ราคาน้ำมันติดลบ คืออะไร?
ราคาน้ำมันติดลบ คือ สิ่งที่เกิดขึ้นจากปริมาณความต้องการใช้น้ำมันในสหรัฐอเมริกาลดลงอย่างมากในช่วงล็อคดาวน์ ขณะที่ผู้ผลิตรายใหญ่ต่างเพิ่มกำลังการผลิตเพื่อทำสงครามราคาน้ำมัน ซึ่งเมื่อคืนวานนี้คือวันสุดท้ายที่สามารถเทรดสัญญาซื้อขายล่วงหน้าน้ำมันดิบ WTI ที่มีกำหนดส่งมอบสินค้าในเดือนพฤษภาคมที่จะถึง
การที่ความต้องการใช้น้ำมันของสหรัฐอเมริกาอยู่ในระดับต่ำ ส่งผลให้สถานเก็บน้ำมันดิบในปัจจุบันใกล้ถึงขีดจำกัดแล้ว บวกกับการที่น้ำมันดิบที่มีอยู่เดิมก็ยังระบายออกไม่หมด ทั้งหมดส่งผลให้ผู้ค้าน้ำมันไม่อยากและไม่สามารถรับน้ำมันดิบเพิ่มได้
ด้วยเหตุผลดังกล่าวผู้ค้าน้ำมันที่ถือสัญญาซื้อขายล่วงหน้าน้ำมันดิบ WTI (WTI Crude Future) ที่มีกำหนดการส่งมอบจริงในเดือนพฤษภาคมที่จะถึง จึงจำเป็นต้องขายสัญญาซื้อขายล่วงหน้า (ที่ไม่มีใครต้องการ) ออกมาในราคาที่ต่ำลงเรื่อยๆ (เพราะขายได้เป็นวันสุดท้าย) จนส่งผลให้ ราคาน้ำมันดิบติดลบ
ทั้งหมดส่งผลให้เมื่อคืนสัญญาซื้อขายล่วงหน้าน้ำมันดิบ WTI Crude Future (ส่งมอบเดือนพฤษภาคม) ได้ทำลายทุกจุดต่ำสุด และลงไปทำจุดต่ำสุดใหม่ในประวัติศาสตร์ด้วย ราคาน้ำมันติดลบ -40.32 ดอลลาร์สหรัฐต่อบาเรล
ก่อนที่จะปิดการซื้อขายของวันที่ราคา -37.63 ดอลลาร์สหรัฐต่อบาเรล จากราคาเปิดทำการซื้อขายของวัน (เมื่อวาน) ที่อยู่ที่ 17.73 ดอลลาร์สหรัฐต่อบาเรล
ราคาน้ำมันดิบติดลบ ดังกล่าวจึงกลายเป็นราคาน้ำมันดิบที่ต่ำที่สุดในประวัติศาสตร์และครั้งแรกในประวัติศาสตร์ที่ ราคาน้ำมันติดลบ สำหรับราคาน้ำมันดิบ WTI Crude Oil Future ตั้งแต่มีการซื้อขายน้ำมันดิบบน NYMEX มากว่า 100 ปี
… ใช่แล้วครับ “ราคาน้ำมันดิบติดลบ”
ถ้าหากใครนึกภาพ ราคาน้ำมันติดลบ ยังไม่ออก … ให้นึกภาพคุณไปรับน้ำมันดิบตามสัญญา ที่นอกจากคุณจะไม่เสียเงิน คุณยังได้เงินเท่ากับราคาน้ำมันดิบที่ติดลบต่อ 1 บาเรล (แต่จะเกิดขึ้นจริงได้ในกรณีที่คุณสามารถไปรับน้ำมันดิบที่ Texas ได้เดือนหน้า)
ทำไมราคาน้ำมันดิบติดลบ
สาเหตุเบื้องต้นที่ทำให้ ราคาน้ำมันติดลบ (WTI Crude Oil Future) เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ คือ การที่ปัจจุบันความต้องการน้ำมันต่ำกว่าความต้องการซื้ออย่างมาก และปัญหาที่เก็บน้ำมันของทางฝั่งสหรัฐฯ ไม่พออีกต่อไป
เพราะวันนี้คือวันสุดท้ายสำหรับการซื้อขายสัญญาซื้อขายล่วงหน้า WTI Crude Future ที่มีกำหนดการส่งมอบน้ำมันดิบในเดือนพฤษภาคม (เดือนหน้า) ที่ผู้ถือสัญญาจะต้องไปรับน้ำมันจริงจาก Texas
กลไกของสาเหตุของการที่ ราคาน้ำมันติดลบ ครั้งแรกในประวัติศาสตร์สามารถสรุปเป็นข้อได้ดังนี้
1) ความต้องการใช้น้ำมันที่ลดลงเพราะการระบาดของ COVID-19 ส่งผลให้ปริมาณความต้องการซื้อน้ำมันลดลง และปริมาณน้ำมันที่เก็บไว้ก่อนหน้ายังคงเหลืออยู่
2) ปริมาณน้ำมันดิบที่ขุดขึ้นมาเป็นจำนวนมากจากผลของสงครามราคาน้ำมันของผู้ค้ารายใหญ่ ปัจจุบันผู้ผลิตยังไม่ยอมลดกำลังการผลิตลง เพราะตกลงว่าจะลดกำลังการผลิตปลายเดือนหน้า ยิ่งทำให้ปริมาณน้ำมันในตลาดยิ่งสูงเกินความต้องการขึ้นไปอีก
