เครื่องหมายหุ้น คืออะไร?
เครื่องหมายหุ้น คือ เครื่องหมายท้ายชื่อหุ้นที่ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยใช้ในการแจ้งรายละเอียดเกี่ยวกับหุ้นดังกล่าวให้นักลงทุนทราบ ซึ่งอาจจะเป็นได้ทั้งการเตือนสิทธิประโยชน์ การเตือนให้ระมัดระวัง การหยุดการซื้อขายหุ้น และมาตรการอื่น ๆ ที่มีต่อหุ้นดังกล่าว
โดยเครื่องหมายหุ้นเหล่านี้จะแสดงอยู่ที่ท้ายชื่อหุ้นในโปรแกรม Streaming Pro ที่ใช้สำหรับการเทรดหุ้นไทย ซึ่งอาจจะแสดงอยู่อย่างชัดเจนหรือแสดงอยู่ในเครื่องหมาย CA ท้ายชื่อหุ้นในกรณีที่หุ้นของบริษัทดังกล่าวขึ้นเครื่องหมายหุ้นหลายเครื่องหมายพร้อมกัน
ซึ่งตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET) ได้แบ่งเครื่องหมายหุ้นออกเป็น 3 กลุ่ม ตามลักษณะของเงื่อนไขและเหตุผลในการขึ้นเครื่องหมายหุ้น ได้แก่
- เครื่องหมายที่แสดงถึงการไม่ได้รับสิทธิประโยชน์
- เครื่องหมายที่เกี่ยวกับการหยุดการซื้อขายหุ้นหรือเตือน
- เครื่องหมายที่เกี่ยวกับมาตรการกำกับการซื้อขาย
เครื่องหมายหุ้นเกี่ยวกับการไม่ได้สิทธิ์
เครื่องหมายหุ้นเกี่ยวกับการไม่ได้สิทธิ์ คือ เครื่องหมายหุ้นที่ขึ้นต้นด้วย X ที่ย่อมาจาก Excluding เป็นเครื่องหมายหุ้นที่หมายถึงการที่ถ้านักลงทุนซื้อหุ้นในขณะที่หุ้นขึ้นเครื่องหมายหุ้น X เหล่านี้ขึ้นอยู่ นักลงทุนจะไม่ได้รับสิทธิ์บางอย่างตามที่เครื่องหมายหุ้นบอก
ดังนั้น ก่อนจะซื้อหุ้นให้ตรวจสอบดูเครื่องหมายเหล่านี้ให้ดีก่อนว่าขึ้นอยู่ที่ท้ายชื่อหุ้นหรือไม่ เพราะการมองข้ามเครื่องหมายเหล่านี้อาจทำให้นักลงทุนเสียสิทธิบางอย่างได้
ในทางกลับกัน นักลงทุนที่ต้องการได้รับสิทธิ์บางอย่าง จำเป็นจะต้องซื้อหุ้นที่ต้องการได้รับสิทธิ์นั้นก่อนที่เครื่องหมาย Excluding เหล่านี้จะขึ้นมา โดยสามารถตรวจสอบล่วงหน้าได้จากปฏิทินหลักทรัพย์ (X Calendar)
XD (Excluding Dividend)
XD ย่อมาจาก Excluding Dividend คือ เครื่องหมายหุ้นที่ผู้ซื้อหุ้นจะไม่ได้สิทธิรับเงินปันผล ในการซื้อหุ้นในวันที่ขึ้นเครื่องหมาย XD
XM (Excluding Meetings)
XM ย่อมาจาก Excluding Meetings คือ เครื่องหมายที่แสดงว่าถ้านักลงทุนซื้อหุ้นในวันที่ขึ้นเครื่องหมาย XM จะไม่มีสิทธิเข้าประชุมผู้ถือหุ้น
XR (Excluding Right)
XR ย่อมาจาก Excluding Right คือ เครื่องหมายหุ้นที่บอกว่าผู้ซื้อหุ้นจะไม่ได้สิทธิจองซื้อหุ้นออกใหม่
XW (Excluding Warrant)
XW ย่อมาจาก Excluding Warrant คือ เครื่องหมายหุ้นที่บอกว่าผู้ซื้อหุ้นจะไม่ได้สิทธิรับใบสำคัญแสดงสิทธิที่จะซื้อหลักทรัพย์
XS (Excluding Short-term Warrant)
XS (Excluding Short-term Warrant) คือ เครื่องหมายหุ้นที่บอกว่าผู้ซื้อไม่ได้สิทธิรับใบสำคัญแสดงสิทธิในการจองซื้อหลักทรัพย์ระยะสั้น
XT (Excluding Transferable Subscription Right)
