ทุกคนอาจคุ้นเคยกับการซื้อขายหลักทรัพย์โดยมีตลาดหลักทรัพย์เป็นศูนย์กลางที่ช่วยจับคู่การซื้อขายให้คุณ และทำให้คุณสามารถซื้อขายหลักทรัพย์ได้อย่างรวดเร็ว แต่รู้กันหรือไม่ว่ายังอีกช่องทางหนึ่งที่นักลงทุนสามารถซื้อขายได้ นั่นคือ การซื้อขายแบบ Over-the-Counter หรือ OTC
ในบทความนี้เราจะพาไปทำความรู้จักเกี่ยวกับการซื้อขายแบบ Over-the-Counter (OTC) ซึ่งจะทำให้คุณรู้จักกับโลกการลงทุนที่อยู่นอกเหนือตลาดหลักทรัพย์
Over-the-Counter คืออะไร?
Over-the-Counter คือ การซื้อขายหลักทรัพย์นอกตลาดโดยไม่มีศูนย์กลางทำหน้าที่ควบคุมและจับคู่ซื้อขายแลกเปลี่ยนระหว่างผู้ซื้อกับผู้ขาย ซึ่งการซื้อขายแบบ Over-the-Counter (OTC) จะเป็นการติดต่อซื้อขายหลักทรัพย์ระหว่างผู้ออกหลักทรัพย์กับผู้ซื้อกันเองโดยตรงหรือใช้นายหน้าจัดการแทน
การซื้อขายหลักทรัพย์นอกตลาดซึ่งเป็นตัวกลาง ในรูปแบบของ Over The Counter จึงเป็นการซื้อขายหลักทรัพย์ที่ไม่ผ่านระบบอัตโนมัติโดยตรงระหว่างผู้ที่ต้องการขายกับผู้ที่ต้องการซื้อ
โดยการซื้อขายในรูปแบบ Over-the-Counter หรือ OTC สามารถเกิดขึ้นได้กับหลักทรัพย์ใดก็ตาม ไม่ว่าจะเป็น หุ้น ตราสารหนี้ อนุพันธ์ หรือสินค้าโภคภัณฑ์
ดังนั้น หากอธิบายให้ง่ายกว่านั้น Over-The-Counter หรือ OTC คือการซื้อขายโดยตกลงกันเองระหว่างนักลงทุน พร้อมกับชำระเงินและส่งมอบกันเองนอกตลาด หรือในทางกลับกัน คือ การซื้อขายที่ไม่ใช่การซื้อขายผ่านตลาดอย่างเป็นทางการ
ซึ่งการซื้อขายกันเองนอกตลาดแบบ OTC จึงมีข้อได้เปรียบอย่างยิ่งในด้านความยืดหยุ่นจากการเจรจาซื้อขายกันโดยตรงของทั้ง 2 ฝ่าย ทั้งในเรื่องราคา เงื่อนไขการส่งมอบ ตลอดจนเรื่องของเวลา อีกทั้งยังไร้การควบคุมโดยตรงจากรัฐบาลและหน่วยงานเกี่ยวข้อง
ตัวอย่าง การซื้อขายแบบ OTC
ตัวอย่างที่ง่ายที่สุดในการอธิบายวิธีการซื้อขายในลักษณะ Over-the-Counter คือ การซื้อขายรถยนต์ที่เลิกผลิตแล้ว เมื่อคุณสนใจซื้อรถยนต์ดังกล่าวเพื่อสะสม คุณจึงไปติดต่อและต่อรองเพื่อซื้อต่อรถยนต์คันดังกล่าวจากเจ้าของเดิมเพื่อนำมาสะสมใน Collection ของคุณ
และสำหรับตัวอย่างการซื้อขายแบบ Over-the-Counter ในตลาดการเงินจริงที่น่าจะพอคุ้นตาหลายคนจากภาพยนต์ ได้แก่ การซื้อ Mortgage-backed securities (MBS), Collateralized Debt Obligation (CDOs) และ Credit Default Swap (CDS) ในเรื่อง The Big Short และการขายหุ้น Pink Sheets ในเรื่อง The Wolf of Wall Street
ข้อจำกัดของ OTC
อย่างไรก็ดี ข้อจำกัดที่สำคัญของ OTC คือ สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นเงาตามตัวจากการซื้อขายนอกตลาดที่เป็นตัวกลาง นั่นหมายความว่า Over-the-Counter (OTC) เป็นการซื้อขายโดยไม่มีศูนย์กลางควบคุม
ส่งผลทำให้ในบางกรณีการซื้อขายแบบ OTC อาจมีข้อจำกัดจากสภาพคล่องที่ต่ำ, ปริมาณการซื้อขายไม่เป็นไปตามที่ต้องการ, และการคุ้มครองที่นักลงทุนจะไม่ได้รับโดยตรงเหมือนกับการซื้อขายที่มีตัวกลางอย่างเป็นทางการ
แต่ด้วยการซื้อขายแบบ Over-the-Counter มักจะเป็นวิธีการสำหรับนักลงทุนรายใหญ่ อย่างเช่น นักลงทุนสถาบัน และ Hedge Fund จึงทำให้ข้อจำกัดเหล่านี้ไม่เป็นอุปสรรคต่อนักลงทุนเหล่านี้มากนัก เนื่องจากนักลงทุนกลุ่มนี้มีความเข้าใจในผลิตภัณฑ์ทางการเงิน ความเสี่ยง และมีการจัดการความเสี่ยงเหล่านี้ในระดับหนึ่ง