FIFO คืออะไร?
FIFO คือ แนวคิด First In, First Out หรือการเข้าก่อนออกก่อนในการจัดการสินค้าคงคลัง โดยสินค้าหรือชิ้นส่วนที่ได้รับเข้ามาในคลังก่อนจะต้องเป็นสินค้าที่ถูกนำไปขายหรือนำไปใช้ในกระบวนการผลิตขั้นตอนถัดไปก่อน
First In First Out หรือ FIFO เป็นแนวคิดที่ใช้ในการบริหารสินค้าคงคลัง (Inventory Management) รูปแบบพื้นฐานที่สุดในการรับสินค้าและการนำสินค้าไปขายหรือนำไปใช้ในกระบวนการถัดไป เนื่องจากเป็นวิธีที่เป็นไปตามสามัญสำนึกปกติทั่วไปที่สุดทำให้ง่ายต่อการนำรูปแบบ FIFO ไปใช้จริง
ทั้งนี้ วิธีการบริหารสินค้าคงคลังที่ได้ผลดีที่สุดอาจไม่ใช่วิธีแบบ FIFO ก็ได้ แต่ขึ้นอยู่กับประเภทของธุรกิจหรือสินค้าคงคลัง (Inventory) ดังกล่าวว่าเหมาะสมกับวิธีบริหารสินค้าคงคลังแบบใด ทำให้อันดับแรกก่อนที่จะเลือกใช้วิธีการบริหารสินค้าคงคลัง FIFO จำเป็นที่จะต้องพิจารณาก่อนว่า FIFO เป็นวิธีที่เหมาะสมกับธุรกิจและลักษณะของสินค้านั้นหรือไม่
ซึ่งทั่วไปธุรกิจที่นำวิธีในการบริหารสินค้าคงคลังแบบ FIFO มาใช้ได้ดี มักจะเป็นธุรกิจที่ต้องการประโยชน์จากการลดปัญหาสินค้าค้างสต๊อกจากสินค้าที่มีวันหมดอายุ หรือสินค้าที่ขายอาจจะกลายเป็นสินค้าคงคลังล้าสมัย (Obsolete Inventory) ได้หากจัดการลำดับสินค้าที่นำมาใช้ไม่ดีพอ
กล่าวคือ First In First Out หรือ FIFO เป็นวิธีที่เหมาะกับสินค้าส่วนใหญ่ที่สนใจในประเด็นเรื่องความใหม่ของสินค้าหรือวันหมดอายุ ด้วยการระบายสินค้าที่เก่ากว่าออกไปก่อน
ตัวอย่างวิธี First In First Out
ตัวอย่าง FIFO ที่ง่ายที่สุดคือการใช้งานวิธีแบบ FIFO ในการจัดการสินค้าคงคลังของร้านค้าปลีก สมมติว่าร้านค้าได้รับการจัดส่งสินค้าที่เหมือนกัน 100 รายการ อย่างเช่น โทรศัพท์รุ่นใหม่ ในวันจันทร์ 50 รายการ จากนั้นได้รับการจัดส่งสินค้าที่เหมือนกันอีก 50 รายการในวันพุธ
ภายใต้วิธีจัดการคลังสินค้าแบบ FIFO ร้านค้าจะขายสินค้า 50 รายการแรกที่ได้รับการจัดส่งในวันจันทร์ก่อนเนื่องจากได้รับสินค้าก่อน จากนั้นร้านค้าจึงจะเริ่มขายสินค้าที่ได้รับการจัดส่งในวันพุธอีก 50 รายการที่เหลือ
ด้วยวิธีการบริหารคลังสินค้าแบบ FIFO นี้ร้านค้าจะสามารถมั่นใจได้ว่าจะขายสินค้าที่เก่าแก่ที่สุดก่อน ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงที่จะต้องขายสินค้าที่ล้าสมัยหรือหมดอายุ
ข้อได้เปรียบของ FIFO
ลดความเสี่ยงในการขายหรือใช้สินค้าที่ล้าสมัยหรือสินค้าหมดอายุ – เนื่องจากการขายหรือใช้สินค้าที่เก่าที่สุดก่อนตามหลัก FIFO จะช่วยให้มั่นใจได้ว่าสินค้าที่ขายออกไปหรือใช้ไปเป็นสินค้าที่ยังสดหรือมีคุณภาพดี
เป็นสิ่งที่ไม่ขัดต่อสถานการณ์ปกติในโลกแห่งความเป็นจริง – เพราะการที่สินค้าที่ได้รับเข้ามาก่อนหรือผลิตขึ้นมาก่อน ย่อมเป็นสินค้าอันดับแรกที่จะขายหรือใช้ ทำให้ง่ายต่อการดำเนินงานเนื่องจากไม่ขัดต่อสามัญสำนึกปกติของพนักงานที่เป็นผู้จัดการคลังสินค้า เมื่อเทียบกับวิธี LIFO หรือ FEFO
ง่ายต่อการทำบัญชี – เนื่องจากสามารถวัดสินค้าคงคลังได้ไม่ซับซ้อน เพราะสินค้าคงคลังที่เข้ามาก่อนออกไปก่อน
ข้อจำกัดของ FIFO
ในทางกลับกันข้อจำกัดของการใช้วิธีเข้าก่อนออกก่อนหรือ FIFO (First In First Out) ในการจัดการสินค้าคงคลัง มีดังนี้
อาจส่งผลให้ต้นทุนในการขนย้ายและเก็บรักษาสินค้าสูงขึ้น – ถ้าหากสินค้าเก่าไม่ได้ถูกขายออกไปหรือนำมาใช้เร็วพอ ค่าใช้จ่ายในการจัดเก็บไว้เป็นระยะเวลานานอาจกลายเป็นสิ่งสำคัญที่กลายมาเป็นสิ่งที่ต้องจัดการ
อาจนำไปสู่ปัญหาสินค้าขาดสต๊อก – หากมีการขายหรือใช้สินค้าอย่างรวดเร็วเกินไป วิธีแบบ FIFO มีความเสี่ยงที่สินค้าคงคลังจะหมดก่อนที่จะรับเข้ามาหรือผลิตสินค้าใหม่ได้
อาจไม่ใช่ตัวเลือกที่ดีที่สุดสำหรับสินค้าคงคลังบางประเภท – เนื่องจาก FIFO อาจไม่ใช่ตัวเลือกที่ดีที่สุดสำหรับสินค้าคงคลังบางประเภท (และไม่มีวิธีใดดีที่สุดตามที่อธิบายในตอนต้น) เช่น สินค้าที่เน่าเสียง่ายที่มีอายุการเก็บรักษาน้อย หรือในคลังที่สินค้าแต่ละประเภทมีอายุในการเก็บรักษาต่างกันมาก
นอกจากนี้ FIFO หรือ First In First Out ยังถูกนำไปใช้ในบริบทอื่น ๆ อย่างเช่น ลำดับของการจัดการข้อมูลของคอมพิวเตอร์, ลำดับการจัดกับงานคงค้าง, และในวิทยาการคอมพิวเตอร์