XT ย่อมาจาก Excluding Transferable Subscription Right คือ เครื่องหมายหุ้นที่บอกว่าผู้ซื้อหุ้นจะไม่ได้สิทธิรับใบสำคัญแสดงสิทธิในการซื้อหุ้นเพิ่มทุนที่โอนสิทธิได้
XI (Excluding Interest)
XI ย่อมาจาก Excluding Interest คือ เครื่องหมายหุ้นที่บอกว่าผู้ซื้อหุ้นจะไม่ได้สิทธิรับดอกเบี้ย
XP (Excluding Principal)
XP ย่อมาจาก Excluding Principal คือ เครื่องหมายหุ้นที่บอกว่าผู้ซื้อหุ้นจะไม่ได้สิทธิรับเงินต้นที่บริษัทประกาศจ่ายคืนในคราวนั้น
XA (Excluding All)
XA ย่อมาจาก Excluding All คือ เครื่องหมายหุ้นที่บอกว่าผู้ซื้อหุ้นจะไม่ได้สิทธิทุกประเภทที่บริษัทประกาศให้ในคราวนั้น (จะมีเครื่องหมายอื่นๆ ตรวจสอบได้ด้วยการเอาเมาส์ไปชี้ที่เครื่องหมา่ย XA หลังหุ้นนั้นๆ)
XE (Excluding Exercise)
XE ย่อมาจาก Excluding Exercise คือ เครื่องหมายหุ้นที่บอกว่าผู้ซื้อหุ้นจะไม่ได้สิทธิในการนำตราสารสิทธิไปแปลงสภาพเป็นหุ้นอ้างอิง
XN (Excluding Capital Return)
XN ย่อมาจาก Excluding Capital Return คือ เครื่องหมายหุ้นที่บอกว่าผู้ซื้อหุ้นจะไม่มีสิทธิในการรับเงินคืนจากการลดทุน
XB (Excluding Other Benefit)
XB ย่อมาจาก Excluding Other Benefit คือ ไม่ได้สิทธิจองซื้อหุ้นออกใหม่ ในกรณีต่อไปนี้
- สิทธิจองซื้อหุ้นบุริมสิทธิ ที่จัดสรรให้แก่ผู้ถือหุ้นสามัญ
- สิทธิจองซื้อหุ้นสามัญ ที่จัดสรรให้แก่ผู้ถือหุ้นบุริมสิทธิ
- สิทธิในการจองซื้อหลักทรัพย์ที่เสนอขายให้แก่ประชาชนทั่วไป โดยจัดสรรให้แก่ผู้ถือหุ้นเดิมของบริษัท
- สิทธิในการจองซื้อหลักทรัพย์ของบริษัทในเครือ
เครื่องหมายเตือนหรือหยุดการซื้อขาย
เครื่องหมายหุ้นในกลุ่มเครื่องหมายเตือนหรือหยุดการซื้อขาย จะเกี่ยวกับการหยุดการซื้อขายหุ้นหรือเตือนหุ้นรายตัว เพื่อให้นักลงทุนระมัดระวังในประเด็นต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นตามเงื่อนไข
H (Trading Halt)
เครื่องหมาย H หรือ Halt คือ เครื่องหมายหุ้นที่แสดงการห้ามซื้อขายหลักทรัพย์ชั่วคราว มีระยะเวลาไม่เกินกว่าหนึ่งรอบการซื้อขาย สาเหตุของการขึ้นเครื่องหมาย H คือเพื่อปกป้องนักลงทุนเข้าไปลงทุนในหุ้นที่กำลังมีบางอย่างผิดปกติจากที่ควรจะเป็น อย่างเช่น ข่าวสำคัญที่รอการประกาศแล้วมีผลกับราคา
- มีข่าวสารสำคัญที่มีผลต่อสิทธิประโยชน์ของผู้ถือหลักทรัพย์ ต่อการตัดสินใจในการลงทุน หรือต่อราคาของหลักทรัพย์ ซึ่งตลาดหลักทรัพย์ยังไม่ได้รับรายงานจากบริษัท และอยู่ในระหว่างรอคำชี้แจงจากบริษัท
- ภาวะการซื้อขายหลักทรัพย์น่าสงสัยว่ามีผู้ลงทุนบางกลุ่ม ทราบข้อมูลหรือข่าวสารที่สำคัญ และอยู่ในระหว่างการสอบถามข้อเท็จจริงจากบริษัท
- บริษัทร้องขอให้ตลาดหลักทรัพย์สั่งห้ามการซื้อขายหลักทรัพย์ของตนเป็นการชั่วคราว เนื่องจากบริษัทอยู่ในระหว่างรอการเปิดเผยข้อมูลที่สำคัญ
- อื่น ๆ ที่อาจมีผลกระทบร้ายแรงต่อการซื้อขายหลักทรัพย์
SP (Trading Suspension)
