ทำความเข้าใจวิธีการคิด ค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง (Straight-Line Depreciation) ในทางบัญชี พร้อมวิธีการคิดค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรงแบบง่าย ๆ (พร้อมเครื่องคิดเลข)
ค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง คือ อะไร?
ค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง คือ รูปแบบวิธีคิดค่าเสื่อมราคาที่จะแบ่งมูลค่าของสินทรัพย์ถาวรที่นำมาคิดค่าเสื่อมราคาออกเป็นจำนวนเท่า ๆ กันเพื่อหักค่าเสื่อมราคาออกจากมูลค่าสินทรัพย์ถาวรในแต่ละรอบปีบัญชีจนครบอายุการใช้งานของสินทรัพย์ถาวรดังกล่าวและเหลือเพียงมูลค่าซาก
วิธีคิดค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง (Straight-Line Depreciation) สามารถทำได้โดยการนำราคาทุนของสินทรัพย์ถาวรลบด้วยมูลค่าซากที่เป็นมูลค่าคงเหลือหลังจากใช้สินทรัพย์ดังกล่าวจนหมดสภาพหาร แล้วนำมูลค่าของสินทรัพย์หารด้วยอายุการใช้งาน ซึ่งเมื่อคำนวณค่าเสื่อมราคาตามวิธีเส้นตรงจะได้ค่าเสื่อมราคาออกมาเป็นจำนวนเท่า ๆ กันในแต่ละรอบปีบัญชี
หรือ ค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง = (มูลค่าสินทรัพย์ – มูลค่าซาก) ÷ อายุการใช้งาน
โดยค่าเสื่อมราคา (Depreciation) เป็นค่าใช้จ่ายทางบัญชีที่เกิดขึ้นจากการทยอยตัดค่าใช้จ่ายออกจากมูลค่าของสินทรัพย์ถาวรจนครบปีที่นับเป็นอายุการใช้งานของสินทรัพย์ถาวรดังกล่าว แทนที่จะนำรายจ่ายในการซื้อสินทรัพย์ถาวรดังกล่าวทั้งจำนวนมาลงบัญชีครั้งเดียวในปีที่ซื้อ เนื่องจากตามปกติแล้วสินทรัพย์ถาวร (สินทรัพย์ที่มีอายุการใช้งานมากกว่า 1 ปี) ไม่ได้ถูกใช้ประโยชน์โดยกิจการจนหมดในรอบบัญชีเดียว
ด้วยความเรียบง่ายดังกล่าวของค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง (Straight-Line Depreciation Method) ผนวกกับเป็นวิธีที่ใช้ได้กับสินทรัพย์ถาวรทั่วไปจึงทำให้ค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง คือ วิธีคิดค่าเสื่อมราคาที่ได้รับความนิยมที่สุดจากทั้ง 4 วิธีการคิดค่าเสื่อมราคา
คิดค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง
การคิดค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง จะเป็นการคำนวณจากนำมูลค่าสินทรัพย์ถาวรหลังหักมูลค่าซากออกแล้วหารด้วยจำนวนปีของอายุการใช้งานสินทรัพย์ถาวรดังกล่าว
ค่าเสื่อมราคาต่อปี:
วิธีคิดค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง
วิธีคิดค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง จะสามารถคำนวณได้จากการนำราคาทุนของสินทรัพย์ถาวรลบด้วยมูลค่าซาก จากนั้นหารด้วยอายุการใช้งานของสินทรัพย์ถาวรนั้น หรือเขียนเป็นสูตรคำนวณได้ ดังนี้
ค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง = (มูลค่าสินทรัพย์ - มูลค่าซาก) ÷ อายุการใช้งาน
- มูลค่าซาก คือ มูลค่าของสินทรัพย์ในตอนที่หมดอายุการใช้งานแล้ว
- มูลค่าสินทรัพย์ คือ มูลค่าของสินทรัพย์ถาวรที่ซื้อมา
เมื่อคำนวณค่าเสื่อมราคาตามวิธีเส้นตรงออกมาก็จะได้เป็นค่าเสื่อมราคาเฉลี่ยในแต่ละปี ให้นำค่าที่ได้ไปหักลบมูลค่าของสินทรัพย์นั้น ๆ ในทุกสิ้นรอบบัญชีก็จะได้เป็นมูลค่าของสินทรัพย์ ณ วันสิ้นงวด
ตัวอย่าง วิธีคิดค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง
สมมติว่า เครื่องจักรมูลค่า 1,000,000 บาท อายุการใช้งาน 10 ปี และมีมูลค่าซาก 120,000 บาท
- ค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรง = (มูลค่าสินทรัพย์ - มูลค่าซาก) ÷ อายุการใช้งาน
- ค่าเสื่อมราคา = (1,000,000 - 120,000) ÷ 10
ดังนั้น ค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรงจากตัวอย่าง = 88,000 ต่อปี โดยจากตัวอย่างหมายความว่าเมื่อผ่านไป 1 ปี มูลค่าของเครื่องจักรจะลดลงครั้งละ 88,000 บาท และเมื่อผ่านไป 10 ปี มูลค่าของเครื่องจักรจะเหลือเพียงมูลค่าซากหรือเหลือ 120,000 บาท
นอกจากนี้ ค่าเสื่อมราคาวิธีเส้นตรงในตัวอย่างของมูลค่าของเครื่องจักรมูลค่า 1,000,000 บาท จะมีมูลค่า ณ เวลาสิ้นปีในแต่ละปี ดังนี้
- สิ้นปีที่ 1 เหลือ 1,000,000 - 88,000 = 912,000
- สิ้นปีที่ 2 เหลือ 912,000 - 88,000 = 824,000
- สิ้นปีที่ 3 เหลือ 824,000 - 88,000 = 736,000
- สิ้นปีที่ 4 เหลือ 736,000 - 88,000 = 648,000
- สิ้นปีที่ 5 เหลือ 648,000 - 88,000 = 560,000
- สิ้นปีที่ 6 เหลือ 560,000 - 88,000 = 472,000
- สิ้นปีที่ 7 เหลือ 472,000 - 88,000 = 384,000
- สิ้นปีที่ 8 เหลือ 384,000 - 88,000 = 296,000
- สิ้นปีที่ 9 เหลือ 296,000 - 88,000 = 208,000
- สิ้นปีที่ 10 เหลือ 208,000 - 88,000 = 120,000
ซึ่งจะเห็นว่าเมื่อผ่านไป 10 ปี มูลค่าของเครื่องจักรจาก 1 ล้านบาท จะเหลือเพียงแค่มูลค่าซาก 120,000 บาท