จะเห็นว่าจากผลของ ข้อ 1 และ 2 ยิ่งทำให้ราคาน้ำมันดิบในตลาด NYMEX ยิ่งต่ำลงจากทุกทาง ทั้งปริมาณความต้องการที่ต่ำ (Demand ต่ำ) และความต้องการขายหรือปริมาณน้ำมันดิบที่ขุดขึ้นมามีจำนวนมาก (Supply สูง)
ทั้งหมดคือปัญหาแรกของราคาน้ำมันดิบที่ค้างคามาตลอดช่วงการระบาดของโควิด 19 ซึ่งนำไปสู่ปัญหาในข้อที่สาม
3) สถานที่เก็บน้ำมันใกล้ถึงขีดจำกัด จากการที่ไม่มีใครใช้น้ำมันในขณะที่มีน้ำมันดิบให้ซื้อแบบล้นตลาด และทำให้ไม่มีใครต้องการรับน้ำมันไปตุนไว้เพิ่ม เพราะของเดิมก็ยังไม่หมดและไม่อยากรับน้ำมันเอาไว้จนถึงขีดจำกัดที่รับได้
4) วันที่ 20 เมษายนคือวันสุดท้ายของการซื้อขายสัญญาซื้อขายล่วงหน้าน้ำมันดิบ WTI หรือ WTI Crude Oil Future ที่มีกำหนดส่งมอบเดือนพฤษภาคม การที่คุณไม่ Rollover (ปิดสัญญาแล้วเปิดเดือนใหม่ เพื่อต่อสัญญาทำให้ไม่ต้องไปรับน้ำมันจริง) หรือทำการปิดสัญญา (ขายสัญญาทิ้งให้คนอื่น) หมายความว่า คุณจะต้องเดินทางไปรับน้ำมันดิบที่ Texas
ปัญหาที่นำไปสู่ราคาน้ำมันดิบติดลบ
ทางออกของนักลงทุนและผู้ค้าน้ำมันที่ยังมีสัญญาอยู่ และไม่ต้องการรับน้ำมัน จึงมีทางออกทางเดียวคือการขายหรือการปิดสัญญา แน่นอนว่าการจะขายต้องมีคนซื้อ
… ใช่แล้วครับ ปัญหาคือไม่มีคนซื้อ ราคาน้ำมันดิบ WTI จึงลงไปอยู่ในระดับราคาติดลบ
จากข้อ 1 ถึงข้อ 3 จะเห็นว่าปัญหาคือไม่มีใครต้องการซื้อน้ำมันดิบ ทั้งจากความไม่ต้องการใช้น้ำมันและการที่ไม่มีสถานที่เก็บน้ำมันดิบ
นอกจากนี้ ผู้ที่ถือสัญญาซื้อขายล่วงหน้าน้ำมันดิบ WTI ไม่ใช่ทุกคนที่เป็นพ่อค้าน้ำมันจริง ๆ เป็นเพียงนักลงทุนที่เข้ามาเก็งกำไร ส่งผลให้คนกลุ่มนี้เป็นกลุ่มคนที่ไม่มีความสามารถในการรับน้ำมันดิบมาเก็บไว้ได้จริง ๆ ทางออกเดียวของคนกลุ่มนี้คือการขายสัญญาล่วงหน้า
ส่งผลให้ในตลาดมีแต่คนต้องการขายมากกว่าต้องการซื้อ ดังนั้นการตั้งราคาสัญญาเพื่อขายก็จะต่ำลงเรื่อย ๆ ตามกฎของ Demand จนถึงจุดที่ตั้งราคาขายต่ำกว่า 0 ดอลลาร์สหรัฐและกลายเป็น ราคาน้ำมันดิบติดลบ อย่างที่เราได้เห็นกันในค่ำคืนที่ผ่านมา
ราคาน้ำมันติดลบ ส่งผลต่อราคาน้ำมันไทยหรือไม่
น่าเสียดายที่ต้องบอกว่า ราคาน้ำมันดิบติดลบ คือ สิ่งที่ไม่มีผลกับประเทศไทย เพราะอย่างที่บอกว่า ราคาน้ำมันติดลบ ครั้งนี้เกิดขึ้นกับราคาสัญญาซื้อขายน้ำมันล่วงหน้า WTI (West Texas Intermediate) ที่ซื้อขายกันอยู่ที่สหรัฐอเมริกา และส่งมอบกันที่ Texas
นอกจากนี้ แม้แต่ราคาน้ำมันดิบทั่วโลกเองยังส่งผลเพียงเล็กน้อยเช่นกัน ตัวอย่างเช่น Brent ที่ปรับลดเพียงแค่ประมาณ -7% เท่านั้นในช่วงที่ ราคาน้ำมันดิบ WTI Future ติดลบเมื่อคืน
แต่ราคาน้ำมันดิบติดลบอาจส่งผลทางจิตวิทยาต่อราคาน้ำมันดิบทั่วโลกเล็กน้อยจากการที่นักลงทุนจะเริ่มระวังตัวกันมากขึ้น และไม่เข้าซื้อทันทีที่เห็นราคาลงอย่างที่เกิดขึ้นกัน WTI Future ในครั้งนี้
อย่างไรก็ตาม สำหรับสัญญาซื้อขายล่วงหน้า WTI Crude Future ที่มีกำหนดการส่งมอบเดือนถัดไป (เดือนมิถุนายน) ยังคงมีระดับราคายังอยู่ในระดับปกติที่ ~20 ดอลลาร์สหรัฐต่อบาร์เรล ตามกราฟด้านบน เนื่องจากปัญหาที่เกิดขึ้นทั้งหมดจน ราคาน้ำมันติดลบ คือ สิ่งที่เกิดกับสัญญาที่มีกำหนดการส่งมอบเดือนพฤษภาคม
