เปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง คืออะไร?
เปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง คือ เปอร์เซ็นต์ที่ใช้บอกสัดส่วนความเปลี่ยนแปลงของจำนวนหนึ่งว่ามีจำนวนต่างกันอยู่กี่เปอร์เซ็นต์ โดยในคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนต่างจะเกี่ยวกับการหาว่าจำนวนหนึ่งที่เพิ่มขึ้นหรือลดลง และจำนวนดังกล่าวเปลี่ยนแปลงคิดเป็นกี่เปอร์เซ็นต์
โดยทั่วไปการคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง (Percentage Difference หรือ Relative Change) จะพบได้ในการอธิบายการเปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้นหรือลดลงของจำนวนหนึ่งออกมาในรูปของเปอร์เซ็นต์ ซึ่งจะบอกว่าจำนวนที่เปลี่ยนไปดังกล่าวคิดเป็นกี่เปอร์เซ็นต์
ตัวอย่าง วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง ที่พบได้บ่อยในชีวิตประจำวัน ได้แก่ การคิดเปอร์เซ็นต์กำไร อย่างการซื้อเสื้อมา 200 บาทแล้วขายไป 250 บาท จะได้กำไรกี่เปอร์เซ็นต์ และการคิดเปอร์เซ็นต์ขาดทุน อย่างการซื้อทองมา 20,000 บาทแล้วขายไป 18,500 บาท จะขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์
หรือในอีกกรณีหนึ่ง คือ เปอร์เซ็นต์ของความเปลี่ยนแปลงของดัชนีหุ้น (Composite Index) ที่ตลาดหุ้นใช้บอกว่าวันนี้ หุ้นขึ้น หุ้นลง เท่าไหร่ อย่างเช่น การที่ดัชนีหุ้นจาก 1,600 จุด ลดลงเหลือ 1,550 จุด หุ้นปรับตัวลงกี่เปอร์เซ็นต์
อย่างไรก็ตาม สิ่งหนึ่งที่เป็นที่เข้าใจผิดเกี่ยวกับเปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง คือ ความเข้าใจในลักษณะที่ว่า 20 ต่างจาก 30 อยู่ 10% คือความเข้าใจที่ผิด โดยในบทความนี้เราจะมาทำความเข้าใจกับตัวเลข เปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง (Percentage Difference) ที่ถูกต้อง และวิธี คิดเปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง ในแบบที่ถูกต้อง
วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง
วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง (Percentage Difference) จะสามารถแบ่งได้เป็น 2 กรณีหลัก ได้แก่ การหาว่าเพิ่มขึ้นกี่เปอร์เซ็นต์ และ การหาว่าลดลงกี่เปอร์เซ็นต์
โดยการคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง ของในเบื้องต้นของทั้ง 2 กรณีจะสามารถคำนวณได้ ดังนี้
- การหาว่าเพิ่มขึ้นกี่เปอร์เซ็นต์ หารด้วยเลขน้อย
- การหาว่าลดลงกี่เปอร์เซ็นต์ หารด้วยเลขมาก
ซึ่งวิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนต่างทั้ง 2 กรณีจะต่างกันที่เลขที่เป็น “ฐาน” ที่นำมาคำนวณเท่านั้น โดยคำว่าเลข “ฐาน” ในที่นี้ คือ เลขที่เป็น “ฐานเดิม หรือค่าเดิม ก่อนที่จำนวนดังกล่าวจะเปลี่ยนแปลงไป”
กล่าวคือ ในกรณีที่ตัวเลขเพิ่มขึ้น ฐาน คือ เลขที่น้อยกว่า ในทางกลับกันกรณีที่เลขลดลง ฐาน คือ เลขที่มากกว่า
ตัวอย่างเช่น ถ้าหากทุน 200 บาท และขายได้ 250
ดังนั้น ตัวเลขที่จะนำมาใช้เป็นค่า “ฐาน” ในการคำนวณความเปลี่ยนแปลงในในกรณีตัวอย่างด้านบน จึงเป็น 200 ที่เป็นราคาทุน
วิธีคิดเปอร์เซ็นต์กำไร
วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง ในกรณีของการคิดเปอร์เซ็นต์กำไร สมมติให้ซื้อเสื้อมาในราคา 200 บาท แล้วขายไปในราคา 250 บาท การหาว่าจะได้กำไรกี่เปอร์เซ็นต์? จะสามารถทำได้โดย:
ขั้นแรก หาส่วนต่างของทั้ง 2 จำนวน
- 250 – 200 = 50
ขั้นที่ 2 นำค่าที่ได้จาก “ขั้นแรก” หารด้วยเลขที่เป็นฐาน ในกรณีนี้จะหาว่า เพิ่มขึ้นกี่เปอร์เซ็นต์ หรือ กำไรกี่เปอร์เซ็นต์ ดังนั้น เลขดั้งเดิมก่อนที่จะเพิ่มขึ้นก็คือ 200 (ดังนั้น จึงหารด้วย 200)
- 50 ÷ 200 = 0.25
ขั้นที่ 3 นำค่าที่ได้คูณ 100
- 0.25 x 100 = 25%
ดังนั้น ซื้อเสื้อมาในราคา 200 บาท แล้วขายไปในราคา 250 บาท จะทำให้ได้กำไร 25%
วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ขาดทุน
วิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนต่าง ในกรณีของการคิดเปอร์เซ็นต์ขาดทุน สมมติว่าซื้อทองมาในราคา 20,000 บาท แล้วขายไปในราคา 18,500 บาท การหาว่าขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์? จะสามารถทำได้โดย:
ขั้นแรก หาส่วนต่างของทั้ง 2 จำนวน
- 20,000 – 18,500 = 1,500
ขั้นที่ 2 นำค่าที่ได้จาก “ขั้นแรก” หารด้วยเลขที่เป็นฐาน ในกรณีนี้จะหาว่า ลดลงกี่เปอร์เซ็นต์ หรือ ขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์ (เป็นด้านตรงข้ามกับกรณีของตัวอย่างแรก) ดังนั้น จะใช้เลขเดิมก่อนที่จะลดลง (หรือต้นทุนก่อนจะขาดทุน) คือ 20,000 (จึงจะหารด้วย 20,000)
- 1,500 ÷ 20,000 = 0.075
ขั้นที่ 3 นำค่าที่ได้คูณ 100
- 0.075 x 100 = 7.5%
ดังนั้น ซื้อทองมาในราคา 20,000 บาท แล้วขายไปในราคา 18,500 บาท จะขาดทุน 7.5%