Safe Haven คืออะไร?
Safe Haven คือ ที่หลบภัยในการลงทุน เป็นสินทรัพย์อะไรก็ตามที่นักลงทุนสามารถใช้เป็นที่หลบภัยในการลงทุนเมื่อตลาดอยู่ในภาวะที่ผันผวนอย่างมาก เรียกได้ว่า Safe Haven คือสินทรัพย์ (Asset) ที่นักลงทุนสามารถเข้าไปทำกำไรหรือนำเงินทุนเข้าไปพักไว้ชั่วคราวในระหว่างที่ตลาดเกิดความผันผวนสูงจากเหตุบางอย่าง
หากพูดถึง Safe Haven สิ่งที่นักลงทุนหลายคนนึกถึงเป็นอันดับแรกเมื่อพูดเกี่ยวกับ Safe Haven คือทองคำ (Gold) แต่ในความเป็นจริงแล้ว Safe Haven ไม่ได้มีแต่ทองคำเท่านั้น
โดยเหตุผลที่นักลงทุนทั่วไปใช้ ทองคำ (Gold) เป็นที่หลบภัย หรือ Safe Haven เพราะเชื่อว่าไม่ว่าตอนไหนทองคำ (Gold) ก็เป็นสินทรัพย์ที่มีค่าในตัวเอง จากการที่เป็นแร่หายาก (ในโลก) ไม่ว่าจะเป็นในปัจจุบันที่สงบสุขดีหรือช่วงที่เกิดวิกฤตทางการเงินหรือแม้กระทั่งช่วงสงคราม
ทั้งนี้ ในความเป็นจริงแล้วเราไม่ได้จำเป็นที่มองหาสินทรัพย์ที่ปลอดภัยที่สุดขนาดนั้น (และทองก็ไม่ได้ปลอดภัยขนาดนั้น) และในทางปฏิบัติ Safe Haven ไม่ได้เป็นสินทรัพย์ที่ถูกกำหนดไว้ตายตัว
กล่าวคือ Safe Haven เป็นสินทรัพย์อะไรก็ได้ที่ปลอดภัย (ปลอดภัยกว่า) ผันผวนน้อยกว่าสินทรัพย์เสี่ยงที่กำลังผันผวน ที่นักลงทุนสามารถย้ายเงินทุนเข้าไปพักเพื่อความปลอดภัยของเงินทุนจากความผันผวน
Safe Haven ความหมายว่า “ที่หลบภัย” โดยคำว่า Safe Haven มาจาก 2 คำ คือ Safe ที่หมายถึง ปลอดภัย และคำว่า Haven ที่หมายถึง ที่พัก (ไม่ใช่ Heaven ที่แปลว่า สวรรค์ ที่หลายคนเข้าใจผิด)
ตัวอย่าง การทำงานของ Safe Haven
ตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุดของ Safe Haven คือช่วงที่เกิดวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์ (Subprime Crisis) ของสหรัฐอเมริกา เมื่อปี 2008 จะเห็นว่าการลงทุนในสหรัฐอเมริกาไม่ปลอดภัยกับเงินทุนเท่าไหร่นัก ทำให้นักลงทุนมองหาสินทรัพย์ที่ปลอดภัยกว่าเพื่อใช้เป็นที่หลบภัยในการลงทุน
ในตอนนั้นเอง Safe Haven ของนักลงทุนที่หนีมาจากวิกฤต Subprime คือ Emerging Market หรือ ตลาดเกิดใหม่ อย่างเช่น ไทย มาเลเซีย และไต้หวัน
ประเทศเหล่านี้ถือเป็นทางออกที่นักลงทุนส่วนใหญ่เลือกย้ายเงินทุนเข้ามา เพราะประเทศเหล่านี้แทบจะไม่ได้รับผลจากวิกฤต Subprime และประเทศเหล่านี้มีอัตราดอกเบี้ยนโยบาย (Interest Rate) ที่สูงกว่าในขณะนั้น จากการที่วิกฤติที่เกิดขึ้นทำให้ดอกเบี้ยของประเทศใหญ่ๆ ที่ได้รับผลกระทบในขณะนั้นจำเป็นต้องลดดอกเบี้ยฯ ลง
จากตัวอย่าง จะเห็นว่า Safe Haven ของวิกฤติ Subprime เมื่อปี 2008 ก็คือการเข้าไปลงทุนในประเทศตลาดเกิดใหม่ (Emerging Market) นั่นเอง ไม่ว่าจะเป็นการซื้อพันธบัตรรัฐบาล การถือเงินสกุลนั้นๆ หรือลงทุนในหุ้นก็ตาม
Safe Haven มีอะไรบ้าง?
