Producer Surplus คือ ส่วนเกินผู้ผลิต ที่ผู้ผลิตจะได้รับเมื่อผู้ผลิตสินค้าและขายได้สูงกว่าราคาที่ผู้ผลิตเต็มใจที่ผลิตสินค้าและขายออกไป (Willingness to Sell) โดยส่วนต่างของราคาที่ผู้ผลิตได้รับเกินมากว่าราคาที่จะเต็มใจผลิตและขายจะเรียกว่า Producer Surplus หรือส่วนเกินผู้ผลิต
ตัวอย่างเช่น นาย B เป็นผู้ผลิตโซฟา โดยมีราคาที่นาย B เต็มใจจะผลิตสินค้าและขาย (Willingness to Sell) อยู่ที่ 23,000 บาท ถ้าหากราคาโซฟาที่ขายกันอยู่ในตลาดมีราคา 26,000 บาท มากกว่าราคาที่นาย B จะอยากผลิตโซฟาเพื่อขาย นาย B ก็จะผลิตโซฟาออกขาย
โดยส่วนต่างที่นาย B สามารถขายได้แพงกว่าราคาในใจของนาย B (Willingness to Sell) จะเรียกว่าส่วนเกินผู้ผลิตหรือ Producer Surplus
ในทางกลับกันถ้าหากราคาโซฟาในตลาดต่ำกว่า 23,000 บาท นาย B ก็จะไม่อยากผลิตโซฟาออกขาย
นอกจากนี้ ในกรณีที่ราคาของโซฟาเท่ากับ 23,000 บาท ซึ่งเป็นราคาในใจที่นาย B จะอยากผลิตสินค้าและขายพอดี ในกรณีแม้ว่านาย B จะผลิตโซฟาและขายก็จะไม่เกิด Producer Surplus เนื่องจาก ส่วนเกินผู้ผลิต = 0
กล่าวคือ Producer Surplus เป็นส่วนต่างที่ผู้ขายได้รับเมื่อสามารถขายสินค้าที่ต้องการได้ในราคาที่สูงกว่าราคาในใจที่พวกเขายินดีที่จะจ่าย
วิธีคำนวณ Producer Surplus
วิธีคำนวณหา Producer Surplus คือ การนำราคาขายของสินค้าในตลาดลบด้วยราคาที่ผู้ผลิตเต็มใจที่ผลิตสินค้าและขายสินค้า โดยที่ Willingness to Sell (WTS) คือ ระดับราคาที่ผู้ผลิตเต็มใจที่ผลิตสินค้าและขายสินค้า และ Price (P) คือ ราคาสินค้าที่ขายจริง
Producer Surplus = P – WTS
ถ้าหากผลลัพธ์ออกมาเป็นบวก หมายความว่า เกิดส่วนเกินผู้ผลิตหรือเกิด Producer Surplus เท่ากับผลลัพธ์ดังกล่าว
จากตัวอย่างเดิม ถ้านาย B ขายโซฟามาได้ในราคา 26,000 Producer Surplus จะเท่ากับ = 26,000 – 23,000 = 3,000 บาท
แต่ถ้าหากผลลัพธ์เท่ากับ 0 หมายความว่า ไม่เกินส่วนเกินผู้ผลิต เนื่องจากผู้ขายขายสินค้ามาด้วยราคาที่เท่ากับระดับราคาที่ผู้ผลิตเต็มใจที่ผลิตสินค้าและขายสินค้า (Willingness to Sell) พอดี
นอกจากนี้ หากผลลัพธ์ออกมาเป็นลบ หมายความว่า ผู้ขายจะไม่อยากผลิตสินค้าเพื่อขาย (สินค้าราคาถูกเกินไป ไม่คุ้มที่จะขาย) และไม่เกิดส่วนเกินผู้ผลิตใด ๆ
กราฟส่วนเกินผู้ผลิต (Producer Surplus)
โดย Producer Surplus ของทั้งตลาดสามารถนำมาแสดงในกราฟอุปทาน (Supply) ซึ่งเส้นอุปทานในกราฟ คือ เส้นที่สะท้อนถึงความยินดีที่จะขาย (Willingness to Sell) ของผู้ขายทั้งหมดในตลาด
ดังนั้น พื้นที่เหนือเส้นอุปทานดังกล่าวแต่อยู่ใต้เส้นระดับราคา (พื้นที่สีแดงในกราฟ Producer Surplus ทั้งหมด) จึงเป็นพื้นที่ส่วนเกินผู้ผลิต (Producer Surplus) ของทั้งตลาด