เครื่องหมาย SP ย่อมาจาก Suspension คือ เครื่องหมายหุ้นที่แสดงการห้ามซื้อขายหลักทรัพย์ชั่วคราว โดยแต่ละครั้งมีระยะเวลาเกินกว่าหนึ่งรอบการซื้อขาย (คล้ายกับ H แต่กรณีนี้จะหยุดซื้อขายนานกว่า Halt) สำหรับสาเหตุของการขึ้นเครื่องหมาย SP ได้แก่
- เมื่อเกิดกรณีเช่นเดียวกับข้อ 1 ถึง 3 ของการขึ้นเครื่องหมาย H แล้วบริษัทไม่สามารถชี้แจงได้ทันที
- บริษัทฝ่าฝืนกฎหมายว่าด้วยหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์
- บริษัทไม่ส่งงบการเงินในเวลาที่กำหนด
- หลักทรัพย์อยู่ระหว่างการพิจารณาเพิกถอนหรืออยู่ระหว่างการปรับปรุงสถานภาพเพื่อให้ พ้นการถูกเพิกถอน
- หลักทรัพย์จะครบกำหนดเวลาในการไถ่ถอนหรือการแปลงสภาพหรือการใช้สิทธิหรือ การขายคืน
- มีเหตุการณ์ที่อาจส่งผลกระทบร้ายแรงต่อการซื้อขายหลักทรัพย์
NP (Notice Pending)
เครื่องหมายหุ้นที่ใช้แสดงว่าบริษัทมีข้อมูลที่ต้องรายงาน และตลาดหลักทรัพย์กำลังรอข้อมูลจากบริษัท ทั้งนี้ ถ้าหากบริษัทส่งข้อมูลให้ เครื่องหมายก็จะหายไปและเปลี่ยนเป็น เครื่องหมาย NR แทน
NR (Notice Receive)
เครื่องหมายหุ้นที่ใช้แสดงว่าตลาดหลักทรัพย์ฯ ได้รับการส่งข้อมูลจากบริษัทที่เคยขึ้นเครื่องหมาย NP เรียบร้อยแล้ว
NC (Non-Compliance)
เครื่องหมายหุ้นที่ขึ้นท้ายชื่อหุ้นของบริษัทที่เข้าข่ายการถูกเพิกถอนออกจากตลาดหลักทรัพย์ฯ
ST (Stabilization)
เครื่องหมายที่แสดงหุ้นของบริษัทจดทะเบียนที่มีการซื้อหุ้นเพื่อส่งมอบหุ้นที่จัดสรรเกิน
เครื่องหมายมาตรการกำกับการซื้อขาย
เครื่องหมาย T คือ เครื่องหมายหุ้นที่ใช้บอกถึงระดับการติดมาตรการกำกับการซื้อขาย ของหลักทรัพย์ที่เข้าข่ายมาตรการกำกับการซื้อขายตามระดับความรุนแรงตั้งแต่ 1 – 3 (จากน้อยไปหามาก) ได้แก่
- T1 (Trading Alert Level 1) คือ ระดับ 1 Cash Balance และห้ามใช้หุ้นมาคำนวณวงเงินซื้อขาย
- T2 (Trading Alert Level 2) คือ ระดับ 2 ห้าม Net Settlement เพิ่มเติมจาก T1
- T3 (Trading Alert Level 3) คือ ระดับ 3 ห้ามซื้อขาย 1 วันทำการแรกที่ขึ้นเครื่องหมาย T3 เพิ่มเติมจาก T2
โดยที่ Cash Balance คือ การที่นักลงทุนต้องซื้อหลักทรัพย์ด้วยบัญชีแคชบาลานซ์ (Cash Balance) หรือบัญชีแบบเติมเงินเท่านั้น โดยนักลงทุนจะต้องวางเงินสดไว้กับโบรกเกอร์เต็มจำนวนก่อนซื้อหลักทรัพย์ (ใช้บัญชีแบบกู้เงินมาลงทุนไม่ได้)
การห้ามคำนวณวงเงินซื้อขาย คือ ห้ามโบรกเกอร์ใช้หลักทรัพย์เป็นหลักประกันในการคำนวณวงเงินซื้อขายหลักทรัพย์ในทุกประเภทบัญชี (เพื่อป้องกันการล้มเป็นโดมิโน่ในกรณีเลวร้าย)
การห้าม Net Settlement คือ ห้ามโบรกเกอร์หักกลบราคาค่าซื้อกับราคาค่าขายหลักทรัพย์เดียวกันในวันเดียวกัน ทำให้การซื้อและขายหลักทรัพย์เดียวกันในวันเดียวกันจะไม่ได้รับวงเงินคืนมาทันที แต่ค่าขายคืนจะได้คืนมาเป็นวงเงินในวันทำการถัดไป (เพื่อป้องกันนักเก็งกำไรเข้าไปทำราคาให้ผันผวนไปมากกว่านั้น)
ข้อมูลบางส่วนอ้างอิงจาก: ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย
