หรือ Red Ocean เกิดจากการที่ลูกค้ามองว่าสินค้าเหมือนกัน ดังนั้นลูกค้าจึงมองหาสินค้าที่มีราคาถูกกว่านั่นเอง
ธุรกิจแบบไหนอยู่ใน Red Ocean
ในทุกธุรกิจที่รุ่งเรืองมักจะไปจบที่น่านน้ำสีแดงหรือ Red Ocean เพราะเมื่อคนทั่วไปเห็นคนกลุ่มแรกที่เป็นผู้บุกเบิกในธุรกิจนั้นสามารถทำกำไรได้เป็นกอบเป็นกำก็จะมีผู้แข่งขันหน้าใหม่ที่อยากได้บ้างเข้ามาอยู่เสมอซึ่งเป็นสิ่งที่เรียกได้ว่าเป็นเรื่องปกติของ Business Cycle
สังเกตง่าย ๆ ให้ลองมองหาธุรกิจที่มีการแข่งขันกันต่ำในปัจจุบันแล้วให้ผลตอบแทนทีดีหรือดีมาก เมื่อเวลาผ่านไปคุณจะพบว่าธุรกิจนั้นมีอยู่เต็มไปหมด
เพียงแต่ธุรกิจที่เข้าสู่ตลาดได้ยาก ซึ่งคุณอาจเคยเห็นมาบ้างจากการวิเคราะห์ได้จาก Threat of New Entry จากการวิเคราะห์ Five Force Analysis อาจจะเป็นธุรกิจที่กลายเป็น Red Ocean ได้ยากหรือช้ากว่า
ในทางกลับกัน ธุรกิจที่มักจะต้องเผชิญกับ น่านน้ำสีแดง หรือ Read Ocean เกือบจะ 100% ก็คือสินค้าในกลุ่มอุปโภคบริโภคหรือ สินค้า FMCG และสินค้าหรือบริการที่จับลูกค้าด้วยคำว่า Low Cost
ตัวอย่างเช่น สายการบินราคาถูก (Low-cost Airline), งานรับจ้างทำกราฟฟิคราคาถูก, งานแต่งภาพ, งานตัดต่อวิดีโอ, งานถ่ายภาพ, และงานรับจ้างทำเว็บไซต์ เป็นต้น
วิธีรับมือกับ Red Ocean Strategy
หลังจากรู้แล้วว่า Red Ocean คือ ตลาดที่มีการการแข่งขันดุเดือดที่ต่างฝ่ายต่างเสียเลือด ซึ่งวิธีรับมือเมื่อธุรกิจต้องเผชิญหน้ากับน่านน้ำสีเลือด หรือ Red Ocean สามารถแบ่งออกเป็น 3 วิธีหลักๆ ได้แก่
- การใช้เงินทุนที่มากกว่าเข้าสู้
- สร้างความแตกต่างให้สินค้า (Differentiation Strategy)
- ย้ายไปอุตสาหกรรมอื่น
เงินทุน
การใช้เงินทุนที่มากกว่าเข้าสู้เป็นวิธีที่ง่ายที่สุด (ใช้ความคิดน้อยที่สุด) สำหรับน่านน้ำสีแดงหรือ Red Ocean Strategy แต่มีเงื่อนไขที่สำคัญคือจะต้องมั่นใจว่ามีเงินทุนมากกว่าคู่แข่งของคุณ และจะยิ่งง่ายถ้าคู่แข่งของคุณมีอยู่ไม่มาก
วิธีนี้จะเป็นการยอมลดราคาลงเพื่อต่อสู่กับคู่แข่งโดยอาจจะทำให้กำไรต่อหน่วยลงเล็กน้อย ถ้าหากว่าคู่แข่งมีเงินทุนไม่มากพอในระยะยาวคู่แข่งจะมีอยู่ 2 ทางเลือก คือ ยอมกลับมาขายราคาปกติ (เลิกตัดราคา) และขาดทุนจนปิดกิจการไปเอง ทำให้ไม่มีคู่แข่งมาตัดราคาอีกต่อไป
อย่างไรก็ตาม ย้ำอีกครั้งว่าการใช้วิธีนี้ต้องแน่ใจว่าคู่แข่งเงินทุนน้อยกว่าคุณจริง (ยิ่งขนาดของธุรกิจต่างกันมากก็ยิ่งดูออกง่าย) เพราะถ้าคู่แข่งแข็งแรงกว่าคุณคุณจะเป็นฝ่ายเดือดร้อนเองในท้ายที่สุด
สร้างความแตกต่าง
เป็นกลยุทธ์ที่ใช้การสร้างความแตกต่าง (Differentiation) ให้กับสินค้าเดิมที่ขายให้ลูกค้ากลุ่มเดิม เพื่อทำให้สงครามราคา (Price War) มีผลกับธุรกิจน้อยลง
อย่างที่ได้อธิบายเอาไว้ในตอนต้นว่าสาเหตุจของสงครามราคา (Price War) ที่ทำให้เกิด Red Ocean คือ การที่สินค้าเป็นสินค้าที่เหมือนกันจนทำให้ลูกค้าใช้สินค้าอีกชนิดก็จะรู้สึกแตกต่างกันไม่มาก (หรือไม่รู้สึกเลย) ส่งผลให้ราคากลายเป็นส่วนที่มีผลสำคัญกับการขายสินค้าเหล่านี้
ดังนั้น การสร้างความแตกต่างของสินค้าในเรื่องของการใช้งาน (Functional) จะช่วยให้ขายสินค้าในราคาที่แพงขึ้นได้ ในลักษณะที่แบรนด์ A กับ B สินค้าคล้ายกันราคาเท่ากัน แต่แบรนด์ A มีบางอย่างที่ต่างหรือมากกว่าแบรนด์ A
ย้ายไปอุตสาหกรรมอื่น
การย้ายไปอุตสาหกรรมอื่นเรียกอีกอย่างว่ากลยุทธ์น่านน้ำสีคราม หรือ Blue Ocean Strategy เป็นการหนีจาก Red Ocean ที่ต่างฝ่ายต่างตัดราคากันอย่างดุเดือดไปยังตลาดอื่นที่ยังไม่มีการแข่งขันกันดุเดือด เป็นวิธีรับมือกับ Red Ocean ที่ได้รับความนิยมที่สุด
สามารถทำได้ด้วยการมองหาลูกค้ากลุ่มใหม่เพื่อขายสินค้าที่มีอยู่ โดยอาจจะปรับปรุงสินค้าที่มีอยู่หรือ Rebranding เล็กน้อยเพื่อให้เข้ากับลูกค้ากลุ่มใหม่
ตัวอย่างเช่น Bloomberg ที่ทำสำนักข่าวเกี่ยวกับการเงินการลงทุนแห่งแรก แทนที่จะเป็นสำนักข่าวธรรมดาที่ต้องคอยหาข่าวรีบลงข่าวเหมือนกับสำนักข่าวทั่วไปช
หมายเหตุ: อย่างที่บอกในตอนต้นว่าเมื่อเวลาผ่านไปทุกธุรกิจจะกลายเป็นน่านน้ำสีแดงหรือ Red Ocean จากเดิมที่ Bloomberg เป็นเจ้าแรกที่หันมาจับเรื่องการเงินการลงทุน แต่เมื่อคนเริ่มเห็นแล้วว่าธุรกิจนี้ทำกำไรได้ก็มีหลายสำนักข่าวเริ่มทำตาม
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับกลยุทธ์น่านน้ำสีครามหรือ Blue Ocean Strategy แบบละเอียดได้ที่บทความ Blue Ocean Strategy คืออะไร
