ต้นทุนการผลิต คือ ค่าใช้จ่ายในการผลิตสินค้าบางอย่างขึ้นมาโดยต้นทุนการผลิต (Manufacturing Cost) ประกอบด้วยต้นทุน 3 ส่วน ได้แก่ ต้นทุนวัตถุดิบ (Material Cost) ต้นทุนแรงงาน (Labor Cost) และค่าใช้จ่ายโรงงาน (Manufacturing Overhead)
ต้นทุนวัตถุดิบ (Material Cost) คือ ต้นทุนการผลิตที่มาจากต้นทุนค่าวัตถุดิบของสินค้า ซึ่งจะแตกต่างกันไปในสินค้าแต่ละประเภท อย่างเช่น การผลิตชาเขียวก็จะมีต้นทุนจากน้ำและใบชาเป็นพื้นฐาน
ต้นทุนแรงงาน (Labor Cost) คือ ค่าใช้จ่ายที่เกิดจากการแรงงาน เพื่อการแปรรูปวัตถุดิบ (Material) ไปเป็นสินค้าสำเร็จรูป (Finish Goods)
ค่าใช้จ่ายโรงงาน (Manufacturing Overhead) หรือบางครั้งเรียกว่าค่าโสหุ้ย เป็นค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ที่ไม่ได้ผันแปรตามจำนวนการผลิต โดยส่วนมากค่าใช้จ่ายโรงงานหรือ Manufacturing Overhead และมักจะเป็นต้นทุนคงที่ (Fixed Cost)
ต้นทุนการผลิต มีอะไรบ้าง?
ต้นทุนการผลิต เป็นค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกิดขึ้นจากการผลิตสินค้าบางอย่างขึ้นมา ประกอบด้วย 3 ส่วน ได้แก่ ต้นทุนวัตถุดิบ (Material Cost) ต้นทุนแรงงาน (Labor Cost) และค่าใช้จ่ายโรงงาน (Manufacturing Overhead)
โดยต้นทุนการผลิต (Manufacturing Costs) ทั้ง 3 ส่วนมีความสัมพันธ์ที่สามารถเขียนในรูปสมการได้ว่า ต้นทุนการผลิต = ต้นทุนวัตถุดิบ + ต้นทุนแรงงาน + ค่าใช้จ่ายโรงงาน
ตัวอย่างเช่น บริษัท GIGS มีต้นทุนการผลิตเกิดขึ้นใน 1 เดือนดังนี้คือ ต้นทุนวัตถุดิบ (Material Cost) ทั้งหมด 100,000 บาท ต้นทุนแรงงาน (Labor Cost) ทั้งหมด 10,000 บาท และค่าใช้จ่ายโรงงาน (Manufacturing Overhead) 9,000 บาท และใน 1 เดือนที่ผ่านมาบริษัท GIGS ผลิตสินค้าทั้งหมด 10,000 ชิ้น
ต้นทุนการผลิต = 100,000 + 10,000 + 9,000 หรือต้นทุนการผลิตรวมของบริษัท GIGS = 119,000 บาท
ต้นทุนวัตถุดิบ (Material Cost)
ต้นทุนวัตถุดิบ (Material Cost) คือ ต้นทุนการผลิตที่มาจากต้นทุนค่าวัตถุดิบของสินค้านั้น ๆ ซึ่งรวมถึงต้นทุนของวัสดุทั้งหมดที่จำเป็นในการผลิตผลิตภัณฑ์ เช่น ต้นทุนของวัตถุดิบ ส่วนประกอบ และวัสดุบรรจุภัณฑ์ ที่จะแตกต่างกันไปในสินค้าแต่ละประเภท
กล่าวคือ ต้นทุนวัตถุดิบเป็นต้นทุนรวมของวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตผลิตภัณฑ์ อย่างเช่น ในการผลิตชาเขียวก็จะมีต้นทุนจากน้ำและใบชาอยู่
ต้นทุนวัตถุดิบเป็นส่วนสำคัญของต้นทุนการผลิต โดยปกติจะเป็นค่าใช้จ่ายที่มีสัดส่วนมากที่สุดอย่างหนึ่งสำหรับผู้ผลิต แม้ว่าต้นทุนต้นทุนวัตถุดิบอาจแตกต่างกันไปตามประเภทของผลิตภัณฑ์ที่ผลิต ปริมาณของวัสดุที่ต้องการ และต้นทุนของวัตถุดิบในตลาด
ต้นทุนแรงงาน (Labor Cost)
ต้นทุนแรงงาน (Labor Cost) คือ ต้นทุนของแรงงานทางตรงที่ต้องใช้ในการผลิตสินค้า เพื่อการแปรรูปวัตถุดิบ (Material) ไปเป็นสินค้าสำเร็จรูป (Finish Goods) โดยรวมถึงค่าจ้างและสวัสดิการที่จ่ายให้กับพนักงานที่เกี่ยวข้องโดยตรงในกระบวนการผลิต เช่น ผู้ควบคุมเครื่องจักร พนักงานในสายการประกอบ และผู้ควบคุมงาน
ซึ่งจะคำนวณเป็นรายชั่วโมง และต้นทุนแรงงานทั้งหมดสำหรับการดำเนินการผลิตจะคำนวณได้โดยการคูณอัตราแรงงานรายชั่วโมงด้วยจำนวนชั่วโมงแรงงานที่ต้องใช้ในการผลิตผลิตภัณฑ์เหล่านั้นขึ้นมา
ค่าใช้จ่ายโรงงาน (Manufacturing Overhead)
ค่าใช้จ่ายโรงงาน (Manufacturing Overhead) หรือบางครั้งเรียกว่าค่าโสหุ้ย เป็นค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ทั้งหมดที่ไม่ได้ผันแปรตามจำนวนการผลิต และไม่เกี่ยวข้องโดยตรงกับต้นทุนของวัตถุดิบ (Material Cost) หรือต้นทุนแรงงาน (Labor Cost)
ตัวอย่างเช่น ค่าเช่าโรงงาน ค่าสาธารณูปโภค ค่าบำรุงรักษา ค่าเสื่อมราคาของเครื่องจักรและอุปกรณ์ และต้นทุนทางอ้อมอื่น ๆ
ต้นทุนการผลิตต่อหน่วย
นอกจากนี้ สามารถนำตัวเลขที่ได้จากการหาต้นทุนการผลิตรวม (Total Manufacturing Cost) มาใช้คำนวณหาต้นทุนต่อหน่วยได้จากการนำ ต้นทุนการผลิตรวมหารด้วยจำนวนหน่วยที่ผลิต ซึ่งสามารถเขียนเป็นสมการได้ดังนี้:
ต้นทุนเฉลี่ยต่อหน่วย = ต้นทุนการผลิตรวม ÷ จำนวนหน่วยผลิต
จากตัวอย่างเดิมเมื่อคำนวณจะได้ ต้นทุนเฉลี่ยต่อหน่วย = 119,000 ÷ 10,000 หรือ ต้นทุนเฉลี่ยต่อหน่วยของสินค้าจากตัวอย่าง = 11.90 บาทต่อชิ้น