วิสัยทัศน์ คือ การตั้งเป้าหมายระยะยาวขององค์กรในสิ่งที่องค์กรต้องการจะเป็น ซึ่งการตั้งวิสัยทัศน์หรือ Vision คือเครื่องมือในการกำหนดทิศทางขององค์กรเพื่อทำให้องค์กรมีจุดมุ่งหมายในการดำเนินธุรกิจอย่างชัดเจนไม่ใช่การดำเนินธุรกิจแบบไร้จุดหมาย
และด้วยการที่ วิสัยทัศน์ หมายถึง เป้าหมายระยะยาวขององค์กร ทำให้โดยทั่วไป Vision หรือ วิสัยทัศน์ คือเป้าหมายที่มักจะมีกรอบระยะเวลาประมาณ 5-10 ปี เนื่องจากเป็นเป้าหมายที่ใหญ่และต้องการความสำเร็จจากหลายส่วนร่วมกันเพื่อทำให้เป้าหมายในภาพใหญ่เกิดขึ้นได้จริง
กล่าวคือ วิสัยทัศน์ เป็นการตั้งเป้าหมายที่อาจจะสำเร็จหรือไม่สำเร็จก็ได้ บนพื้นฐานของความเป็นจริงและความเป็นไปได้ โดยอาจจะเรียกได้ว่าวิสัยทัศน์ (Vision) เป็นเสมือนความทะเยอทะยานขององค์กร หรือความคาดหวังขององค์กรในอนาคตที่องค์กรอยากจะเป็น
ทำให้โดยส่วนใหญ่การตั้ง วิสัยทัศน์ (Vision) คือการตั้งเป้าหมายขององค์กรให้เป็นไปในทิศทางที่มุ่งให้องค์กรเติบโตหรือมีการเติบโตยั่งยืนในระยะยาว (โดยเฉพาะกับองค์กรที่ไม่ได้มีเป้าหมายพิเศษบางอย่าง)
นอกจากนี้ การมีวิสัยทัศน์ที่ชัดเจนขององค์กรนอกจากจะเป็นเป้าหมายระยะยาวที่ชัดเจนในการเติบโตขององค์กร การตั้งวิสัยทัศน์ที่ชัดเจนยังนำมาซึ่งประโยชน์ ต่อไปนี้
- กำหนดทิศทางให้กับองค์กรอย่างชัดเจน ทำให้ภายในองค์กรมีจุดหมายที่ชัดเจนว่าดำเนินงานไปเพื่ออะไร
- ทำให้คนภายในองค์กร อย่างเช่น พนักงาน รู้ว่า “ควรทำอะไร” หรือองค์กรต้องการอะไร
- เป็นการสื่อสารให้ภายนอกองค์กรรับรู้ว่า “องค์กรทำอะไร” หรือมีทิศทางไปในทางไหน
วิสัยทัศน์องค์กร ที่ดีตั้งอย่างไร?
วิสัยทัศน์ หรือ Vision ที่ดีจะประกอบด้วย 3 ส่วนหลักของวิสัยทัศน์ ได้แก่ Product (ผลิตภัณฑ์), Market (ตลาด), และความมุ่งหวังขององค์กร โดยแต่ละส่วนมีความหมาย ดังนี้
Product (ผลิตภัณฑ์) ในที่นี้คือสิ่งที่องค์กรนำเสนอ ซึ่งก็คือสินค้าหรือบริการขององค์กร
Market (ตลาด) คือ ตลาดกลุ่มเป้าหมายขององค์กรหรือ Segment ที่นำเสนอ Product เข้าไป
ความมุ่งหวังขององค์กร คือ ส่วนที่แสดงความต้องการที่องค์กรต้องการจะเป็นในอนาคต
ตัวอย่าง วิสัยทัศน์ (Vision)
ตัวอย่าง วิสัยทัศน์ (Vision) ในส่วนนี้เราจะใช้ของบริษัท AIS ที่ตั้งวิสัยทัศน์เอาไว้ว่า เป็นผู้ให้บริการเทคโนโลยีดิจิทัลที่ได้รับการยอมรับสูงสุดในประเทศไทย (ก่อนหน้านี้คือ Digital for Thais) จากตัวอย่างวิสัยทัศน์จะสามารถแบ่งออกเป็น 3 องค์ประกอบของการตั้งวิสัยทัศน์ที่ได้อธิบายเอาไว้ ได้ดังนี้
- บริการเทคโนโลยี หรือ Digital คือ สินค้าที่ AIS นำเสนอสู่ตลาด
- ตลาดที่ AIS นำ Digital ไปนำเสนอ คือ Thai หรือ คนไทย
- ความมุ่งหวังของ AIS คือ การเป็น Digital สำหรับคนไทย และการเป็นผู้บริการที่ได้รับการยอมรับสูงสุดในประเทศไทย