Safe Haven เป็นสินทรัพย์ที่ปลอดภัยในสถานการณ์ที่ไม่ปลอดภัย ดังนั้น ก็ไม่มีอะไรที่ถูกเรียกว่าเป็น Safe Haven ได้ในทุกสถานการณ์ อย่างไรก็ตาม ตัวอย่าง Safe Haven และตัวอย่างสินทรัพย์ที่นักลงทุนเชื่อว่าเป็น Safe Haven ในอดีต มักจะเกี่ยวข้องกับสินทรัพย์ต่อไปนี้:
ทองคำ (Gold) สินทรัพย์ที่ถือเป็น Safehaven สุด Classic ตามเหตุผลที่ได้อธิบายในตอนต้น
พันธบัตรรัฐบาล (Bond) ของประเทศที่เศรษฐกิจมีความมั่นคง ด้วยความเชื่อที่ว่ายังไงประเทศนึงไม่ได้ล่มง่ายๆ อยู่แล้ว (อย่างน้อยก็ในระยะสั้น)
เงิยฟรังก์สวิส (CHF) เงินของประเทศสวิสเซอร์แลนด์ (Switzerland) ประเทศที่ขึ้นชื่อเรื่องการเงินการธนาคาร และความเป็นกลาง อย่างน้อยเกิดสงครามขึ้นมาประเทศนี้ก็ไม่น่าโดน
เงินเยนญี่ปุ่น (JPY) คนเชื่อว่าเป็นประเทศที่มันคง จนนำไปใช้เป็น Safe Haven จนเงินแข็งค่าไม่หยุดในช่วงที่ผ่านมา จากการที่เงินลงทุนไหลเข้าไปจากความกังวลในหลายๆ อย่าง
เงินสกุลหลักอื่น ๆ ของโลก อย่างเช่น เงินดอลลาร์สหรัฐ (USD) เงินยูโร (EUR) เงินปอนด์ของอังกฤษ (GBP) เงินหยวนของจีน (CNY) และ เงินดอลลาร์สิงคโปร์ (SGD) ในกรณีนี้ถ้าเงินสกุลหลักสกุลหนึ่งมีปัญหา เงินลงทุนหรือ Fund Flow ก็จะย้ายไปหาอีกสกุล
หุ้นในตลาดหุ้นใหญ่ ในช่วงที่ตลาดหุ้นเล็กกำลังมีปัญหา อย่างเช่น สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น อังกฤษ เยอรมัน และ ฮ่องกง เป็นต้น
หุ้นในตลาดหุ้นเล็ก ในช่วงที่ตลาดหุ้นใหญ่กำลังมีปัญหา ซึ่งตลาดหุ้นเล็กในที่นี้ก็คือ ตลาดหุ้นใน Emerging Market อย่างเช่น ไทย ไต้หวัน มาเลเซีย
หุ้นปลอดภัย (Defensive Stock) คือ หุ้นในกลุ่มปลอดภัยจากการที่เป็นธุรกิจเกี่ยวกับเรื่องพื้นฐานที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ เช่น ยา อาหาร ไฟฟ้า พลังงาน และอื่น ๆ ที่ไม่ว่าโลกจะเกิดอะไรขึ้นผู้คนก็ยังคงจำเป็นจะต้องพึ่งสินค้าเหล่านั้น
เงินบาทไทย (THB) ในความเป็นจริง เมื่อตัดประเทศใหญ่ ๆ ออกไป เงินบาทของไทยถือเป็นสกุลเงินลำดับแรก ๆ ที่ความผันผวนต่ำ และมักจะมีต่างชาตินำเงินทุนเข้ามาพักเป็นระยะ ทำให้ในบางครั้งที่นักลงทุนต้องการ Safe Haven เป็นอย่างมากส่งผลให้เงินบาทกลายเป็นสกุลเงินที่แข็งค่าที่สุดในลำดับต้น ๆ ของโลก
เรื่องควรเข้าใจกับ Safe Haven
อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญที่ต้องคำนึงถึงในการมองหา Safe Haven คือประสบการณ์ของนักลงทุนและการหาข้อมูลแนวโน้มของความสัมพันธ์ระหว่างสินทรัพย์ที่นักลงทุนต้องการใช้เป็น Safe Haven ต่อสภาพแวดล้อมในการลงทุนขณะนั้นอย่างรอบคอบ
และควรระลึกเอาไว้เสมอว่า โดยทั่วไปสินทรัพย์ Safe Haven อาจจะไม่ใช่การลงทุนที่ให้ผลตอบแทนที่ดีมากนักในสภาวะปกติ และในช่วงที่เศรษฐกิจอยู่ในช่วงขยายตัว (รวมถึงช่วงฟื้นตัว) ซึ่งการปล่อยปละละเลยในเรื่องของสัดส่วนการลงทุนในพอร์ตการลงทุนในกรณีดังกล่าวจะส่งผลให้นักลงทุนเสียโอกาสในการทำกำไรในท้ายที่สุด
