SDR คืออะไร?
Special Drawing Right หรือ SDR คือ สิทธิพิเศษถอนเงิน หรือสิทธิไถ่ถอนพิเศษ (บางครั้งเรียกว่า XDR) เป็นสินทรัพย์ที่ถูกสร้างขึ้นเมื่อปี 2512 (ค.ศ. 1969) หลังจากระบบ Bretton Woods โดยกองทุน IMF (กองทุนการเงินระหว่างประเทศ) เพื่อใช้เป็น ทุนสำรองระหว่างประเทศ (International Reserve)
กล่าวคือ SDR Special Drawing Right) ก็คือสินทรัพย์ประเภทหนึ่งที่เปรียบเสมือนเงินสกุลหนึ่ง (ที่สร้างขึ้นโดย IMF) เพื่อใช้สำหรับเป็นทุนสำรองระหว่างประเทศ (International Reserve) ของประเทศนั้น ๆ หลังจากที่ช่วงก่อนหน้านี้ระบบการเงินเป็น ระบบ Bretton Woods
อย่างไรก็ตาม ถึงแม้จะบอกว่า SDR จะเป็นเหมือนเงินสกุลหนึ่ง แต่ก็เป็นเงินที่ใช้ได้เฉพาะในระดับระหว่างประเทศเท่านั้น (เป็นเงินของระดับรัฐ เอกชนหรือคนทั่วไปจะไม่ได้มีโอกาสเกี่ยวข้องกับ SDR)
สิทธิไถ่ถอนพิเศษ หรือ SDR จะถูกจัดสรรโดยกองทุน IMF ให้แก่ประเทศสมาชิกที่เข้าร่วมระบบนี้ ซึ่งแต่ละประเทศจะได้สิทธิไถ่ถอนพิเศษ SDR (Special Drawing Right) มากน้อยแตกต่างกันไปตามขนาดเศรษฐกิจของแต่ละประเทศ
ประเทศสมาชิกที่เข้าเป็นสมาชิกกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (International Monetary Fund หรือ IMF) ประเทศสมาชิกจะได้รับจัดสรรจำนวนโควตาสิทธิพิเศษถอนเงิน (SDR) ตามขนาดของเศรษฐกิจและความสำคัญของประเทศสมาชิกเมื่อเทียบกับเศรษฐกิจโลก โดยปกติกองทุนการเงินฯ จะทบทวนโควตาทุก 5 ปี เพื่อให้สอดคล้องกับฐานะทางเศรษฐกิจของแต่ละประเทศที่เปลี่ยนแปลงไป และเพิ่มทุนดำเนินการของกองทุนการเงินฯ ให้พอเพียงกับความจำเป็น
นอกจากนี้โควตาของสิทธิพิเศษถอนเงิน (SDR) ยังมีความสำคัญในการกำหนดสิทธิและวงเงินกู้ของประเทศสมาชิก โดยประเทศสมาชิกจะได้รับคะแนนเสียงพื้นฐานเท่ากันจำนวน 250 คะแนน และเพิ่ม 1 คะแนนเสียงต่อโควตา 100,000 SDR
และในด้านการกู้ยืมเงินประเทศสมาชิกสามารถกู้เงินจาก IMF ได้ไม่เกิน 100% ของจำนวนโควตาต่อปี และกู้รวมกันทั้งหมดได้ไม่เกิน 300% ของจำนวนโควตา
ตะกร้าเงิน SDR
มูลค่าของ SDR หรือ Special Drawing Right จะผูกไว้กับค่าเงิน 5 สกุลเหล่านี้ ในสัดส่วนที่ไม่เท่ากันตามขนาดเศรษฐกิจของแต่ละสกุลเงิน ซึ่งสกุลเงินทั้ง 5 สกุลเงินเหล่านี้จะถูกเรียกว่า ตะกร้าเงิน ได้แก่
- ดอลลาร์สหรัฐ (USD) มีสัดส่วน 41.73%
- ยูโร (EUR) มีสัดส่วน 30.39%
- หยวนจีน (CNY) มีสัดส่วน 8.33%
- เยน (JPY) มีสัดส่วน 8.09%
- ปอนด์สเตอร์ลิง (GBP) มีสัดส่วน 10.92%
เดิมทีตระกร้าเงินของ SDR มีสกุลเงินที่นำมาใช้ถ่วงน้ำหนักของมูลค่า SDR ถึง 16 สกุลเงิน ก่อนที่จะลดจำนวนสกุลเงินในตระกร้าเงิน SDR ลงเหลือ 5 สกุล ในปี ค.ศ. 1981
ในกรณีที่ประเทศทีถือ SDR ต้องการเปลี่ยน SDR เป็นเงิน ก็จะสามารถเปลี่ยน SDR เป็นเงินได้ด้วยการแลกเงินกับประเทศสมาชิก (ที่มี SDR) และจะแลกได้เพียง 5 สกุลเงิน ในตะกร้าเงินนี้เท่านั้น
ปัจจุบันมูลค่าของ SDR 1 หน่วยมีค่าประมาณ 48.24 บาท (ข้อมูลอัพเดต ณ วันที่ 7 กรกฎาคม 2565)
โดยข้อมูลอ้างอิงจากอัตราแลกเปลี่ยนระหว่าง SDR กับ Thai Baht จาก International Monetary Fund (IMF)