ตัวอย่าง วิสัยทัศน์องค์กร ที่หลายคนคุ้นชื่อ
นอกจากนี้ นี่คือตัวอย่างวิสัยทัศน์องค์กรของบริษัทที่จดทะเบียนอยู่ในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (ตลาดหุ้นไทย) ซึ่งเป็นบริษัทที่หลายคนน่าจะคุ้นชื่อกันดี ซึ่งมีพื้นฐานของการตั้งวิสัยทัศน์จากองค์ประกอบทั้ง 3 ส่วนของวิสัยทัศน์ (Vision) อันได้แก่ Product (ผลิตภัณฑ์), Market (ตลาด), และความมุ่งหวังขององค์กร ตามที่ได้อธิบายในตอนต้น
Bangkok Airway (BA) วิสัยทัศน์คือ “สร้างสรรค์ความเป็นเลิศ เพื่อเป็นสายการบินที่ดีที่สุดของเอเชีย”
Thai Air Asia (AAV) “เป็นบริษัทชั้นนำทางด้านเทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อการเดินทางที่ยั่งยืนในเอเชีย พร้อมให้บริการที่คุ้มค่ามากกว่าราคา”
ธนาคารไทยพาณิชย์ (SCB) วิสัยทัศน์คือ “ธนาคารที่น่าชื่นชมที่สุด (The Most Admired Bank)”
ธนาคารกรุงศรี (BAY) วิสัยทัศน์คือ “ทีมงานมืออาชีพที่มีความสามารถและเป็นหนึ่งเดียวพร้อมมุ่งมั่นสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์และบริการชั้นเลิศ เพื่อเป็นกลุ่มการเงินอันดับหนึ่งในใจลูกค้า”
CPN (บริษัทแม่ของห้างเซ็นทรัล) วิสัยทัศน์คือ “ผู้พัฒนาศูนย์การค้าในระดับภูมิภาคที่ได้รับการชื่นชมสูงสุดจากทุกคน และไม่หยุดนิ่งในการสร้างประสบการณ์แห่งความสุขในระดับโลก”
CPF (ธุรกิจอาหาร อาหารสัตว์ของกลุ่ม CP) คือ “Kitchen of the World หรือ ครัวของโลก”
COL (บริษัทแม่ของ B2S MEB และ Office Mate) คือ “เป็นผู้นำที่เป็นเลิศในธุรกิจ ด้านการค้าปลีก (Retail) และระบบค้าปลีกออนไลน์ (e-tailing) ที่มีประสิทธิภาพในระดับภูมิภาคอาเซียน”
จากตัวอย่างทั้งหมดจะเห็นว่านอกจากแต่ละองค์กรจะมีการระบุ Product (ผลิตภัณฑ์), Market (ตลาด), และความมุ่งหวังขององค์กรเอาไว้ในวิสัยทัศน์แล้ว หากสังเกตจะพบว่าแต่ละองค์กรมีอีกสิ่งหนึ่งร่วมกันในการตั้ง Vision หรือ วิสัยทัศน์ คือ การที่ทั้งหมดล้วนเป็นเป้าหมายระยะยาวที่ไม่สามารถทำสำเร็จได้ในระยะเวลาสั้น ๆ และต้องอาศัยความสำเร็จจากหลายส่วนเพื่อผลักดันให้สิ่งที่ระบุในวิสัยทัศน์เกิดขึ้นได้จริง
สำหรับตัวอย่างอื่น ๆ ของวิสัยทัศน์บริษัทที่จดอยู่ในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (ตลาดหุ้นไทย) สามารถดูได้จากรายงานประจำปีหรือแบบ 56-1 ของแต่ละบริษัท โดยเลือกบริษัทที่ต้องการจากการค้นหาจากรายชื่อบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ฯ แล้วดาวน์โหลดแบบ 56-1 จากหน้า “ข้อมูลหลักทรัพย์” ของบริษัทที่ต้องการดูวิสัยทัศน์ (Vision)
นอกจากนั้น สำหรับใครที่กำลังสับสนระหว่าง วิสัยทัศน์ (Vision) กับ พันธกิจ (Mission) สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่บทความ Vision Mission และ Objective คืออะไร?